Van belangen naar verantwoordelijkheid. De juridische status van het toekomstige, nog niet-verwekte kind

UCERF 18 - Actuele ontwikkelingen in het familierecht


De juridische positie van het toekomstige, nog niet verwekte kind in het recht. Nieuwe voortplantingstechnieken maken het belang van die vraag duidelijk zichtbaar. Lisette ten Haaf betoogt dat de manier waarop er nu wordt omgegaan met de belangen van het nog niet-verwekte kind problematisch is. Het toekomstige kind bestaat fysiek niet, en zal door de behartiging van diens belangen fysiek ook nooit bestaan. Echter, juist doordat het toekomstige kind nooit zal bestaan, rijzen de volgende vragen: zijn de belangen van het toekomstige kind inderdaad gediend met het voorkomen van diens bestaan en kan deze niet-bestaande entiteit überhaupt belangen hebben? Ten Haaf beroept zich op de menselijke waardigheid; daarmee is het idee in strijd dat iemand beter af zou kunnen zijn door helemaal niet te bestaan. Een belangrijk aspect van dit beginsel is dat ieder leven, ongeacht kwaliteit, handicaps of waarde voor het individu zelf, waardevol is. Daarom zou niemand een belang kunnen hebben bij zijn eigen niet-bestaan. Ten Haaf komt daarom met een alternatieve benadering, waarbij het toekomstige kind als het object van onze verantwoordelijkheid wordt beschouwd. De verantwoordelijkheidsbenadering biedt ruimte aan aspecten van de persoon waarvan de schending niet per definitie resulteert in een belang bij niet-bestaan, en maakt het zo mogelijk om derden aansprakelijk te houden voor het niet respecteren van deze aspecten. Interessant is te lezen wat dit bijvoorbeeld kan betekenen voor massadonoren en hun kinderen.