Metajuridica

De moed tot onpartijdigheid

J.E. Soeharno

Post thumbnail In Nederland woedt discussie over de vraag in hoeverre rechters morele moed moeten tonen. De rechterscode is daarover duidelijk: ja, en zo nodig mogen zij daartoe zelfs de grenzen van het recht overschrijden. Maar past rechters wel morele moed in een moreel pluriforme samenleving? Dit artikel bepleit terughoudendheid met betrekking tot het tonen van morele moed door rechters en zet in op een andere moed: de moed tot onpartijdigheid.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2020
AA20200942

De nood is hoog!

Over het belang van juridisch-dogmatisch onderzoek en het bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke opgaven

Y. Habicht, M.C.A. Hermans

Op 4 november 2022 vond in Amsterdam een rondetafelgesprek plaats over het belang van juridisch-dogmatisch onderzoek op de hoofdgebieden van het Nederlandse recht. Dit artikel is een thematisch verslag hiervan. Besproken vragen zijn: waar komt de verminderde waardering voor juridisch-dogmatisch onderzoek vandaan, wat is het gevolg van de afgenomen interesse en hoe kunnen we het belang voor juridisch-dogmatisch onderzoek doen herleven? Hoewel de deelnemers aan het rondetafelgesprek allen werkzaam zijn in het staats- en bestuursrecht, zijn de besproken thema’s ook relevant voor andere Nederlandse rechtsgebieden.

Perspectief | Congresverslag
september 2023
AA20230704

De noodzakelijke verwevenheid van recht en ethiek

R.G.M.E. Foqué

In dit eerste artikel bij de Rode draad 'Recht & Ethiek' wordt ingegaan op de verbondenheid tussen recht en ethiek. In de bijdrage worden verschillende filosofische visies omtrent dit onderwerp behandeld.

Overig | Rode draad | Recht en ethiek | Verdieping | Verdiepend artikel
januari 1998
AA19980006

De notaris in appel (Digitaal boek)

H.F. van den Haak

Post thumbnail Mag niet ontbreken op notariskantoren en bij tuchtcolleges. Notarieel tuchtrechtuitspraken verzameld en geanalyseerd door de specialist op dit gebied. Wat mag, wat mag niet en waarom?

9789069167039 - 26-11-2009

De Ongevallenwet

R.J.S. Schwitters

In 1901 werd na veel tumult de Ongevallenwet aangenomen. Met deze wet verzekerde de staat een uitkering aan in een groot aantal bedrijfstakkenwerkzame werknemers die op hun werk door een ongeval getroffen waren. In deze bijdrage bij de 'Canon van het recht' worden de achtergronden bij deze wet besproken.

Overig | Rode draad | Canon van het Recht
oktober 2009
AA20090683

De ontdekking van de multiple discovery

C.E. Smith

Post thumbnail Volgens de theorie van de multiple discoveries worden wetenschappelijke ontdekkingen vaak vrijwel gelijktijdig gedaan door verschillende wetenschappers, zij ‘hangen in de lucht’. Het had niet veel gescheeld of Russel Wallace en Poincaré waren wereldberoemd geweest, en niet Darwin en Einstein. Ook in de rechtsfilosofie komt het verschijnsel van de multiple discoveries voor. Carel Smith schrijft hierover in zijn amuse.

Opinie | Amuse
juni 2014
AA20140414

De oorsprong van de term persoon in het Westerse recht

R.R. Brouwer

Post thumbnail

"‘Persoon’ gaat terug op het individuele masker dat werd gebruikt in Etruskisch-Romeinse grafrituelen én op het algemenere masker dat in zwang kwam in het Griekse theater. Via de in Rome werkende denker Panaetius (ca. 185-ca. 110) komt deze dubbele oorsprong van persoon terecht in de beginnende rechtswetenschap en wordt zo een centrale term in het westerse recht."

Verdieping | Verdiepend artikel
april 2018
AA20180281

De openbare verdediging van proefschriften: kers op de taart of spelbreker?

R.A.J. van Gestel

Post thumbnail Mede naar aanleiding van een Tilburgse promotie, waarbij het doctoraat in eerste aanleg werd geweigerd vanwege een beweerdelijk ondermaatse verdediging, wordt hier de rol van de openbare verdediging bij promoties onderzocht. De stelling die wordt verdedigd is dat die verdediging een ceremoniële rol vervult die niet mag leiden tot weigering van het doctoraat nadat de dissertatie door de promotiecommissie is goedgekeurd. Indien universiteiten daarin verandering willen brengen zullen niet alleen de beoordelingscriteria voor de verdediging moeten worden geëxpliciteerd, maar behoren er ook extra eisen aan promotiecommissies gesteld te worden.

Perspectief | Perspectiefartikel
oktober 2022
AA20220814

De opkomst van de transparante burger

Over de identificatieplicht in N ederland en om ringende landen

G. Cebe, B.M.J. van Klink, N. Zeegers

In dit artikel wordt ingegaan op de vraag of een verband bestaat tussen de aanslagen op de Twin Towers en de steeds verdergaande indentificatieplicht in verschillende Nederland, Duitsland, Engeland en Belgi.

Opinie | Opiniërend artikel
juli 2007
AA20070600

De persoon in het recht (Digitaal boek)

R.J.B. Bergamin

Post thumbnail De persoon, ook wel het rechtssubject genoemd, neemt een centrale plaats in binnen de rechtsorde. Dit boek is bedoeld voor rechtenstudenten die op een inleidend niveau van het persoonsbegrip kennis willen nemen.

9789069163482 - 01-08-2000

De positie van de rechter in de samenleving (Digitaal boek)

C. Joustra

Post thumbnail Politici trekken zich soms weinig aan van de Trias Politica, nog voor het vonnis is gewezen hebben zij hun oordeel al gegeven. Kunnen rechters zich publiekelijk verweren en staat het ook hun vrij kritiek op de wetgever en politici te leveren?

9789069166773 - 05-12-2005

De realisatie van gelijkheid in bestraffing. Over het probleem, de oplossingen en de trivialiteiten

M.J. Borgers

Gelijkheid in bestraffing is een lang gekoesterd ideaal in het Nederlandse strafrecht. Dankzij de inspanningen van het Openbaar Ministerie en de zittende magistratuur zijn er verschillende instrumenten ontwikkeld die gericht zijn op het verwezenlijken van (meer) consistentie in de strafopleg-ging. Recent onderzoek stemt tot vreugde n somberheid. De initiatieven die de zittende magistratuur heeft ontplooid, lijken deels hun vruchten af te werpen. Tegelijkertijd staan triviale zaken de realisatie van gelijkheid in bestraffing in de weg. Een verdere cultuuromslag en een aanpassing van de werkprocessen zijn gendiceerd.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2006
AA20060341