Staats- en bestuursrecht

Of de krijgsmacht doet wat de Grondwet vraagt blijft een politieke inschatting

Th.B.F.M. Brinkel

Post thumbnail

Voldoet de krijgsmacht nog wel aan haar grondwettelijke taken? Na jarenlange bezuinigingen op de Defensiebegroting vroegen velen zich af of de krijgsmacht niet tekortschoot. Dit artikel onderzoekt wat de Grondwet zegt over de krijgsmacht en of daar iets uit af te leiden valt over omvang en samenstelling. De conclusie luidt dat de beantwoording van de vraag een politieke en niet een juridische aangelegenheid is.

Opinie | Opiniërend artikel
januari 2015
AA20150027

Ombudsmanwerk tussen overheid en burger

Ph.M. Langbroek

In dit artikel wordt ingegaan op de functies die een ombudsman kan vervullen in de verhouding tussen overheidsorganisaties en burgers, en wordt aandacht gevraagd voor de bijdrage die een ombudsman kan leveren aan de ontwikkeling van een praktische ethiek voor verhouding tussen overheid en burger. Het onderscheid tussen behoorlijkheidsnormen en rechtsnormen als maatstaven ter beoordeling van overheidshandelen is daartoe een sine qua non. Aan de hand van voorbeelden uit de online database van rapporten van de Nationale ombudsman over de jaren 2005 en 2006 wordt gedemonstreerd wat daarom de zin van het onderscheid is, zonder dat daarbij overigens beweerd wordt dat een ombudsman de rechtmatigheid van overheidshandelen niet mag beoordelen.

Bijzonder nummer | Multidisciplinaire bestudering van de rechtswetenschap
november 2007
AA20070910

Omgaan met Europees recht

Th.G. Drupsteen

Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS) 10 september 1992, ECLI:NL:RVS:1992:AN3413, nr. R01.89.1040, AB 1994, 79 In deze uitspraak van de ABRvS is sprake van de uitleg van de Jachtwet in het licht van een niet tijdig geïmplementeerde richtlijn van de EG die schade door wild meer beschermt. De ABRvS vult hier dus ambtshalve de rechtsgronden aan. In de noot wordt hier dieper op ingegaan.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
september 1994
AA19940600

UCERF 10 - Actuele ontwikkelingen in het familierecht

Omissie in jeugdbeschermingswet dwingt rechter tot creativiteit

J. Huijer, I. Weijers

Wat is de rol van de staat op een terrein waar families op hun kwetsbaarst zijn? Hoe verhoudt zich het diepe ingrijpen van de staat tot de opstelling en instemming van ouders met dit ingrijpen? Ido Weijers en Joost Huijer plaatsen kritische kanttekeningen bij recente wijzigingen in het jeugdbeschermingsrecht.

Ondeelbare mensenrechten

Een herbezinning op toetsing aan sociale grondrechten

E. ten Hoor, G.J. Machek

In dit redactioneel bekritiseren wij de keuze van het huidige kabinet om toetsing van wetgeving in formele zin aan sociale grondrechten uit te sluiten. Het kabinet stelt onterecht dat dergelijke toetsing rechtspraak zou politiseren en politieke besluitvorming zou juridificeren. Dat standpunt miskent dat rechters op diverse wijzen recht kunnen doen aan de aard van deze grondrechten. Uitsluiting van toetsing riskeert een artificieel onderscheid tussen ondeelbare mensenrechten, waarmee de rechtsbescherming van de burger uiteindelijk het onderspit delft.

Opinie | Redactioneel
juni 2025
AA20250411

Onderzoek aan het lichaam

A.H.J. Swart

Hoge Raad 8 november 1988, ECLI:NL:PHR:1988:AC0609 (Rectaal fouilleren Het lichaam van de verdachte kan voorwerp van strafvorderlijk onderzoek zijn wanneer het informatie kan verschaffen die van belang is voor het bewijs van een strafbaar feit. Naar de mening van de Hoge Raad heeft het Hof Amsterdam terecht geoordeeld dat het onderzoek aan het lichaam ook een onderzoek kan omvatten van de natuurlijke openingen en holten van het lichaam. In de noot wordt uitvoerig ingegaan op onderzoek in en aan het lichaam.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
september 1989
AA19890780

Ongelijkheidscompensatie door juiste wetsinterpretatie

L.J.A. Damen

Hoge Raad 25 april 2008, nr. 43448, ECLI:NL:HR:2008:BA3823, LJN: BA3823, JB 2008, 123, NJB 2008, P. 1303, nr. 1042 In deze belastingrechtzaak met een bestuursrechtelijke kant die uiteindelijk bij de Hoge Raad terecht komt gaat de Hoge Raad in op het begrip 'op de zaak betrekking hebbende stukken' uit art. 8:42 Awb in verhouding met art. 8:29 Awb dat een geheimhoudingsrecht ten aanzien van bepaalde stukken regelt. In de noot wordt dieper op het begrip in gegaan en op de verhouding met de rechtspraak van de hoogste bestuursrechters.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
september 2008
AA20080635

Onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal in het bestuursrecht

Y.E. Schuurmans

Post thumbnail

Bestuursorganen kunnen gebruik maken van onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal, tenzij dat op een wijze is verkregen die zozeer indruist tegen hetgeen van een behoorlijk handelende overheid mag worden verwacht, dat dit onder alle omstandigheden onrechtmatig is. In dit artikel wordt bezien hoe het leerstuk van bewijsuitsluiting in het bestuursrecht invulling krijgt door mensenrechtenbescherming en verandering ondergaat door gedigitaliseerd en geprivatiseerd toezichtonderzoek.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2017
AA20170388

Onrechtmatige wetgeving

R.J.B. Schutgens

Roel Schutgens promoveerde op 22 juni 2009 cum laude aan de Radboud Universiteit Nijmegen op het proefschrift Onrechtmatige wetgeving. Promotoren waren prof.mr. C.A.J.M. Kortmann en prof.mr.drs. C.H. Sieburgh. In dit artikel bespreekt hij zijn proefschrift.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
december 2009
AA20090850

Onregelmatigheden, fraude en sancties in het onderwijsrecht

Een onderzoek naar de rechtspraak over deze begrippen in de periode 2022-2025

L. Markesteijn, J.C. de Wit

Post thumbnail Dit artikel belicht de rechtspraak in studentenzaken over onregelmatig­heden, fraude en sancties van de afgelopen jaren. Een kwalitatieve analyse van deze uitspraken laat onder meer zien dat het percentage gegronde uitspraken significant hoger is dan het percentage gegronde uitspraken in andere studentenzaken. Uit kwantitatief onderzoek blijkt dat naast een gedegen onderzoek om te bewijzen dat daadwerkelijk sprake is van een onregelmatigheid of fraude een adequate toepassing van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur van cruciaal belang is om tot een rechtmatig besluit te komen.

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2025
AA20250745

Ontbrekend mandaat en schadevergoeding

P.W.C. Akkermans

Afdeling geschillen van bestuur van de Raad van State (AGRvS) 6 april 1992, ECLI:NL:RVS:1992:AN3044, nr. G09.89.0017, AB 1993, nr. 276 (mrs. Van Zeben, Kamperman, Van der Does). Uitspraak van de Afdeling geschillen van bestuur van de Raad van State waarbij er een besluit is genomen door een hoofd van een afdeling ven Gedeputeerde Staten die daartoe niet bevoegdelijk was gemandateerd. De Afdeling vernietigt het besluit. In de noot wordt dieper op de regels en problemen rondom het mandateren van bevoegdheden ingegaan.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
november 1993
AA19930823

Onteigenen voor stikstofreductie: een korte verkenning

J.A.M.A. Sluysmans

Post thumbnail

In deze bijdrage zal ik – ingegeven door recente ontwikkelingen binnen de Haagse politiek – ingaan op de vraag of, en zo ja hoe het instrument van de onteigening kan worden ingezet bij het werken aan een oplossing voor de stikstofproblematiek. Mijn conclusie is dat die inzet zeker mogelijk en nuttig kan zijn, en dat ik geen zwaarwegende (juridische) reden zie om dat instrument dan ook niet daadwerkelijk te gebruiken.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2022
AA20220269