Internationaal Europees en buitenlands recht

De historische ontwikkeling van de verhouding tussen internationaal en nationaal recht

J.W.A. Fleuren

Joseph Fleuren bespreekt in dit artikel voor het Bijzonder Nummer ‘Zoeken naar hiërarchie’ de historische ontwikkeling van de hiërarchie tussen internationaal en nationaal recht. Hij stelt dat het individu van oudsher altijd gebonden is geweest aan normen van zowel internationaal als nationaal recht. Vanaf de negentiende en twintigste eeuw werd door het opkomende dualisme steeds vaker aangenomen dat internationaal recht alleen gericht is aan staten en niet rechtstreeks de burgers van die staten kan binden. Na de Tweede Wereldoorlog trad er een kentering op in het denken over hiërarchie. Sindsdien blijkt het internationale recht burgers soms weer rechtstreeks te kunnen binden.

Bijzonder nummer | Zoeken naar hiërarchie | Overig
juli 2012
AA20120510

Maandbladartikel

De Hoge Raad als Europese civiele rechter

C. Mak

Post thumbnail

In rechtsvorming op het terrein van het Europees privaatrecht toont de Hoge Raad twee gezichten. Vanuit Europees-constitutioneelrechtelijk perspectief geeft hij voorrang aan het EU-recht. Vanuit privaatrechtelijk perspectief blijft het systeem van het Burgerlijk Wetboek het uitgangspunt. Deze bijdrage definieert het normatieve kader waarbinnen de Raad zijn positie bepaalt.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
september 2015
AA20150716

Maandbladartikel

UCERF 7 - Actuele ontwikkelingen in het familierecht

De Hoge Raad en het familierecht

F. Langemeijer

In deze bijdrage wordt onderzocht wat wetenschappers en advocaten kunnen bijdragen om de verschillende wijzen van toetsing van de Hoge Raad en het Europse Hof met elkaar te verenigen.

UCERF

De humanitaire grenzen aan het volkenrechtelijk mandaat

K.M. Manusama

Post thumbnail De volkenrechtelijke grenzen aan het gebruik van geweld staan onder druk. Humanitaire overwegingen beginnen de overhand te krijgen boven de traditionele grenzen van het VN-Handvest. Terwijl de discussie over humanitaire interventie in de wereld verder gaat, wordt de Nederlandse besluitvorming geregeerd door het edict van Davids: geen interventie zonder volkenrechtelijk mandaat.

Opinie | Tweeluik
juni 2015
AA20150463

Maandbladartikel

De ICOVA-heffing op aardolieprodukten en het EEG-recht

K.J.M. Mortelmans

Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (HvJ EG) 12 december 1990, ECLI:EU:C:1990:455, zaak C 302/88 (Hennen Olie BV tegen Stichting Interim Centraal Orgaan Voorraadvorming Aardolieprodukten en Staat der Nederlanden) In deze uitspraak van het HvJ EG komt naar aanleiding van prejudiciële vraag de werking van art. 34 EEG (maatregelen van gelijke werking als kwantitatieve uitvoerbeperking aan de orde) in een casus die draait om olie. In de noot wordt dieper ingegaan op de internationale regelingen, waaronder een Europese richtlijn, die hieraan ten grondslag liggen.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
mei 1991
AA19910408

Maandbladartikel

De IJzeren Rijn

E.M.H. Hirsch Ballin

Permanente Hof van Arbitrage van 24 mei 2005 (Koninkrijk België t het Koninkrijk der Nederlanden). Ook bekend als IJzeren Rijn. De hier te bespreken arbitrale uitspraak in een Nederlands-Belgisch geschil betreft een historisch beladen onderwerp. Het gaat om een clausulering die in 1839 is verbonden aan de toedeling van de soevereiniteit over het deel van Limburg ten oosten van de Maas alsmede Maastricht aan het koninkrijk der Nederlanden. Anno 2005 is het geschil echter ook verknoopt met vragen van Europees Gemeenschapsrecht en gelegen in het spanningsveld tussen milieubescherming en economische ontwikkeling. Zie de volledige uitspraak: Koninkrijk België t het Koninkrijk der Nederlanden

Annotaties en wetgeving | Annotatie
december 2005
AA20051058

Maandbladartikel

De Implementatiewet richtlijn auteursrecht in de digitale eengemaakte markt

C.B. van der Net

In deze wetgevingsbijdrage gaat Cyril van der Net in op de Implementatiewet richtlijn auteursrecht in de digitale eengemaakte markt. De richtlijn beoogt tegemoet te komen aan de snelle technologische ontwikkelingen die veranderingen hebben gebracht in de manier waarop werken en andere materialen worden gecreëerd respectievelijk geproduceerd en geëxploiteerd, en is door Nederland als eerste lidstaat geïmplementeerd.

Annotaties en wetgeving | Wetgeving
juni 2021
AA20210619

Maandbladartikel

De internationaal strafrechtelijke grenzen en dilemma’s van ondervragingstechnieken

G.G.J. Knoops

Ook tijdens de recente Brits-Amerikaanse militaire interventie in Irak is de vraag gerezen naar de juridische maar ook morele grens van het ondervragen van personen die tijdens dit conflict krijgsgevangen werden genomen, waaronder een aantal hooggeplaatste militairen van het voormalig Irakese bewind.

Opinie | Opiniërend artikel
september 2003
AA20030634

Maandbladartikel

De interne markt en het auteursrecht

H. Cohen Jehoram

Binnen de EG zijn in het Witboek en in het Green Paper on Copyright and the Challenge of Technology — Copyright Issues Requiring Immediate Action voorstellen gedaan voor een harmonisering van het Europese auteursrecht. De auteur gaat op deze voorgestelde harmonisatie in nadat deze heeft blootgelegd wat de verschillen in auteursrechtwetgeving in de verschillende lidstaten voor schadelijke gevolgen hebben.

Bijzonder nummer | Europa 1992
mei 1989
AA19890400

Maandbladartikel

De invloed van de Data Act op de verschuivende balans tussen gegevensbescherming en het vrije verkeer van data

P.T.J. Wolters

Post thumbnail De Data Act leidt op zichzelf niet tot een duidelijke versterking van het vrije verkeer van data. Zij creëert net als de Data Governance Act vooral kaders. De verplichtingen om deze kaders te gebruiken, zijn relatief beperkt. De Data Act creëert daarom vooral een brede basis waarop andere instrumenten kunnen voortbouwen.

Verdieping | Verdiepend artikel
januari 2023
AA20230025

Maandbladartikel

De invloed van het EG-recht op het Nederlandse belastingrecht

H.P.A.M. van Arendonk

De betekenis van het recht van de Europese Gemeenschap op het belastingdomein van de lidstaten is de laatste jaren sterk toegenomen. De harmonisatie op het terrein van de BTW en accijnzen is voor velen, ook voor menig fiscalist, geruisloos ingevoerd. Alleen de tarieven zijn nog een nationale aangelegenheid. Het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap kent geen verplichting tot harmonisatie van de directe belastingen. Europese regelgeving op dit terrein heeft dan ook nauwelijks plaatsgevonden. De lidstaten willen de directe belastingen graag nationaal houden en blijven daarom vasthouden aan het unanimiteitsvereiste op fiscaal terrein. De jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Ge- meenschappen is van groot belang en levert nogal eens verrassende en voor de lidstaten onaangename uitspraken op. Tot slot komen in dit artikel nog onderwerpen aan de orde als fiscale staatssteun, fiscaal beleid en rechtsbescherming.

Bijzonder nummer | De toekomst van de Europese integratie
mei 2001
AA20010358

Maandbladartikel

De invloed van politiek-economische voorkeuren op de besluitvorming van het Gerecht inzake EU-mededingingsrecht

W. Wijtvliet

Dit artikel bespreekt een nieuwe methode om politiek-economische voorkeuren van EU-rechters te meten, analyseert de invloed van deze voorkeuren op de rechtspraak van het Gerecht inzake EU mededingings- en staatssteunrecht en gaat kort in op een mogelijke normatieve implicatie van statistisch onderzoek naar rechterlijke besluitvorming.

Verdieping | Verdiepend artikel
januari 2020
AA20200037

Maandbladartikel