Maandbladartikel

Rechtspraak bij de tijd? Of de rechter verloren?

Over de hiërarchisering van de rechtsprekende macht

M.A. Loth

In dit artikel wordt ingegaan op de hiërarchische wijzigingen die de rechterlijke macht volgens een voorgesteld plan dient te ondergaan. De wijzigingen hebben invloed op de trias politica, checks & balances, efficiëntie, werkhouding en de verschillende vormen van rechtspleging.

Verdieping | Verdiepend artikel
september 1998
AA19980757

Maandbladartikel

Rechtspraak door de Romeinse keizer. Julius Paulus’ verzameling van rechterlijke uitspraken van keizer Septimius Severus

E.S. Daalder

De Romeinse keizer was niet alleen de belangrijkste wetgever, maar ook de hoogste rechterlijke instantie in het Romeinse Rijk. Anders dan de uitspraken van de Hoge Raad, werden de keizerlijke rechterlijke beslissingen in beginsel niet gepubliceerd. Een uitzondering vormt een verzameling van rechterlijke uitspraken van keizer Septimius Severus (193-211 n.Chr.), die is samengesteld en uitgegeven door de Romeinse jurist Julius Paulus. Zijn bijzondere werk vormt het onderwerp van mijn proefschrift, waarvan in deze bijdrage de belangrijkste resultaten worden besproken.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
april 2019
AA20190329

Maandbladartikel

Rechtspraak en legitimatie

Een toets voor Luhmanns theorie over rechtspraak

F.C.M.A. Michiels

Het is niet eenvoudig de zeer ingewikkelde ideeën, die de Duitse systeemtheoreticus Niklas Luhmann in zijn boek Legitimation durch Verfahren ontvouwt in het kort op heldere wijze uiteen te zetten. Voor twee zeer leesbare, korte beschouwingen, verwijs ik naar S. Gevers, De 'Soziologische Aufklärung' van Niklas Luhmann, Recht en Kritiek, 1976, nr. 1, p. 5-25 en H. Franken, 'Systeembenadering en rechtswetenschap', AA 28 (1979) 11, p. 755-771. In dit artikel zal ik enig toetsingsmateriaal voor Luhmanns legitimatietheorie aandragen in de vorm van resultaten van sociaal-wetenschappelijk onderzoek. Luhmanns legitimatietheorie is bij mijn weten nimmer direkt getoetst, De onderzoeken die ik zal bespreken raken zijn beschouwingen echter wel en het is, mee ik, de moeite waard na te gaan of sommige van Luhmanns denkbeelden houdbaar blijven in het licht van bepaalde onderzoeksresultaten. Die confrontatie is het doel van dit artikel.

mei 1980
AA19800282

Maandbladartikel

Rechtspraak in een veranderende samenleving

F.B. Bakels

Post thumbnail Steeds vaker komt de rechtspraak in het nieuws of in de kranten, niet zelden op een negatieve manier. Raadsheer in de Hoge Raad Floris Bakels plaatst in dit artikel deze publiciteit in perspectief. Hij belicht hierin onder meer trends in de moderne complexe maatschappij waarin de rechter zijn werk moet doen.

juni 2010
AA20100427

Maandbladartikel

Rechtspraak in tijden van corona

R. de Bock

Hoe gaat de rechtspraak om met de corona-crisis? Niet al te best, aldus Ruth de Bock in deze column.

Opinie | Column
mei 2020
AA20200463

Maandbladartikel

Rechtspreken roep ik gaat van Hm

M.V. Polak

Rechtspreken is niet gemakkelijk. Een rechter hoort vaak een kakafonie van door partijen aangedragen standpunten, en moet dan een oordeel vellen. Hoe? Met een flinke dosis scepsis én ‘willing suspension of disbelief’, aldus Martijn Polak in deze column.

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2019
AA20190190

Maandbladartikel

Rechtspreken: samen of alleen?

Een bespreking van het rapport over meervoudige of enkelvoudige rechtspraak

M. Otte

Post thumbnail Sinds de invoering van de politierechter in 1928 is de discussie springlevend of een misdrijf door één of door drie rechters moet worden behandeld. In 2010 verscheen onder bovenvermelde titel een kloek rapport van Nijmeegse onderzoekers waarin verslag werd gedaan van een in opdracht van de Raad voor de rechtspraak uitgevoerd onderzoek over enkelvoudige en meervoudige rechtspraak. Vice-president van het Arnhemse gerechtshof Rinus Otte bespreekt het rapport, en daarnaast en zijn eigen ervaringen en die van zijn werkomgeving.

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2011
AA20110184

Maandbladartikel

Rechtsregimes tijdens militaire operaties

P. Ducheine

In deze bijdrage wil de auteur op summiere wijze de vraag beantwoorden aan de hand van welke rechtsregimes functioneel militair geweldgebruik in uitzendsituaties beoordeeld moet worden. ‘Rechtsregime’ wordt in deze bijdrage gebruikt in de betekenis van (rechts)regels die de uitvoering van operaties beheersen, inclusief geweldsinstructies. Samen met de rechtsgrondslagen –rechtsbases – voor een operatie, bieden zij het juridische kader van operaties.

Bijzonder nummer | Oorlog & recht | Verdieping | Studentartikel
juli 2009
AA20090490

Maandbladartikel

Rechtsrelativering door de overheid

P.J.P.M. van Lochem

Post thumbnail Peter van Lochem promoveerde op 8 januari 2013 met zijn proefschrift Rechtsrelativering: een verkenning op het terrein van het overheidshandelen. Promotoren waren prof.dr. W.J.M. Voermans en prof.dr.mr. E.R. Muller. In deze bijdragen vertelt hij waar zijn stellingen in de kern op neerkomen.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
maart 2014
AA20140229

Maandbladartikel

Rechtsstaat en vreemdelingenrecht

T.P. Spijkerboer

Dit artikel gaat over een staatsrechtelijk probleem dat zich voordoet als gevolg van de jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Aan de hand van een aantal voorbeelden betogen dat de Afdeling onvoldoende doet waar zij als besuutrsrechter nu juist wel voor is, namelijk het bestuur controleren.

Bijzonder nummer | De rechtsstaat Nederland
juli 2004
AA20040569

Maandbladartikel

rechtsstaat, die wankelt?

J.C.M. Leijten

Een column over onze rechtsstaat.

Bijzonder nummer | De rechtsstaat Nederland | Opinie | Column
juli 2004
AA20040481

Maandbladartikel

Rechtstheoretisch onderwijs: problematisering van de rechtsdogmatiek

P.J.E. Counet

Onderwijs
maart 1982
AA19820131

Maandbladartikel