onafhankelijkheid

Over de bijl en de wortel: kritiek op de persoon van de rechter

R.Th. Mirck

In het NJB van 11 juni 1988 deed Van Maarseveen een felle aanval op de rechters die het verkrachtingsarrest (NJ 1988, 156) gewezen hadden. Andere redakteuren van het NJB distantieerden zich van de woorden van Van Maarseveen: volgens hen legt zijn persoonlijke aanval op de rechters 'de bijl aan de wortel van het instituut van onafhankelijke rechtspraak'. Maar waarom zouden rechters eigenlijk niet persoonlijk aangevallen mogen worden? Twee redacteuren gaan hier dieper op in.

Opinie | Redactioneel
september 1988
AA19880502

Maandbladartikel

Over de notaris, onafhankelijkheid, onpartijdigheid en wezensvreemde elementen?

F.W.J.M. Schols

In dit artikel wordt ingegaan op de rol van de notaris in de Nederlandse samenleving waarbij belangrijke literatuur en jurisprudentie hieromtrent aan de orde komt.

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2005
AA20050928

Maandbladartikel

Publieke dialoog: onmisbaar en onvervangbaar voor cultureel erfgoed

M.A. Beernink

Post thumbnail Rondom de bescherming van belangrijke roerende cultuurgoederen bestaan fundamentele vragen die de spanning weergeven tussen het private belang van de particuliere eigenaar van een cultuurgoed en het publieke belang van het behoud ervan. De besluitvorming in de waarderingsprocedure van beschermde cultuurgoederen dient een sterke democratische waarborg van onafhankelijkheid, transparantie en objectiviteit in zich te dragen. In dit artikel wordt toepassing van een theorie van dialogische democratie als kader uitgewerkt voor dit proces, waarbij hybride fora als instrument dienen voor het bereiken van een breed gedragen democratisch besluit. Gebruik van dit kader zou kunnen bijdragen aan een sterkere rechtvaardiging op de inbreuk op het eigendomsrecht.

Bijzonder nummer | Kunst & Recht
juli 2023
AA20230546

Maandbladartikel

Reactie op reactie: ‘Rapport Integriteit Rechterlijke Macht (IRM-rapport)’

D. Molin

In het juninummer 1997 van Ars Aequi reageren mrs. Nijenhof en Stemker Koster van de zijde van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR), de belangenvereniging voor de leden van de rechterlijke macht, op de mening van drs. Burhoven Jaspers 'De rechterlijke macht: een gilde op drift!', naar aanleiding van het mede door hem opgesteld IRM-rapport (Integriteit Rechterlijke Macht-rapport).

Opinie | Reactie/nawoord
oktober 1997
AA19970702

Maandbladartikel

Reactie op: ‘Rapport Integriteit Rechterlijke Macht (IRM-rapport)’

J.T.M. Nijenhof, W.H.J. Stemker Köster

Het artikel van Burhoven Jaspers inzake het rapport-I(ntegriteit) R(echterlijke) M(acht) in een eerdere editie van Ars Aequi vraagt om een weerwoord van de zijde van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, de belangenvereniging van de leden van de rechterlijke macht. Immers, in het IRM-rapport tonen Burhoven Jaspers c.s. met een groot aantal 'feiten' aan dat het met de Nederlandse rechtspraak droevig gesteld zou zijn.

Opinie | Reactie/nawoord
juni 1997
AA19970417

Maandbladartikel

Rechter en politiek in de DDR

G.J.M. van Wissen

In deze bijdrage aan het bijzonder nummer 'Rechter en Politiek' wordt het ideologisch en juridisch kader geschetst waarin de rechter in de vroegere DDR functioneerde. De conclusie is dat de rechter een verlengstuk is geweest van het communistische regime en in die functie een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de instandhouding van de heerschappij van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED), de Oostduitse communistische partij. Vervolgens wordt aangegeven hoe na de Wende tot op zekere hoogte een Selbstreinigung van de rechters heeft plaats gevonden. Het resultaat hiervan is dat een meerderheid van de vroegere DDR-rechters haar functie verder zal kunnen uitoefenen.

Bijzonder nummer | Rechter en politiek
november 1992
AA19920743

Maandbladartikel

Rechters in vredestijd

Een reactie op 'Rechters in oorlogstijd' van Nick Huls

C.J.M. Schuyt

In deze reactie op een eerder artikel in Ars Aequi gaat de auteur en staatsraad bij de Raad van State in op de huidige positie van de vreemdelingenrechter die door Huls in eerder artikel in Ars Aequi vergeleken is met rechters in NAZI-Duitsland.

Opinie | Reactie/nawoord
juni 2009
AA20090407

Maandbladartikel

Rechtspluralisme en traditionele autoriteiten in hedendaags Afrika

J.M. Ubink

Post thumbnail Afrikaanse staten hebben een pluralistisch rechtssysteem geërfd van het kolonialisme. Na onafhankelijkheid dacht men dat gewoonte­recht en traditionele autoriteiten langzaam zouden verdwijnen, maar de laatste decennia zien we juist een herwaardering en toenemende formalisering van ‘tradition’. Maar hoe functioneren deze van oorsprong prekoloniale structuren, die in de koloniale tijd behoorlijk zijn ontwricht, in staten met democratisch verkozen bestuur, met grondwetten die gelijkheid en mensenrechten propageren, binnen een sterk geglobaliseerde wereld die gekenmerkt wordt door kapitalistische in plaats van subsistentie-economieën?

Rode draad | Buiten Westen
november 2025
AA20250782

Maandbladartikel

Rechtsvraag (268) voor eerstejaars

F.W.H.M. Kusters

In deze rechtsvraag voor eerstejaars wordt ingegaan op de mogelijke partijdigheid en afhankelijkheid van rechter-plaatsvervangers.

Perspectief | Rechtsvraag
januari 1998
AA19980052

Maandbladartikel

Selectie en benoeming van rechters bij het Hof van Justitie van de EU

H.C.F.J.A. de Waele

Hof van Justitie Europese Unie (HvJ EU, Grote Kamer) 29 juli 2024, C-119/23, ECLI:EU:C:2024:653 (Valančius)

Annotaties en wetgeving | Annotatie
december 2024
AA20241034

Maandbladartikel

Van het openbaar lichaam Sint Eustatius naar een onafhankelijk Statia?

P. van den Berg

Post thumbnail

Begin februari van dit jaar kwam Sint Eustatius in het nieuws omdat het onder curatele werd geplaatst. Naar aanleiding daarvan werd in de media de vraag gesteld of dit bovenwindse eiland niet beter onafhankelijk kon worden. Betoogd wordt hier dat het verlenen van onafhankelijkheid aan Caribische delen van het Koninkrijk volkenrechtelijk geen eenvoudige opgave is. Er wordt daarom voor gepleit om de idee van opsplitsing van het Koninkrijk te laten varen. De aandacht kan beter gericht worden op het verbeteren van de verhoudingen tussen de verschillende delen van het Koninkrijk.
 

Opinie | Amuse
juni 2018
AA20180446

Maandbladartikel

Wat kan kunstmatige intelligentie betekenen voor het werk van de rechter

M.J.M.A. van der Put

Mijn proefschrift beoogt een bijdrage te leveren aan de kennis van en discussie over kunstmatige intelligentie (KI) bij het spreken van recht. Het belang van de inzet van KI wordt mede onderstreept door de groeiende werkdruk en het tekort aan rechters. KI kan onder meer snel grote hoeveelheden informatie doorzoeken en verwerken, patronen herkennen en beschrijven. KI biedt alleen al hiermee verschillende mogelijkheden voor inzet in de rechtspraak. In dit artikel wordt een korte beschrijving van het onderzoek gegeven en een aantal conclusies over de inzet van kunstmatige intelligentie bij rechterlijke oordeelsvorming besproken.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
april 2023
AA20230304

Maandbladartikel