Romeins recht

Resultaat 37–48 van de 66 resultaten wordt getoond

Mandata principis

J.H.A. Lokin

Post thumbnail

De mandata principis waren praktische en morele richtlijnen die met name de provinciale gouverneurs meekregen wanneer zij hun ambt in het grote rijk aanvaardden. Ook bevatten zij regels van etiquette; hoe hoort het eigenlijk. Waren zij rechtsbronnen in formele zin of slechts reglementen? In het rijtje van keizerlijke verordeningen – edicta, decreta en epistulae – kwamen zij niet voor. Werden zij ad hoc gegeven of in een boekwerkje? Intrigerende vragen waarop het antwoord onduidelijk blijft. Wél weten we dat keizer Justinianus de mandata in Novelle 17 in ere herstelde. Hem was het voornamelijk te doen om de corruptie van de ambtenaren tegen te gaan.

Overig | Rode draad | Historische wortels van het recht
december 2013
AA20130957

Mensenrechten bij Cicero

R.R. Brouwer

Post thumbnail

In de ontstaansgeschiedenis van het begrip mensenrechten in de Grieks-Romeinse traditie neemt Cicero een bijzondere plaats in. Mede onder invloed van Antiochus van Ascalon paste Cicero de natuurrechtstheorie van de Stoa zo aan dat we in Over de Wetten, maar ook in Over de taken van een impliciet gebruik van het begrip kunnen spreken.

Overig | Rode draad | Historische wortels van het recht
december 2013
AA20130965

Mensenrechten in het Romeinse recht? Het private delict iniuria

J. Giltaij

Post thumbnail Jacob Giltaij promoveerde op 29 september 2011 aan de EUR op het proefschrift [i]Mensenrechten in het Romeinse recht?[/i] Zijn promotor was prof.mr. L.C. Winkel. In zijn proefschrift heeft hij onderzocht of een mogelijke voorloper van de moderne idee van de mensenrechten al in het Romeinse recht te vinden is.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
december 2011
AA20110911

Non bis in idem of de schoonheid van de rechtsgeschiedenis

W.F. van Hattum

Post thumbnail

De afgelopen jaren deed ik onderzoek naar de achtergronden van artikel 68 van het Wetboek van Strafrecht (Sr). Dit artikel formuleert de voorwaarden waaronder een tweede vervolging wegens hetzelfde feit niet wordt toegestaan: non bis in idem. Aanleiding om mij in dit onderwerp te verdiepen vormden enkele arresten van de Hoge Raad. De Hoge Raad beriep zich voor zijn standpunt of er wel of geen sprake was van een tweede vervolging wegens hetzelfde feit op ‘de strekking van art. 68’ en ‘het beginsel van het artikel’. De vraag was: op welk beginsel beriep hij zich? Waar stond het? Waar kwam het vandaan? De antwoorden die ik in de geschiedenis vond, boden een verrassende blik op de gebeurtenissen, de taal, de ontwikkelingen, en de personen rond dit onderwerp. Zij ontsloten onder meer de bron van de woorden non bis in idem en de betekenis die zij in de loop der eeuwen kregen. Mijn bijdrage gaat over deze twee historische aspecten van de regel.

Overig | Rode draad | Historische wortels van het recht
april 2013
AA20130314

Opzet, schuld en toeval

T. Wallinga

In dit artikel in de Digesten reeks wordt de oorsprong van de opzet, schuld en toeval in het aansprakelijkheidsrecht besproken aan de hand van het Romeiense recht. Later wordt nog gekeken hoe het zit in het Nederlandse recht.

Overig | Rode draad | Digesten
november 2005
AA20050918

Oscar Pistorius en het Romeinse recht

J.E. Jansen

Oscar Pistorius schoot in 2013 zijn geliefde dood, naar eigen zeggen omdat hij haar aanzag voor een dief. Deze maand staat hij daarvoor terecht, mogelijk met de hoop dat de Romeinsrechtelijke wortels van het Zuid-Afrikaanse recht hem uitkomst zullen bieden. Dat deze hoop waarschijnlijk ijdel is legt Jelle Jansen uit in deze column.

Opinie | Column
maart 2014
AA20140189

Paulus voor en tegen

J.E. Jansen

In deze column schrijft Jelle Jansen over Julius Paulus, een buitengewoon productieve schrijver, die onder andere een enorme hoeveelheid Digesten heeft geschreven.

Perspectief | Column
oktober 2021
AA20210950

Periculum est emptoris

Over het risico bij koop en over schatvinding in de gekochte zaak

J.E. Jansen

Post thumbnail De koper droeg naar Romeins recht het risico dat de gekochte niet-geleverde zaak tenietging door overmacht. Omdat hij die last droeg, had hij aanspraak op de lusten zoals een schat gevonden in de verkochte zaak. Naar huidig recht is het risico voor de koper vanaf de aflevering. Bij registergoederen is mogelijk dat de aflevering is verricht, maar de koper geen eigenaar werd (notarieel feilen). De koper draagt dan de lasten en heeft dus recht op de lusten zoals de vondst van een schat.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2020
AA20200454

Possessio in San Francisco. Over bezit en bezitsbescherming in het Romeinse recht

F. Brandsma

In dit artikel uit de Digesten-reeks wordt beschreven hoe de ingewikkelde Romeinsrechtelijke bezitsleer fungeert.

Overig | Rode draad | Digesten
juli 2006
AA20060475

Receptie van het Romeinse recht tussen casuïstiek en systeem

L.C. Winkel

Een uiteenzetting waarom het voor de hedendaagse student nog altijd belangrijk is om zich het romeinse recht eigen te maken en waarom het dan ook nog altijd gedoceerd moet worden op de juridische faculteiten.

Overig | Rode draad | Digesten
juni 2006
AA20060403

Rechtspluralisme in het Romeinse Rijk

Q. Mauer

Op 3 mei 2022 promoveerde Quintijn Mauer aan de Universiteit Leiden op het proefschrift Application, Adaptation and Rejection The strategies of Roman jurists in responsa concerning Greek documents. Promotor was prof.mr. E. Koops; dr. F.A.J. Hoogendijk was copromotor.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
januari 2023
AA20230072

Rechtspraak door de Romeinse keizer. Julius Paulus’ verzameling van rechterlijke uitspraken van keizer Septimius Severus

E.S. Daalder

De Romeinse keizer was niet alleen de belangrijkste wetgever, maar ook de hoogste rechterlijke instantie in het Romeinse Rijk. Anders dan de uitspraken van de Hoge Raad, werden de keizerlijke rechterlijke beslissingen in beginsel niet gepubliceerd. Een uitzondering vormt een verzameling van rechterlijke uitspraken van keizer Septimius Severus (193-211 n.Chr.), die is samengesteld en uitgegeven door de Romeinse jurist Julius Paulus. Zijn bijzondere werk vormt het onderwerp van mijn proefschrift, waarvan in deze bijdrage de belangrijkste resultaten worden besproken.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
april 2019
AA20190329

Resultaat 37–48 van de 66 resultaten wordt getoond