Metajuridica

De trias politica in de gelaagde EU-rechtsorde

H.C.F.J.A. de Waele

Post thumbnail Nederland maakt deel uit van de gelaagde rechtsorde die Europese Unie heet. In hoeverre krijgt de trias politica daarbinnen nog een zuivere plaats, welke implicaties heeft een dergelijke gelaagdheid voor de machtenscheiding in Nederland, en welke rol speelt het Hof van Justitie precies? Dit artikel geeft antwoord op deze vragen, waarbij het aan de hand van actuele voorbeelden inzicht verschaft in hoe de nationale en supranationale actoren zich tot elkaar verhouden. Het intensief met elkaar verknoopt zijn maakt dat ongerijmdheden op het ene niveau soms tot knelpunten en verzet leiden op het andere. Zoals recente ontwikkelingen suggereren, kan wrijving tussen de verschillende publieke sferen zorgen voor prachtige glans, maar riskeert die tevens te leiden tot krassen op beider blazoen.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2020
AA20200891

De val van Troje, de wrok van de godin Athene en het Verdrag over de tempelmeisjes

J.W.A. Fleuren

Post thumbnail In hoeverre geloofden de Grieken in de kleurrijke uitweidingen waarmee Homerus en tal van andere dichters de verhalen over de Trojaanse oorlog en zijn nasleep hebben aangekleed? In 1895 werd een Oudgriekse inscriptie met een juridische tekst ontdekt die een luguber licht op deze vraag werpt. Joseph Fleuren vertelt erover in deze amuse.

Opinie | Amuse
april 2024
AA20240286

De valse tegenstelling tussen uniform en maatpak

P.C. Westerman

Post thumbnail

De toeslagenaffaire heeft de noodzaak tot empathie en de menselijke maat andermaal op de agenda gezet. Maar het is niet nodig – en ook niet wenselijk – om ons heil te zoeken in het persoonlijke rechtvaardigheidsgevoel van de rechter zolang we maar afstappen van de misvatting dat consistente toepassing van de wet geen keuze zou toelaten tussen verschillende mogelijke toepasbare regels en verschillende feitencomplexen.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2022
AA20220274

De veilige stad als collectief doel (Digitaal boek)

E.W. Kolthoff, J.W. Sap

Post thumbnail Wat moeten we verstaan onder de veilige stad? Vanuit juridische, criminologische, historische en culturele visies, geven de auteurs antwoorden op brandende vragen van vandaag.

9789492766687 - 08-05-2019

De veiligheid van strafrechtadvocaten

A.A. Franken

Op 18 september 2019 werd strafrechtadvocaat Derk Wiersum vermoord. Stijn Franken schrijft over de – niet altijd even genuanceerde – reacties op deze vreselijke gebeurtenis en de impact ervan op de (straf)rechtspleging.


Advertorial

Pak de regie. Word Officier van Justitie.

Van winkeldiefstal tot moord. Van belastingontduiking tot terrorisme. Als Officier van Justitie heb je de regie over de opsporing en vervolging van strafbare feiten. Je bent vanaf de eerste melding bij de zaak betrokken en heb je de regie over het opsporingsonderzoek, de dossiervorming, de afdoeningsbeslissing, het contact met de slachtoffers tot aan de inhoudelijke behandeling op zitting. Samen met onze ketenpartners bepaal je de strategie en neem je beslissingen die ertoe doen in het leven van anderen. Daarbij navigeer je op je gevoel voor rechtvaardigheid en je morele kompas. We vroegen enkele officieren wat voor dilemma’s je in je dagelijkse werk zoal tegenkomt, welke afwegingen je maakt en welke koers je daarmee uitzet. Wat doe je als je een ambtsmelding van het AIVD krijgt over een op handen zijnde terreuraanslag? Wat als een verdachte van bedreiging met vuurwapen plotseling spijt krijgt? En hoe ga je om met een groepje jongeren dat in gevecht raakt met twee, kennelijk homoseksuele, mannen en een daarvan ernstig mishandelt? Lees de verhalen en bepaal of jij een van onze nieuwe officieren wilt worden. We nodigen je van harte uit om te solliciteren! Naar de verhalen: Niet afwachten maar ingrijpen Niet zitten maar zwoegen Geen spreekrecht maar mediation

Perspectief | Perspectiefartikel
april 2020
AA20200420

De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

C.D.J. Bulten, C.J.H. Jansen

In dit artikel behorende bij de rode draad 'Canon van het Recht' wordt ingegaan op de VOC die bekend staat als de eerste Nederlande kapitaalvennootschap; de voorloper van de huidige N.V. In het artikel wordt ingegaan op de zeggenschapsstructuur, bevoegdheden en aansprakelijkheidbeperkingen.

Overig | Rode draad | Canon van het Recht
mei 2009
AA20090339

De vergissing van Dworkin of het belang van interdisciplinair onderzoek

A. Vlieger

Antonio Damasio is neuroloog. Op basis van onderzoek naar patiënten met een specifieke hersenaandoening concludeert hij in zijn boek De vergissing van Descartes dat rede en emoties onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Zogenaamd puur rationele beslissingen bestaan niet. In dit artikel bespreek ik of hieraan de conclusie verbonden zou kunnen worden dat ook Dworkin zich vergist heeft met zijn stelling dat rechters recht toepassen, niet creëren. Langs deze weg benadruk ik het nut van interdisciplinair onderzoek.

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2006
AA20060195

De verzakelijking van het menselijk lichaam

Over de spanning tussen mens en mensheid inzake de praktijk van het commercieel draagmoederschap

J. Klijnsma

Post thumbnail Nadat het juridische kader rondom het commercieel draagmoederschap wordt er op een ethische en met sociaal-politiek filosofische wijze gekeken naar dit fenomeen. Er wordt ingegaan op de leer van het utilisme, liberalisme, deontologie en de Rawlsiaanse contracttheorie waar gekeken wordt naar de de verhouding mens en mensheid.

Verdieping | Studentartikel
januari 2008
AA20080011

De visitatie van het Nederlandse rechtswetenschappelijk onderzoek 2009-2015: kritische reflectie of oefening in zelfgenoegzaamheid?

R.A.J. van Gestel

Post thumbnail

In 2016 is een onderzoeksevaluatie van het rechtswetenschappelijk onderzoek uitgevoerd waarbij universiteiten hun eigen evaluatiecommissies hebben gekozen. Het resultaat is dat alle faculteiten in Nederland als ‘very good’ worden aangemerkt. Deze bijdrage gaat erom of die uitkomst als een geruststellende gedachte moet worden beschouwd of dat de ‘gecoördineerde decentrale visitatie’ behoort tot de categorie: eens maar nooit weer. In het laatste geval geldt: wat dan?

Perspectief | Perspectiefartikel
februari 2018
AA20180160

De voortdurende invloed van de Hoge Raad op het euthanasierecht

N. Rozemond

Post thumbnail

De rechtspraak van de Hoge Raad heeft het euthanasierecht in Nederland vormgegeven. De Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (WTL) is de codificatie van deze rechtspraak en bij de uitleg van deze wet spelen de arresten van de Hoge Raad nog steeds een grote rol. Dat blijkt uit de recente zaak van Albert Heringa die zijn 99-jarige moeder hielp bij zelfdoding omdat hij meende dat zij niet door een arts kon worden geholpen. De arresten van de Hoge Raad bieden echter ruimte voor rechtsontwikkeling, zodat artsen ook in dit soort zaken straffeloos hulp bij zelfdoding kunnen verlenen.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
maart 2015
AA20150231

De vrederechter en zijn opvolger de kantonrechter. Snelle en goedkope rechtspraak onderbelicht!

E. von Bóné

Post thumbnail

In 2011 was het precies 200 jaar geleden dat de vrederechter in ons land is ingevoerd. Om die reden organiseerde ik op 28 oktober jl. op de Erasmus Universiteit Rotterdam een internationaal congres over de ‘justice of the peace in Europe’. Want hoewel de vrederechter in Nederland niet meer bestaat maar wel zijn opvolger de kantonrechter, praktiseert de vrederechter nog steeds in andere Europese landen, zoals in Engeland, Frankrijk, Italië en België. In België functioneert de vrederechter al sinds 1795! Deze ‘laagsprekende rechter’ is niet alleen in de rechtsgeschiedenis onderbelicht geweest maar ook heden ten dage. Derhalve wil ik in de rubriek ‘Onderbelicht’ enige aandacht aan de juge de paix geven.

Blauwe pagina's | Onderbelicht
februari 2012
AA20120078

De waarde van de annotatie

Inleiding

, M.T. Beumers, R. de Graaff

Post thumbnail

De annotatie lijkt tegenwoordig minder hoog te worden aangeslagen dan voorheen. Zo zien verschillende faculteiten de noot nog slechts als ‘vakpublicatie’. De bewijslast dat de noot toch ‘wetenschappelijk’ is, ligt bij de auteur. Dat dwingt ons na te denken over een vraag die voorheen altijd evident leek: wat is eigenlijk de waarde van de annotatie? Het stellen van deze vraag leidt vervolgens onvermijdelijk tot verdere discussie. Is de hedendaagse annotatie niet te veel verworden tot een korte en weinig kritische samenvatting? Hoe ziet de ideale annotatie er dan wél uit? Wat mag van een annotator worden verwacht en wat niet? In deze reeks, gebaseerd op een viertal lezingen naar aanleiding van de 300e NJ-annotatie van professor Henk Snijders, komen al deze vragen aan bod.

Perspectief | Reeks ´De waarde van de annotatie´
december 2016
AA20160983