Rechtsfilosofie

De rechter als beschermer van het ongeboren kind

Kritische kanttekeningen bij prenatale ondertoezichtstellingen, gedwongen keizersneden en de vervolging van zwangere vrouwen

L. ten Haaf

Post thumbnail Via de rechter wordt getracht om steeds verdergaande beschermingsmaatregelen voor het ongeboren kind af te dwingen, met als nieuwe ontwikkelingen toestemming voor een gedwongen keizersnede en een vervolging voor poging tot doodslag en mishandeling van de ongeborene. De vraag is echter of het wenselijk is dat de bescherming van het ongeboren leven aan de rechter wordt overgelaten en of het recht wel voldoende aanknopingspunten biedt om het ongeboren kind te beschermen tegen schadelijk gedrag van de zwangere vrouw.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2025
AA20250337

De rechter: onafhankelijk en autonoom?

Rechtsvraag (334) Rechtsfilosofie

C.E. Smith

In deze rechtsvraag komen verschillende rechtsfilosofische rechtsvragen rondom de onafhankelijkheid en onpartijdigheid aan de orde in het kader van een civielrechtelijke casus aan de orde.

Perspectief | Rechtsvraag
december 2007
AA20071005

De rechter: onafhankelijk en autonoom?

Beantwoording rechtsvraag (334) rechtsfilosofie

C.E. Smith

Rechtsfilosofische rechtsvraag waarbij gekeken wordt naar de verjaringstermijn en de onafhankelijke rechter in een bepaalde zaak.

Perspectief | Rechtsvraag
mei 2008
AA20080386

De rechters zijn slechts spreekbuis van de wet

H.T.M. Kloosterhuis, C.E. Smith

“De rechters zijn slechts spreekbuis van de wet” (en willoze wezens). Toch? Harm Kloosterhuis & Carels Smith schrijven (uiteraard) over Montesquieu in deze column in de reeks Vijf minuten rechtsfilosofie voor het themanummer over de rechter in de trias politica.

Perspectief | Column
AA20200976

De rechtsstaat in het antropoceen

Over de dubbele erfenis van Montesquieu

W.J. Veraart

Post thumbnail In deze bijdrage wordt de stelling verdedigd dat het na de Urgenda-uitspraak van de Hoge Raad niet meer goed mogelijk is de rechtsstaat te beschermen zonder acht te slaan op de klimatologische omstandigheden die ons momenteel beroeren. Betoogd wordt dat de Urgenda-uitspraak ons in dat opzicht heeft teruggevoerd naar Montesquieu en juist niet van zijn denken verwijderd, zoals sommige critici beweren.

Opinie | Opiniërend artikel
oktober 2020
AA20200928

De rol van ideologie in rechterlijke oordeelsvorming

Een beknopte beschrijving

W. Wijtvliet

Amerikaans empirisch onderzoek naar rechterlijk gedrag schetst een ander beeld van rechtsvinding dan juristen gewend zijn. Uit de huidige stand van zaken van dergelijk, voor Europa relevant onderzoek, blijkt onder meer dat rechters in hun oordeelsvorming niet slechts worden gestuurd door juridische overwegingen, maar ook worden beïnvloed door hun ideologie.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2016
AA20160353

De soeverein is niet thuis

Self-Sovereign Identity (SSI) en Attribute Based Credentials (ABC)

M. Hildebrandt

Post thumbnail In deze bijdrage wordt onderzocht hoe de idee van self sovereign identity (SSI) zich verhoudt tot kernbegrippen uit de juridische gegevensbescherming. Daarnaast wordt SSI vergeleken met de inzet van attribute based credentials (ABC).

Bijzonder nummer | Privacy
juli 2019
AA20190546

De strijd om het recht is de poëzie van het karakter

H.T.M. Kloosterhuis, C.E. Smith

Rudolf von Jhering zorgde met zijn ‘Der Kampf ums Recht’ (1872) voor een kantelpunt in het denken over recht. Hoe dan? Carel Smith & Harm Kloosterhuis leggen het je in vijf minuten uit!

Perspectief | Column
april 2020
AA20200419

De valse tegenstelling tussen uniform en maatpak

P.C. Westerman

Post thumbnail

De toeslagenaffaire heeft de noodzaak tot empathie en de menselijke maat andermaal op de agenda gezet. Maar het is niet nodig – en ook niet wenselijk – om ons heil te zoeken in het persoonlijke rechtvaardigheidsgevoel van de rechter zolang we maar afstappen van de misvatting dat consistente toepassing van de wet geen keuze zou toelaten tussen verschillende mogelijke toepasbare regels en verschillende feitencomplexen.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2022
AA20220274

De veilige stad als collectief doel (Digitaal boek)

E.W. Kolthoff, J.W. Sap

Post thumbnail Wat moeten we verstaan onder de veilige stad? Vanuit juridische, criminologische, historische en culturele visies, geven de auteurs antwoorden op brandende vragen van vandaag.

9789492766687 - 08-05-2019

De vergissing van Dworkin of het belang van interdisciplinair onderzoek

A. Vlieger

Antonio Damasio is neuroloog. Op basis van onderzoek naar patiënten met een specifieke hersenaandoening concludeert hij in zijn boek De vergissing van Descartes dat rede en emoties onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Zogenaamd puur rationele beslissingen bestaan niet. In dit artikel bespreek ik of hieraan de conclusie verbonden zou kunnen worden dat ook Dworkin zich vergist heeft met zijn stelling dat rechters recht toepassen, niet creëren. Langs deze weg benadruk ik het nut van interdisciplinair onderzoek.

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2006
AA20060195

De verzakelijking van het menselijk lichaam

Over de spanning tussen mens en mensheid inzake de praktijk van het commercieel draagmoederschap

J. Klijnsma

Post thumbnail Nadat het juridische kader rondom het commercieel draagmoederschap wordt er op een ethische en met sociaal-politiek filosofische wijze gekeken naar dit fenomeen. Er wordt ingegaan op de leer van het utilisme, liberalisme, deontologie en de Rawlsiaanse contracttheorie waar gekeken wordt naar de de verhouding mens en mensheid.

Verdieping | Studentartikel
januari 2008
AA20080011