Opiniërend artikel

Niet tijdig beslissende bestuursorganen: welke mogelijkheden hebben de rechter en het parlement?

B.P. Martens

Post thumbnail Bestuursorganen overschrijden beslistermijnen nogal eens. Sinds 2009 heeft de bestuursrechter de mogelijkheid om een dwangsom te verbinden aan een uitspraak waarin is geoordeeld dat een bestuursorgaan een besluit moet nemen binnen een door de rechter bepaalde termijn. Deze dwangsommen lijken in de praktijk echter lang niet altijd te werken. In deze bijdrage wordt onderzocht of er wellicht alternatieve mogelijkheden zijn die ervoor zorgen dat bestuursorganen wel tijdig besluiten nemen. In het bijzonder zal worden ingegaan op enkele bestuursorganen waar meer structurele problemen lijken te spelen.

Opinie | Opiniërend artikel
november 2023
AA20230850

Noodzaak en wenselijkheid van compensatie voor onbetaald werk bij ongehuwde samenwoners

A.G.F.M. Flos

Post thumbnail Het aantal ongehuwde samenwoners neemt steeds verder toe, momenteel zijn er 2,2 miljoen samenwoners. Een ongelijke taakverdeling is eerder regel dan uitzondering bij samenwoners met kinderen en heeft een genderdimensie omdat het voornamelijk vrouwen zijn die het merendeel van de zorg voor kinderen op zich nemen. Het recht biedt echter vrijwel geen compensatie aan de verzorgende partner bij scheiding, vanwege de nadruk op de eigen verantwoordelijkheid van samenwoners. Compensatie is wenselijk en dat vereist dat het recht zorg waardeert.

Opinie | Opiniërend artikel
november 2025
AA20250754

Normatieve voorkeuren en positief recht: een reactie op Roos

J.J.J. Sillen

Sillen gaat in dit opiniërende artikel in op een eerder in Ars Aequi verschenen artikel van Roos waarbij een wetsvoorstel omtrent het referendum wordt geregeld. Volgens Sillen geeft Roos in dat artikel te veel normatieve oordelen. Sillen opteert voor een meer objectieve en posivistische wijze van rechtsvinding en beoordeling van staatsrechtelijke vraagstukken. De auteur geeft een antwoordt op verschillende staatsrechtelijke vragen die eerder gesteld werden door Roos.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2008
AA20080280

Nudging: een juridisch relevant fenomeen met rechtsstatelijke impact

A.R.M. Zeilstra

Post thumbnail

De Nederlandse overheid experimenteert met nudging: het aanpassen van keuzearchitectuur om op een voorspelbare manier gedrag te veranderen, zonder opties te verbieden of gebruik te maken van significante financiële prikkels. Momenteel is binnen de juridische wereld weinig aandacht voor dit nieuwe beleidsinstrument. Deze rechtstheoretisch ingestoken bijdrage agendeert nudging als een juridisch relevant fenomeen met fundamentele rechtsstatelijke impact.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2022
AA20220290

Obiter dictum

De overweging ten overvloede in de hedendaagse praktijk

J.D.A. den Tonkelaar

Post thumbnail De veranderde opvattingen over de taak van de rechter kunnen een toename van overwegingen ten overvloede meebrengen. Er zijn grenzen aan de mogelijkheden die zo’n overweging biedt. Eén ervan is dat de rechter in de tekst van de uitspraak rechter blijft en zich niet uit als privé-persoon.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2019
AA20190277

Of de krijgsmacht doet wat de Grondwet vraagt blijft een politieke inschatting

Th.B.F.M. Brinkel

Post thumbnail

Voldoet de krijgsmacht nog wel aan haar grondwettelijke taken? Na jarenlange bezuinigingen op de Defensiebegroting vroegen velen zich af of de krijgsmacht niet tekortschoot. Dit artikel onderzoekt wat de Grondwet zegt over de krijgsmacht en of daar iets uit af te leiden valt over omvang en samenstelling. De conclusie luidt dat de beantwoording van de vraag een politieke en niet een juridische aangelegenheid is.

Opinie | Opiniërend artikel
januari 2015
AA20150027

Omgaan met kritiek

L.E. de Groot-van Leeuwen

In dit artikel wordt vanuit rechtssociologisch oogpunt ingegaan op de omgang van kritiek door onder andere juridische beroepsbeoefenaren.

Opinie | Opiniërend artikel
september 1997
AA19970568

Omstreden rechtspraak en rechters-plaatsvervangers

L.E. de Groot-van Leeuwen

Post thumbnail Naar aanleiding van een omstreden uitspraak van de Rechtbank Breda kwam recent aan de orde dat een grotere terughoudendheid bij de inzet van rechters-plaatsvervangers gepast zou zijn. De aandacht voor rechters-plaatsvervangers in dit verband is echter niet op zijn plaats; de discussie zou zich moeten richten op de interne en onderlinge cultuur van rechterlijke colleges.

Opinie | Opiniërend artikel
mei 2013
AA20130386

Ondernemerschap in de rechtspleging

Over de kansen van een Netherlands Commercial Court

E. Bauw

Post thumbnail

De beslechting van internationale handelsgeschillen wordt steeds meer een onderdeel van ‘The Global Marketplace’. De laatste jaren snoepen in deze zaken gespecialiseerde 'commercial courts' marktaandeel af van de 'gewone' civiele rechter. Met het initiatief tot de oprichting van een Netherlands Commercial Court, met gespecialiseerde rechters en Engels als procestaal, tracht de Nederlandse rechtspraak aan deze ontwikkeling enig tegenspel te bieden. Zal dit initiatief stand kunnen houden in het internationale geweld?

Opinie | Opiniërend artikel
februari 2016
AA20160093

Ongefundeerd wantrouwen in de rechterlijke macht

De empirische onderbouwing van het concept-wetsvoorstel minimumstraffen bij recidive van zware delicten

M.M. Boone

Post thumbnail In de praktijk is het vaak zo dat de wetgever de banden van de rechter aantrekt als het vertrouwen in de rechter tanende is. Het concept wetsvoorstel minimumstraffen past dan ook geheel bij het sentiment van deze tijd. Sentiment is echter onvoldoende grond voor de fundamentele wijziging van het sanctiestelsel die door dit concept wetsvoorstel zou worden bewerkstelligd. De verwachting zal toch ten minste reëel moeten worden gemaakt dat de invoering van het concept wetsvoorstel tot verbetering zal leiden van de misstanden waarover de indieners zich zorgen maken. De empirische gronden waarop het concept wetsvoorstel berust, zijn echter bijzonder zwak onderbouwd. In deze opinie neemt Miranda Boone de taak op zich en onderzoeken in hoeverre de vier belangrijkste empirische veronderstellingen waarop het concept wetsvoorstel berust door uitkomsten van sociaal-wetenschappelijk onderzoek worden ondersteund.

Opinie | Opiniërend artikel
september 2011
AA20110620

Ongehoord Nederland! Underdog en waakhond

A.W. Hins

Post thumbnail Hoeveel ruimte moet er binnen de publieke omroep blijven voor een omroepvereniging met een radicaal andere visie op goede journalistiek? Enerzijds is het de taak van de raad van bestuur van de NPO ervoor te waken dat alle publieke media-instellingen betrouwbaar, zorgvuldig en professioneel handelen. Daar staat tegenover dat Nederland een lange traditie heeft van ideologisch geprofileerde omroepen die elk hun eigen visie op de waarheid mochten verkondigen.

Opinie | Opiniërend artikel
februari 2023
AA20230114

Ongehuwd samenleven: het stiefkind van het familierecht

W.M. Schrama

Het is onduidelijk hoe het personen- en familierecht voor ongehuwde samenwoners werkt. Op andere gebieden, zoals het sociale zekerheids- en huurrecht, zijn er wel regels op hen van toepassing. Inspiratie kan worden opgedaan uit andere rechtsstelsels.

Opinie | Opiniërend artikel
oktober 2006
AA20060724