Burgerlijk recht

Een privaatrechtelijke grootmeester

Prof.mr. J.B.M. Vranken 15 juni 1948 – 17 juni 2025

R.A.J. van Gestel

Post thumbnail In dit postuum eerbetoon voor Jan Vranken doe ik een poging om het bijzondere van zijn werk voor een breed publiek van wetenschappers, praktijkjuristen en studenten over het voetlicht te brengen. Dat gebeurt niet door middel van een terugblik op hoogtepunten uit zijn werk van weleer, maar door in te gaan op wat dat werk en de persoon erachter uniek maken, te weten: een door nieuwsgierigheid gedreven aanhoudende zoektocht naar antwoorden op de vraag of het privaat­recht en de wetenschap die dat recht bestudeert er wellicht ook heel anders uit zouden kunnen zien. Hierbij richt ik me op enkele thema’s die hem tot het laatst bezighielden en besluit ik met een boodschap voor de onderzoekers van morgen.

Perspectief | Ars Longa Vita Brevis
september 2025
AA20250650

Maandbladartikel

Een procederende rivier

T.E. Lambooy, R.S. Mackor

Post thumbnail

Beschadiging van natuur blijft vaak buiten de rechter. Niet altijd is meteen duidelijk dat sprake is van een schadeveroorzakende gebeurtenis. Voorts is de handhavingscapaciteit beperkt of ontbreekt lokaal de benodigde kennis. Wereldwijd worden nu rechten gegeven aan rivieren en andere natuurentiteiten, bijvoorbeeld in de vorm van toekenning van rechtspersoonlijkheid. Zo krijgt de natuur een stem. Dit artikel bespreekt deze trend en beproeft welke betekenis hij kan hebben vanuit juridisch perspectief.

Bijzonder nummer | Recht & Natuur
juli 2022
AA20220596

Maandbladartikel

Een recht is een recht. Kerkelijk pensioenfonds als burgerlijke rechtspersoon?

A.P.H. Meijers

Is een kerkelijk pensioenfonds een zelfstandig onderdeel van het Rooms-Katholiek kerkgenootschap? De Commissie Gelijke Behandeling vindt van niet? De interpretatie van artikel 2:2 BW en artikel 3 Algemene Wet Gelijke Behandeling wordt in het licht van de godsdienstvrijheid als recht van het kerkgenootschap geplaatst. Aan de hand van een recent oordeel van de Commissie Gelijke Behandeling wordt ingegaan op de doorwerking van kerkelijk recht en met name van het canoniek recht als kerkgenootschappelijk statuut binnen de Nederlandse burgerlijke rechtsorde.

Bijzonder nummer | Recht & Religie
juli 2003
AA20030588

Maandbladartikel

Een rechtseconomisch aspect van de positie van de crediteur in een faillissement

Is afschaffing van de maximum rente een oplossing?

L.M. Cuelenaere, A.R. Leen

Om de belangen van een crediteur in faillissement zo goed mogelijk te behartigen, wordt in dit betoog vanuit de premissen dat 1 de grootte van de te saneren schuld niet groter dan strikt noodzakelijk dient te zijn en 2 een schuldsituatie zo snel mogelijk dient te worden opgelost, een rechtseconomisch bepaalde oplossing beargumenteerd. De oplossing wordt gezocht in het loslaten van de wettelijk vastgestelde maximum rentetarieven.

Opinie | Opiniërend artikel
oktober 1989
AA19890834

Maandbladartikel

Een rechtseconomisch perspectief op vallende bloempotten

L.T. Visscher

Juristen zien compensatie, preventie en schadespreiding als de belangrijkste doelstellingen van het onrechtmatigedaadsrecht, terwijl rechtseconomen de schadevergoeding juist als middel zien waarmee preventie en schadespreiding worden nagestreefd. Aan de hand van een recent ongeval waarbij een vrouw werd gedood door een van een balkon gevallen bloempot, wordt de rechtseconomiesche analyse van het onrechtmatigedaadsrecht verduidelijkt. Speciale aandacht gaat uit naar de keuze tussen fout- en risicoaansprakelijkheid, de invulling van de zorgvuldigheidsnorm en het bepalen van de schadevergoeding bij overlijden.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2005
AA20051000

Maandbladartikel

Een rechtseconomische visie op echtscheiding

E.H. Hondius

Opinie | Column
september 2008
AA20080609

Maandbladartikel

Een stapje dichter bij een geen-bezwaarsysteem?

De Wet op de orgaandonatie gewijzigd

M.A.J.M. Buijsen

Post thumbnail Nederland kent een groot tekort aan donorganen. In de ogen van velen is de sterfte onder patiënten op de lange wachtlijsten voor orgaantransplantaties vermijdbaar, daar de tekorten vaak ook toegeschreven worden aan het beslissysteem van de Wet op de orgaandonatie (WOD). Met enige regelmaat wordt daarom een lans gebroken voor de invoering van een geen-bezwaarsysteem (na overlijden zijn mensen orgaandonor, tenzij zij daartegen bezwaar kenbaar hebben gemaakt), omdat men gelooft dat daarmee meer donororganen beschikbaar komen. Steevast is een fel maatschappelijk debat het gevolg. Tot op heden is er onvoldoende politieke steun voor een systeemwijziging. Men houdt vast aan het systeem van expliciete toestemming (na overlijden zijn mensen geen orgaandonor, tenzij zij van toestemming blijk hebben gegeven). Ondertussen wordt de WOD stilletjes beetje bij beetje verspijkerd.

Verdieping | Verdiepend artikel
februari 2014
AA20140093

Maandbladartikel

Een stille of opvallende omwenteling?

Interpretatie van een kwarteeuw huwelijk voor personen van gelijk geslacht in Nederland en Frankrijk

P.C.L. van de Wiel

Op 23 november 2023 promoveerde Pol van de Wiel aan de Radboud Universiteit op het proefschrift 'Zo zijn we niet meer getrouwd. De transformatie van het burgerlijk huwelijk in Nederland en Frankrijk'. In deze bijdrage vertelt hij waar zijn standpunten in de kern op neerkomen.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
april 2025
AA20250313

Maandbladartikel

Een streep door financiële autonomie en zelfbeschikking

Criteria voor het instellen van bewind op grond van een geestelijke of lichamelijke toestand

M. Eding, W.L.T. Krugers Dagneaux

Het beschermingsbewind is een ingrijpende maatregel waarbij een meerderjarige voor een belangrijk deel de zeggenschap over zijn vermogen verliest. De wet bevat een ruime maatstaf voor instelling van beschermingsbewind op grond van een geestelijke of lichamelijke toestand. In deze bijdrage bespreken we de vereiste maatstaf voor bewind, en de instrumenten die de rechter ter beschikking staan om te bepalen of instelling van de maatregel gerechtvaardigd is.

Advertorial

Rode draad | Recht & Geest
april 2021
AA20210405

Maandbladartikel

Een stroom van schade-(re)acties?

Nawoord op bovenstaande reactie

M. Scheffers, A. van Vught

Nawoord op een reactie op eerder redactioneel artikel waarin wordt ingegaan op de collectieve actie over onredelijke bezwaarlijkheid van algemene voorwaarden.

Opinie | Reactie/nawoord
december 1996
AA19960757

Maandbladartikel

Een stroom van schade-acties?

M. Scheffers, A. van Vught

In dit redactionele artikel wordt ingegaan op de toetsing van algemene voorwaarden na een vordering door een belangenorganisatie. In de uitspraak van het Hof Den Haag komt naar voren dat het leveren van stroom door een electriciteitsmaatschappij een resultaatsverbintenis en dat het exonereren hiervan bij stroomuitval dan ook onredelijk bezwarend is. De auteurs bepleiten een andere visie, namelijk een inspanningsverbintenis, waarbij het risico bij de consument komt te liggen.

Opinie | Redactioneel
september 1996
AA19960533

Maandbladartikel

Een testament van notaris Van Natte

Rechtsvraag (308) Erfrecht

L.C.A. Verstappen

In deze rechtsvraag worden vragen gesteld over het familievermogensrecht.

Perspectief | Rechtsvraag
april 2003
AA20030399

Maandbladartikel