Bijzonder nummer

Privatisering van noodweer?

J.M. ten Voorde

Post thumbnail

De laatste jaren heeft de Hoge Raad geregeld uitspraak moeten doen over gevallen waarin door het hof het beroep op noodweer of noodweerexces werd verworpen. In verschillende gevallen casseerde de Hoge Raad ’s hofs arrest, wat de indruk wekt dat de grenzen van noodweer(exces) zijn verruimd. De mogelijke verruiming van noodweer en noodweerexces kan niet los worden gezien van meer algemene maatschappelijke ontwikkelingen waarin de burger steeds vaker wordt opgeroepen om zijn eigen verantwoordelijkheid te nemen. In dit artikel plaatst Jeroen ten Voorde deze ontwikkelingen in de dubbele grondslag van noodweer, zelfverdediging en rechtsordehandhaving. 

Bijzonder nummer | Privatisering van het strafrecht | Overig
juli 2013
AA20130591

Procederen over uitkeringen

Het litigation-probleem in de Workers' Compensation

B. Barentsen

Alle Amerikaanse staaten kennen een eigen verzekering voor beroepsgebonden arbeidsongeschiktheid, de Workers' Compensation. De Workers' Compensation wordt voor een belangrijk deel privaat uitgevoerd. In een groot aantal staten wordt buitensporig veel geprocedeerd over Workers' Compensation-uitkeringen. Met behulp van preventief overheidstoezicht en onpartijdige keuringsartsen weten enkele staten de litigation in de hand te houden. Nu de Nederlandse sociale zekerheid geprivatiseerd wordt, zullen goed publiek toezicht en onpartijdige keuringen ook belangrijker worden voor het Nederlandse systeem.

Bijzonder nummer | Anglo-Amerikaans recht
mei 1998
AA19980481

Produktenaansprakelijkheid: de voordelen van een dualistische rechtsorde

E.H. Hondius

Aan de hand van de produktenaansprakelijkheid wordt in deze bijdrage bekeken in hoeverre Europese Richtlijnen een disharmoniërende invloed hebben op het functioneren van het Nederlandse recht. Voorzover deze disharmonie bestaat, wordt zij nog vergroot door het samenbrengen van regelgeving van ver¬schillende herkomst in één wetboek, hoewel de voordelen hiervan de nadelen ruimschoots compenseren. Betoogd wordt dat een dualistisch rechtsstelsel een heilzaam effect kan hebben op de rechtsontwikkeling.

Bijzonder nummer | Rechtsharmonie - Wetsharmonie
mei 1996
AA19960324

Proloog

D. Kokkini-Iatridou

De timing van de verschijning van de onderhavige bundel is bijna perfect te noemen en de initiatiefnemers hiervan verdienen alle lof. Het is immers onontbeerlijk aan de vooravond van een eeuw geschiedenis moderne rechtsvergelijking, die met het Parijse Congres van 1900 is begonnen, de cruciale vraag nog eens aan de orde te stellen: Bestaat er een paradigma voor rechtsvergelijking?

Bijzonder nummer | Rechtsvergelijking
mei 1994
AA19940273

Proloog: inleidende opmerkingen en schets van structurele aspecten

C.Æ. Uniken Venema

Het Anglo-Amerikaanse recht heeft een andere historische achtergrond dan het Nederlandse recht. Het verschil in historische achtergrond ligt ten grondslag aan diverse zeer grote structurele en begripsmatige verschillen. Zeer belangrijk is de nevenschikking van enerzijds de common law en anderzijds het equityrecht. De Anglo-Amerikaanse trustfiguur is een product van de wisselwerking tussen de common law en het equity-recht. Dit artikel behelst een inleidende beschrijving van een aantal belangrijke kenmerken van het Anglo-Amerikaanse recht.

Bijzonder nummer | Anglo-Amerikaans recht | Verdieping | Studentartikel
mei 1998
AA19980359

Public choice en rechtseconomie

G. de Geest

Het artikel is als volgt opgebouwd. In paragraaf 2 wordt aandacht besteed aan de begrippen en modellen die door Public Choice-economen worden gebruikt. Vervolgens wordt in paragraaf 3 een overzicht gegeven van de voornaamste stellingen. In paragraaf 4 evalueren we de begrensdheid van deze benadering. Op welke manier Public Choice en rechtseconomie verbonden zijn, wordt besproken in paragraaf 5. Om aan te duiden op welke manier Public Choice-analyses nuttig kunnen zijn voor de rechtseconomie, worden in paragraaf 6 en paragraaf 7 twee toepassingen gemaakt, respectievelijk op interpretatietheorie en appartementsmedeëigendomsrecht. In paragraaf 8 vindt u de algemene conclusies.

Bijzonder nummer | Rechtseconomie
oktober 1990
AA19900666

Publieke belangen in de zorg geborgd door toepassing van de mededingingsregels door de Nederlandse Mededingingsautoriteit?

Y.A. Maasdam

In deze bijdrage staat de vraag centraal of de publieke belangen toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van zorg voldoende geborgd zijn bij de toepassing van de mededingingsregels door de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). De NMa worstelt zichtbaar met deze vraag, maar heeft daar tot nu toe nog geen adequaat antwoord op kunnen geven.

Bijzonder nummer | Gezondheidsrecht
juli 2011
AA20110540

Publieke dialoog: onmisbaar en onvervangbaar voor cultureel erfgoed

M.A. Beernink

Post thumbnail Rondom de bescherming van belangrijke roerende cultuurgoederen bestaan fundamentele vragen die de spanning weergeven tussen het private belang van de particuliere eigenaar van een cultuurgoed en het publieke belang van het behoud ervan. De besluitvorming in de waarderingsprocedure van beschermde cultuurgoederen dient een sterke democratische waarborg van onafhankelijkheid, transparantie en objectiviteit in zich te dragen. In dit artikel wordt toepassing van een theorie van dialogische democratie als kader uitgewerkt voor dit proces, waarbij hybride fora als instrument dienen voor het bereiken van een breed gedragen democratisch besluit. Gebruik van dit kader zou kunnen bijdragen aan een sterkere rechtvaardiging op de inbreuk op het eigendomsrecht.

Bijzonder nummer | Kunst & Recht
juli 2023
AA20230546

Rampen en crises: aansprakelijkheid & verzekering of overheidsschadefonds?

T. Hartlief

Post thumbnail De coronacrisis is ongekend, juist ook door de gevolgen van de getroffen overheidsmaatregelen, maar ook bij eerdere rampen en crises speelde de overheid in ieder geval in de afwikkelingsfase een hoofdrol. Het normale systeem van aansprakelijkheid en verzekering maakt bij de afwikkeling van schade door rampen en crises al snel plaats voor al dan niet incidentele overheids­schadefondsen. Hoe komt dat en valt hier wat aan te doen?

Bijzonder nummer | Crisis!
juli 2021
AA20210734

Rampenbestrijding en gezondheidszorg

J. Sijmons

Post thumbnail Voor rampen op het gebied van de volksgezondheid fungeert de Wet publieke gezondheid in combinatie met de Wet veiligheidsregio’s. De COVID-19-pandemie heeft laten zien dat de overheid met deze wetten niet was voorbereid op een pandemie. Een tijdelijke wet moest hier de oplossing bieden. Deze crisis legde de spanning tussen publiek en privaat optreden bloot en noopt tot structurele herziening.

Bijzonder nummer | Crisis!
juli 2021
AA20210682

Recente ontwikkelingen rond de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen

J.C.J. Dute

Op 1 december 1999 is de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) in werking getreden. Oogmerk van de wet is het beschermen van proefpersonen tegen de risico’s en de bezwaren van medisch-wetenschappelijk onderzoek, zonder de vooruitgang van de medische wetenschap onnodig te belemmeren. In dit artikel geeft Jos Dute een overzicht van de belangrijkste thema’s in de voortgaande discussie over de WMO.

Bijzonder nummer | Gezondheidsrecht
juli 2011
AA20110565

Recht doen aan water

Over ontwikkelingen in het waterbeheer en uitdagingen voor de wetgeving

H.L.S. Saeys, H.H.A. Teeuwen

Nederland, `no nonsens land`. Liggend aan de monding van drie grote rivieren, een delta aan zee. Aan het water dankt ze haar bestaan en haar welvaart. Water is ook de hoeksteen van haar economische ontwikkeling. Maar water is niet alleen essentieel voor de mens en zijn economie. Water is leven brengend vocht. Het maakt onlosmakelijk deel uit van het lichaam van planten, dieren en mensen en ook van ecosystemen. Vanouds wordt het water gezien als vijand. De mens werd beschermd tegen water. in de jaren zestig werd water vooral gezien als medium of grondstof voor menselijk gebruik (en misbruik). Zout water werd beschouwd als `verontreinigd met zout`. Jarenlange gratis lozingen van afvalwater hadden ons rijk gemaakt, `stinkend rijk` zelfs. Als reactie daarop lag de nadruk in de jaren zeventig op de bescherming van het water tegen de mens. In de tachtiger jaren brak het inzicht door dat water wezenlijk deel uitmaakt van zoete-, brakke- en zoute ecosystemen. Ook de samenhang tussen ecosysteem-, sociale- en economische processen werd onderkend. Een niewe beheersstrategie deed zijn intrede: de integrale watersysteembenadering. Ook de ecologische kennis ging een rol spelen. De jaren negentig gaan heen met het verder uitwerken, draagvlak verwerven, invoeren en consolideren van deze nieuwe gebiedsgerichte ecosysteem aanpak. Een nieuwe golf van innovatie werpt zijn schaduw vooruit. Het parool zal zijn, dat het omgaan met water verder `ge-ecologiseerd` zal moeten worden. Ook het juridisch instrumentarium moet meegroeien met de nieuwe inzichten. Door de omstandigheden gedwongen holt de wetgeving nu nog vaak achter de feiten en ontwikkelingen aan. Hier wordt wat bijgelapt en daar wordt wat aangevuld. Is de tijd niet rijp dat wetgeving eerder een voortrekkersrol vervult dan een achterhoedegevecht levert? De grote uitdaging van de 21ste eeuw is, dat ook in het waterbeheer `recht` wordt`gedaan aan de ecologische natuurwetten.

Bijzonder nummer | Water
mei 1999
AA19990323