Staats- en bestuursrecht

Recht: echt iets voor juristen

S. Steneker

Politici kunnen zich maar beter niet met individuele rechtszaken bemoeien. Waarom niet? Dat legt Sander Steneker uit in deze column.

Opinie | Column
oktober 2018
AA20180804

Rechten van de mens

W.J.M. van Genugten

Post thumbnail

De normen op het terrein van de rechten van de mens krijgen via (semi-)rechterlijk en politiek toezicht een steeds scherpere, vaak universele inhoud. De praktijk is echter weerbarstig en vraagt naast een debat over de universaliteit van de normen om steeds meer aandacht voor processen van universalisering, ter ontrafeling van alle obstakels die aan realisering van de rechten van de mens in de weg staan. En Nederland/westerse wereld: vergeet vooral de balk in het eigen oog niet.

Opinie | Amuse
januari 2015
AA20150006

Rechten van de mens in het klassieke Islamitische staatsrecht

R. Hijma

De vraag naar de universele gelding van mensenrechten duikt regelmatig op. In de islamitische wereld is in de afgelopen vijftien jaar een aantal islamitische mensenrechtenverklaringen tot stand gekomen. Aan deze verklaringen ligt vaak de opvatting ten grondslag dat de Islam reeds vanaf zijn ontstaan mensenrechten gekend heeft.In het onderstaande wordt, na een korte uiteenzetting over achtergrond, inhoud en betekenis van deze moderne verklaringen, genoemde opvatting nader onderzocht. Nu bij mensenrechten de opvattingen over de staat, en over de verhouding staat versus onderdanen in het bijzonder, van cruciaal belang zijn, is het zaak daarvan kennis te nemen. In hoeverre kende het klassieke islamitische staats¬recht mensenrechten, dan wel bood de theorie ruimte voor de erkenning van dergelijke rechten? Of getuigt de opvatting dat de Islam reeds vanaf haar ontstaan mensenrechten gekend heeft van een knap staaltje achteraf-interpreteren? Deze vragen worden beantwoord door middel van de bespreking van een drietal klassieke islamitische boekwerken over het staatsrecht. (Al-Mawardï, Ibn Dja-maca en Ibn Taimiyya)

Verdieping | Verdiepend artikel
juli 1989
AA19890659

Rechter bij het EHRM

Een interview met Jolien Schukking

S.W.M. Eggen, L.D. Grutters, B.C.J. van Kemenade

Post thumbnail Elk land dat lid is van de Raad van Europa levert een rechter aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Voor Nederland is dit van 2017 tot 2026 Jolien Schukking. In dit interview spreekt de redactie van Ars Aequi met Schukking over haar tijd bij het hof en over algemene thema’s met betrekking tot het hof.

Perspectief | Interview
oktober 2025
AA20250724

Rechter en politiek in de DDR

G.J.M. van Wissen

In deze bijdrage aan het bijzonder nummer 'Rechter en Politiek' wordt het ideologisch en juridisch kader geschetst waarin de rechter in de vroegere DDR functioneerde. De conclusie is dat de rechter een verlengstuk is geweest van het communistische regime en in die functie een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de instandhouding van de heerschappij van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED), de Oostduitse communistische partij. Vervolgens wordt aangegeven hoe na de Wende tot op zekere hoogte een Selbstreinigung van de rechters heeft plaats gevonden. Het resultaat hiervan is dat een meerderheid van de vroegere DDR-rechters haar functie verder zal kunnen uitoefenen.

Bijzonder nummer | Rechter en politiek
november 1992
AA19920743

Rechter en politiek in de negentiende eeuw

R. Pieterman

Rechter en politiek waren ook in de negentiende eeuw nauw met elkaar verweven. De Nederlandse eenheidsstaat moest zijn bestaansrecht na 1813 onder moeilijke omstandigheden bewijzen. Oude elites trachtten hun autonomie in de rechterlijke organisatie te herstellen. De Koning maakte aanspraak op volledig gezag over het Openbaar Ministerie door het buiten de rechterlijke macht te plaatsen. Na 1848 veranderde het politieke bestel ingrijpend. Dit had ook gevolgen voor de onderlinge verhouding tussen wetgever, rechter en bestuur, zoals blijkt uit de discussies over het legisme en onafhankelijke administratieve rechtspraak. In deze bijdrage zal blijken dat plaats en functie van de rechter ook in de negentiende eeuw op een complexe en dynamische wijze met politieke machtsstrijd en maatschappelijke ontwikkelingen verbonden zijn.

Bijzonder nummer | Rechter en politiek
november 1992
AA19920705

Rechter en politiek: kunstenaarsregeling onverbindend

L.F.M. Verhey

Post thumbnail De machtsverhoudingen tussen de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht zijn voortdurend in beweging. Daarbij ontstaan soms spanningen die door het staatsrecht in goede banen geleid kunnen worden. In deze amuse laat Luc Verhey ons dit zien aan de hand van de Wet intrekking van de Wet werk inkomen kunstenaars.

Opinie | Amuse
april 2012
AA20120248

Rechter moet integriteit psychiatrische patiënt veel beter beschermen

L. Koetsier

In dit opiniërende artikel staat de visie van een voormalig psychiatrisch patiënt centraal voor wat betreft het toepassen van dwangmiddelen. De auteur gaat in op de regels die geschapen zijn in de rechtspraak over maatregelen tegen de wil van de patiënt.

Opinie | Opiniërend artikel
januari 1990
AA19900017

Rechterlijk activisme (Digitaal boek)

Opstellen aangeboden aan prof. mr. J.A. Peters

A.J. Nieuwenhuis, J.H. Reestman, C.M. Zoethout

Post thumbnail Opstellen over rechterlijk activisme met een grote diversiteit in benadering, die mede het gevolg is van een verschil in opvatting over de eigenlijke taak van de rechter.

9789069168159 - 10-03-2011

Rechters in oorlogstijd

N.J.H. Huls

Post thumbnail In dit rechtssociologische artikel wordt eerst een beschrijving gegeven van de inhoud van de film 'Judgment at Nuremberg' waarin de vervolging van vier rechters van Nazi-Duitsland centraal staat. Volgens Huls is de film een belangrijke spiegel als er gekeken moet worden naar de huidige berechting van oorlogsmisdadigers. De auteur maakt tevens een vergelijking met de Nederlandse vreemdelingenrechtspraak en constateert dat er sinds 11 september 2001 een verslapping van de democratische waarborgen hierbij is.

Verdieping | Studentartikel
mei 2009
AA20090333

Rechters in vredestijd

Een reactie op 'Rechters in oorlogstijd' van Nick Huls

C.J.M. Schuyt

In deze reactie op een eerder artikel in Ars Aequi gaat de auteur en staatsraad bij de Raad van State in op de huidige positie van de vreemdelingenrechter die door Huls in eerder artikel in Ars Aequi vergeleken is met rechters in NAZI-Duitsland.

Opinie | Reactie/nawoord
juni 2009
AA20090407

Rechters ontslaan bij 70 jaar: leeftijdsdiscriminatie of verstandig beleid?

M. Heemskerk

Post thumbnail

Waarom verplicht met pensioen als je nog wilt doorwerken? Senior-rechter Willem Korthals Altes van de rechtbank Amsterdam dreigde eind vorig jaar de Staat met een dagvaarding tegen zijn gedwongen pensioenontslag bij 70 jaar. Zijn protest leidde tot krantenkoppen, TV- en radio-optredens en Kamervragen. In dit artikel bespreekt Mark Heemskerk de volgende twee vragen: 1) is pensioenontslag bij 70 jaar voor rechters leeftijdsdiscriminatie, en 2) is dat pensioenontslag bij 70 jaar wenselijk?

Opinie | Opiniërend artikel
april 2018
AA20180305