Staats- en bestuursrecht

De Venetië-commissie over de rechtsstaat: vreemde ogen dwingen?

Y.E.M. Cremers, R.H.T. Jansen

Naar aanleiding van de toeslagenaffaire schreef de Venetië-commissie recent een rapport over de staat waarin de Nederlandse rechtsstaat verkeert. Het rapport bevat interessant juridisch leesvoer. De probleemanalyse is gedegen, maar veel aangedragen oplossingsrichtingen zijn in de Nederlandse literatuur al eens uitgedacht. Het is nu de hoogste tijd dat de staatsmachten bij zichzelf te rade gaan hoe zij hun taakvervulling zodanig kunnen verbeteren dat vergelijkbaar onrecht wordt voorkomen. De rechtspraak is al proactief begonnen met zelfreflectietrajecten – nu de regering en het parlement nog.

Opinie | Redactioneel
december 2021
AA20211059

Maandbladartikel

De veranderende rol van de Nederlandse rechter

W. Sorgdrager

Post thumbnail Het machtsevenwicht van de trias politica is geen statisch gegeven. De machten verschuiven ten opzichte van elkaar. Lange tijd is de rechter gezien als de zwakste van deze staatsmachten, maar door de toegenomen mondigheid van de burger worden meer vragen aan de rechter voorgelegd. De rechter moet daarop responderen. In die respons speelt ook de toetsing aan het internationale recht een grote rol. Deze veranderende positie van de rechter kan nu niet meer als de ‘zwakste’ van de drie staatsmachten beschouwd worden. Dat schuurt wel eens.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2020
AA20200874

Maandbladartikel

De verdeling van schaarse publiekrechtelijke rechten. Een illustratie van algemene regels van verdelingsrecht aan de hand van de numerus fixus voor rechtsgeleerdheid

Een illustratie van algemene regels van verdelingsrecht aan de hand van de numerus fixus voor rechtsgeleerdheid

C.J. Wolswinkel

Post thumbnail Johan Wolswinkel promoveerde op 19 maart 2013 cum laude aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In deze bijdrage doet hij aan de hand van een recent voorbeeld, namelijk de toelating van gegadigden tot de numerus fixus-opleiding rechtsgeleerdheid, verslag van zijn zoektocht naar algemene regels van verdelingsrecht voor de verdeling van schaarse publiekrechtelijke rechten.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
oktober 2013
AA20130790

Maandbladartikel

De verdisconterings- versus de Scheltemadoctrine en het zoeken naar rechtvaardige oplossingen voor schulden van toeslagenouders

A.T. Marseille

ABRvS 15 mei 2024, ECLI:NL:RVS:2024:2045, NLF 2024/1190, m.nt. F. Peppelenbosch, V-N 2024/27.24, m.nt. redactie

Annotaties en wetgeving | Annotatie
september 2024
AA20240769

Maandbladartikel

De Verenigde Naties en zware mensenrechtenschendingen

Amnesty International

Zware, grootschalige mensenrechtenschendingen — moordpartijen, politieke moorden en 'verdwijningen', martelpraktijken — vinden niet zelden plaats in het kader van een gewapend conflict, of een eroderende staatsmacht. Schendingen blijven in deze omstandigheden doorgaans onbestraft. Voorbeelden van landen die recentelijk een dergelijk patroon te zien hebben gegeven, zijn Rwanda, Bosnië-Herzegovina, Algerije, Irak, Peru, Soedan en Sierra Leone. Welke middelen staan de Verenigde Naties, waarin sinds vijftig jaar de internationale gemeenschap is georganiseerd, ter beschikking om van dergelijke mensenrechtenschendingen kennis te nemen en ertegen op te treden? Hieronder volgt een korte verkenning van het optreden van de twee belangrijkste organen van de VN op dit gebied: de Commissie voor de Rechten van de Mens, die van meet af een centrale rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van een VN-regime voor de bescherming van de mensenrechten, en de Veiligheidsraad, die zich de afgelopen vijf jaar heeft geprofileerd met pogingen tot vredeshandhaving in internationale en nationale conflicten.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 1995
AA19950948

Maandbladartikel

De verzelfstandiging van het Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf

A.H.Th. de Boer

Artikel waarin wordt ingegaan op de wetgeving die heeft geleid tot de verzelfstandiging van het Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf, die leidde tot het ontstaan van van SDU (NV). Ingegaan wordt op de gang van zaken van deze privatisering. De basis ervan in het regeerakkoord de verschillende wetten en wetsvoorstellen wordt besproken tot de uiteindelijke oprichting van een aparte naamloze vennootschap. Daarbij komt vervolgens de vermogensovergang, storting op aandelen en de overgang van het personeel aan de orde.

Annotaties en wetgeving | Wetgeving
maart 1989
AA19890195

Maandbladartikel

De Veteranenombudsman

Een luisterend oor voor veteranen die zich voor ons land hebben ingezet

A.F.M. Brenninkmeijer, M.H. van der Hoeven

Veteranen die in de knel raken met de overheid kunnen sinds 1 juli 2013 de Veteranenombudsman inschakelen. Deze bijdrage beschrijft de taken en bevoegdheden van de Veteranenombudsman. Welke problemen signaleert hij en hoe pakt hij deze op?

Perspectief | Perspectiefartikel
februari 2014
AA20140151

Maandbladartikel

De vierde macht

P. van den Broek, J.M.M. van de Hel

Volgens de auteurs zouden we weer terug moeten naar het zogenaamde Weberiaanse model, waarbij de top ambtenaren van een ministerie zich weer onder de minister geplaatst zien in plaats van naast de minister. Interne kritiek is volgens auteurs een goede zaak, maar dit hoeft niet door de ambtenaren naar buiten te worden gebracht.

Opinie | Redactioneel
november 1999
AA19990783

Maandbladartikel

De vlucht naar voren in de Digital Services Act

P.T.J. Wolters

Post thumbnail De voorgestelde Digital Services Act herziet het juridische kader voor de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheden van onlineplatforms. Het voorstel neemt de vlucht naar voren met gedetailleerde regels en nieuwe verplichtingen. De uitgangspunten van het bestaande recht blijven echter onveranderd gelden. De Digital Services Act leidt hierdoor niet tot een fundamentele herziening van het juridische kader.

Verdieping | Verdiepend artikel
maart 2022
AA20220191

Maandbladartikel

De VN Verklaring inzake de Bescherming van alle Personen tegen Gedwongen Verdwijning

R. Heringa

In dit artikel in de serie mensenrechten wordt ingegaan op een door de algemene vergadering van de VN aangenomen resolutie die 'verdwijningen' moet tegengaan. Hoewel een resolutie van de algemene vergadering niet bindend is, heeft deze wel groot gezag, bijvoorbeeld bij de interpretatie van internationaal recht. In dit artikel wordt de definitie van 'verdwijningen' zoals deze is opgenomen in de resolutie besproken. Ook wordt er ingegaan op de schendingen van de mensenrechten als er sprake is van een verdwijning. Ook wordt de vraag besproken of het systematisch laten verdwijnen van mensen een misdaad tegen de menselijkheid is. Verder worden de achtergronden van de resolutie geschetst.

Verdieping | Verdiepend artikel
april 1993
AA19930257

Maandbladartikel

De volgende 50 jaar voor het EVRM

M. Kuijer

Het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM) heeft afgelopen 4 november 2000 zijn vijftigste verjaardag gevierd. In die 50 jaar is het EVRM uitgegroeid tot een van de meest belangrijke internationale documenten van de Nederlandse rechtsorde. In het eerste deel van dit artikel wordt stilgestaan bij het succes van de afgelopen 50 jaar en een aantal van de mogelijke uitdagingen voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in de komen 50 jaar. Want de 'burden of succes' weegt zwaar op de Straatsburgse schouders. Het tweede deel van dit artikel is verschenen in Ars Aequi november 2001.

Verdieping | Verdiepend artikel
september 2001
AA20010650

Maandbladartikel

De volgende 50 jaar voor het EVRM — deel II

M. Kuijer

Dit is het tweede gedeelte van een artikel over vijf grote uitdagingen voor het EHRM in de nabije toekomst. Het EVRM heeft afgelopen 4 november 2000 zijn vijftigste verjaardag gevierd. In die 50 jaar is het EVRM uitgegroeid tot een van de meest belangrijke internationale documenten voor de Nederlandse rechtsorde, maar de `burden of success´ weegt zwaar op de Straatburgse schouders.

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2001
AA20010892

Maandbladartikel