Rechtsfilosofie

Georg Henrik von Wright en de deontische logica

A. Soeteman

Post thumbnail

In deze aflevering van de rubriek Bijzondere boeken schrijft Arend Soeteman over een boek over deontische logica, dat hij met rode oortjes heeft gelezen: Norm and Action van Georg Henrik von Wright. 

Blauwe pagina's | Bijzondere boeken
april 2013
AA20130266

Maandbladartikel

Gewaande rechten

Boekbespreking van 'Gewaande rechten. Het denken over vrouwen en gelijkheid van Thomas van Aquino tot de Bataafsche constitutie' van M.J. Gunning

P. van der Grinten, K. Vos

In dit artikel, behorend bij de rode draad `Op zoek naar gefeminiseerd recht´ wordt een proefschrift besproken met als titel `Gewaande rechten´ waarin het denken over vrouwenrechten en de positie van vrouwen door grote denkers, zoals Thomas van Aquino, Locke, Rousseau en Kant aan de orde komt.

Literatuur | Boekbespreking | Overig | Rode draad | Op zoek naar gefeminiseerd recht
mei 1992
AA19920299

Maandbladartikel

Gezocht: kleine helden in plaats van Sterke Mannen

H.G. van der Wilt

Post thumbnail Moeten wij de ultieme consequenties van het democratisch principe nemen en de tirannie aanvaarden als de meerderheid daarvoor kiest, ook al draait men daarmee de democratie zelf de nek om? Hoe kunnen wij weerstand bieden aan de utopische verleiding van de Perfecte Samenleving, geleid door de Sterke Man? Harmen van der Wilt overpeinst deze vragen in de amuse van deze maand.

Opinie | Amuse
maart 2014
AA20140170

Maandbladartikel

Gombrowicz en de kevers

W.J. Veraart

Wouter Veraart schrijft in deze column over een passage uit het dagboek van de Poolse auteur Witold Gombrowicz, waarin deze verslag doet van een vreemd voorval op een Argentijns strand. De passage zou verplichte literatuur voor iedere rechtenstudent moeten zijn.

Opinie | Column
april 2012
AA20120276

Maandbladartikel

Grondrechten en grondplichten

S. Spoormans

Wanneer men er de constituties van de Oost-Europese staten op naslaat, vindt men er naast de grondrechten tevens de grondplichten in opgenomen. In deze bijdrage belicht de schrijver de (rechts)filosofische achtergrond van dit verschijnsel. Uit het stuk blijkt onder andere dat er een andere benadering van de grondrechten mogelijk is dan wij hier in het Westen gewend zijn.

november 1981
AA19810692

Maandbladartikel

Hebben rechtspersonen morele plichten en fundamentele rechten?

M. Bovens

De machtigste personen in de moderne westerse wereld zijn rechtspersonen. Zo zijn inmiddels meer dan de helft van de grootste honderd economieën ter wereld geen landen, maar ondernemingen. In deze bijdrage zal vanuit het perspectief van recht en ethiek naar deze ontwikkeling worden gekeken. Er zal worden onderzocht of op rechtspersonen morele plichten rusten. Ook komt aan de orde of rechtspersonen rechten hebben of zouden moeten hebben.

Overig | Rode draad | Recht en ethiek | Verdieping | Verdiepend artikel
juli 1998
AA19980651

Maandbladartikel

Hercules aan het werk

Over de rol van rechtsbeginselen in het recht

A. Soeteman

In dit artikel wordt ingegaan op de werking van rechtsbeginselen voor het positieve recht. De auteur betoogt dat door de rechtsbeginselen het verschil tussen rechtspositivisme en natuurrecht verdwenen is. Er wordt in dit artikel in gegaan op de kenbaarheid en de reden van beginselen. In het artikel komt met name duidelijk naar voren wat de belangrijkste verschillen zijn tussen regels en beginselen.

Bijzonder nummer | Rechtsbeginselen
oktober 1991
AA19910744

Maandbladartikel

Het belang van individuele mensenplichten

E.R. Boot

Post thumbnail Naar aanleiding van de verscheidene mensenplichtenverklaringen die de afgelopen twee decennia verschenen zijn, onderzoekt dit artikel het belang van het concept ‘mensenplichten.’ Het doet dit door direct op twee van de belangrijkste punten van kritiek hierop in te gaan: het benadrukken van individuele mensenplichten zou ten koste gaan van mensenrechten, en een aparte mensenplichtenverklaring zou overbodig zijn, omdat bestaande mensenrechtendocumenten reeds afdoende aandacht aan individuele plichten zouden schenken.  Het artikel sluit af met enige bespiegelingen betreffende de juiste verhouding tussen recht en moraliteit en de adequate plaats van mensenplichten binnen deze relatie.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2012
AA20120903

Maandbladartikel

Het belang van rechtsfilosofie-onderwijs

W.J. Veraart

Een uiteenzetting over het rechtsfilosofisch onderwijs, hoe is het nu en hoe zou het moeten zijn.

Perspectief | Perspectiefartikel
maart 2004
AA20040210

Maandbladartikel

Het Daschner Dilemma

Dreigen met foltering om levens te redden

S. Garvelink

Post thumbnail Op 30 juni 2008 deed het Europese Hof voor de Rechten van de Mens uitspraak in de geruchtmakende zaak Gäfgen tegen Duitsland. Het ging daar onder meer om de vraag of levensbedreigende situaties aanleiding kunnen zijn om het taboe op foltering in de rechtsstaat te doorbreken. Dit artikel geeft een overzicht van de feitenen procedures en gaat in op de rechtsfilosofische achtergronden.

Verdieping | Studentartikel
januari 2009
AA20090022

Maandbladartikel

Het juiste verstaan

Over de plaats van de hermeneutiek in een pluriforme rechtswetenschap

M.A. Loth

Is de hermeneutiek hopeloos achterhaald door de empirische en interdisciplinaire bestudering van het recht? Of is zij van blijvende betekenis voor de rechtswetenschap, en zo ja, welke is dan die betekenis? In deze bijdrage wordt betoogd dat de kern van de hermeneutiek – het regulatieve ideaal van het juiste verstaan – zowel van betekenis is voor de interpretatie van teksten, het begrijpen van menselijk gedrag, als voor het morele inzicht in wat de situatie vereist. Daarom blijft dat ideaal van betekenis voor een moderne pluriforme rechtswetenschap, dat zowel doctrinair, comparatief als empirisch onderzoek omvat.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150560

Maandbladartikel

Het laatste avondmaal: Ronald Dworkin (1931-2013)

C.W. Maris

Post thumbnail Op 14 februari 2013 overleed Ronald Dworkin, de invloedrijkste rechtsfilosoof van de afgelopen decennia. Cees Maris schrijft in deze bijdrage over de opvattingen van Dworkin, het Juiste Antwoord, morele waarheid, zijn publicaties en deelname aan publieke discussies, maar ook over de kritiek die Dworkin opriep.

Perspectief | Ars Longa Vita Brevis
oktober 2013
AA20130786

Maandbladartikel