democratie

De machtigingswet: crisismanagement in de rechtsstaat

J.F.L. Roording

Meer dan incidenteel heeft de staatsrechtelijke literatuur zich met het fenomeen machtigingswetgeving niet beziggehouden. Toch is daar alle aanleiding toe, omdat het riekt naar een anti-democratische, autoritaire regeerstijl. Aan de hand van een bespreking van drie als zodanig bekend staande machtigingswetten wordt getracht enige duidelijkheid te scheppen over de aard van dit type wetgeving. Tot slot worden kort enige voorwaarden geschetst waaronder, naar mijn mening, machtigingswetgeving uit rechtsstatelijk oogpunt verantwoord, of zelfs aangewezen is.

Verdieping | Studentartikel
januari 1990
AA19900003

De overheid en haar burgers

J.A. Peters

Post thumbnail In deze amuse gaat de auteur in op het vertrouwen van de burger in de politiek en het vertrouwen van de politiek in de burger. De schrijver constateert dat de politici zich steeds verder afkeren van de kiezers wat volgens de auteur een wantrouwen in de democratie weergeeft.

Opinie | Amuse
maart 2008
AA20080184

De slechte gedachte onderstreept het gelijk van het goede

Reactie op 'Staat dient op te treden tegen

J. Alsemgeest

Professor Willems concludeert in zijn artikel ‘Staat dient op te treden tegen “pedopartij ”’ dat ereen partijverbod moet komen op de Partij voor de Naastenliefde, Vrijheid en Diversiteit (PNVD).In deze reactie wil ik een aantal kritische kanttekeningen plaatsen bij zijn juridische argumenten.Ik zal daarbij ingaan op het verschil tussen democratie en rechtsstaat, het Refah Partisi arrest van het EHRM en het boek Over vrijheid van John Stuart Mill. Ik wil benadrukken dat ik geen voorstander ben van de PNVD. De inspiratie om dit artikel te schrijven werd mij vooral ingegeven door het verschil van mening tussen mij en professor Willems. Ik ga dan ook vooral in op de juridischeargumenten die professor Willems gebruikt. (zie ook: EHRM 13-2-2003 Case of Refah Partisi (the Welfare Party) and others vs. Turkey).

Opinie | Reactie/nawoord
oktober 2007
AA20070765

De veiligheid van strafrechtadvocaten

A.A. Franken

Op 18 september 2019 werd strafrechtadvocaat Derk Wiersum vermoord. Stijn Franken schrijft over de – niet altijd even genuanceerde – reacties op deze vreselijke gebeurtenis en de impact ervan op de (straf)rechtspleging.


Advertorial

Pak de regie. Word Officier van Justitie.

Van winkeldiefstal tot moord. Van belastingontduiking tot terrorisme. Als Officier van Justitie heb je de regie over de opsporing en vervolging van strafbare feiten. Je bent vanaf de eerste melding bij de zaak betrokken en heb je de regie over het opsporingsonderzoek, de dossiervorming, de afdoeningsbeslissing, het contact met de slachtoffers tot aan de inhoudelijke behandeling op zitting. Samen met onze ketenpartners bepaal je de strategie en neem je beslissingen die ertoe doen in het leven van anderen. Daarbij navigeer je op je gevoel voor rechtvaardigheid en je morele kompas. We vroegen enkele officieren wat voor dilemma’s je in je dagelijkse werk zoal tegenkomt, welke afwegingen je maakt en welke koers je daarmee uitzet. Wat doe je als je een ambtsmelding van het AIVD krijgt over een op handen zijnde terreuraanslag? Wat als een verdachte van bedreiging met vuurwapen plotseling spijt krijgt? En hoe ga je om met een groepje jongeren dat in gevecht raakt met twee, kennelijk homoseksuele, mannen en een daarvan ernstig mishandelt? Lees de verhalen en bepaal of jij een van onze nieuwe officieren wilt worden. We nodigen je van harte uit om te solliciteren! Naar de verhalen: Niet afwachten maar ingrijpen Niet zitten maar zwoegen Geen spreekrecht maar mediation

Perspectief | Perspectiefartikel
april 2020
AA20200420

De Wereldconferentie op het gebied van de rechten van de mens van Wenen 1993

P. van Weerelt

Artikel over de Wereldconferentie Mensenrechten in 1993 in Wenen. In het artikel worden drie onderwerpen behandeld die op de conferentie aan de orde kwamen te weten: universaliteit, de relatie mensenrechten, democratie en ontwikkeling en de mogelijke instelling van een Hoge Commissaris voor de Mensenrechten.

Verdieping | Verdiepend artikel
januari 1994
AA19940018

Democratie, groepsbelediging en haatzaaien

A.J. Nieuwenhuis

Post thumbnail

In de onderstaande bijdrage wordt het verbod op groepsbelediging en haatzaaien (art. 137 c t/m e Sr) besproken in het licht van de verhouding tussen vrijheid van meningsuiting en democratie. Daarbij zal in het bijzonder worden ingegaan op het verschil tussen de Amerikaanse en Europese benadering. De in Nederland bestaande onenigheid over de wenselijkheid en de interpretatie van de genoemde bepalingen kan zo tot op zekere hoogte worden begrepen. De bijdrage raakt daarmee aan de zaak Wilders II, maar gaat daar niet expliciet op in.

Opinie | Opiniërend artikel
november 2016
AA20160821

Deskundigenadvies in het wetgevingsproces: betere wetgeving of uitholling van de democratie?

E.B. Beenakker

Post thumbnail In het wetgevingsproces wordt veelvuldig gebruik gemaakt van deskundigen. Waarom eigenlijk? En leidt een groeiende rol van deskundigen niet tot een uitholling van de democratische controle op het wetgevingsproces? Het deskundigenadvies is een verrijking van democratische besluitvorming, maar alleen als we het niet te belangrijk maken.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2019
AA20190972

Draagt de wet openbaarheid van bestuur bij aan de democratische rechtsstaat?

L.J.A. Damen

Kan de Wet openbaarheid van bestuur bijdragen aan een goede en democratische bestuursvoering? Kan openbaarheid van bestuur bijdragen aan een beter functionerende democratische rechtsstaat?

Bijzonder nummer | De rechtsstaat Nederland
juli 2004
AA20040526

Een feest van de democratie?

L. Münchow, O. Oost

Dit jaar verwierp Nederland in een referendum de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne en stemden de Britten in een referendum voor een vertrek uit de Europese Unie. Een vloed van referenda, zo lijkt het. Is het echter verstandig om in supranationale situaties gebruik te maken van referenda?

Opinie | Redactioneel
oktober 2016
AA20160699

Een hoge(re) opkomst bij lokale verkiezingen is niet per se beter

J.P. Vollaard

Post thumbnail De opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 was historisch laag. Dat leidde tot zorgen over de lokale democratie, omdat de lage opkomst zou wijzen op minder lokaal betrokken burgers en een minder legitiem gemeentebestuur. Stemmers blijken echter lang niet altijd lokaal betrokken en vol politiek vertrouwen. Een hoge(re) opkomst is ook niet per se beter. Dan blijven problemen zoals ongelijke vertegenwoordiging en gebrekkig democratisch burgerschap waarschijnlijk bestaan. Daarbij is de vraag welk burgerschapsideaal de maatstaf is: draait het om daadwerkelijk stemmen of alleen om kunnen stemmen?

Opinie | Opiniërend artikel
november 2023
AA20230866

Een vruchtbare samenwerking met de volksvertegenwoordiging. De kabinetsformatie naar Nederlands staatsrecht

G.J. Leenknegt

Een uiteenzetting van hoe de kabinetsformatie in Nederland verloopt.

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2002
AA20020798

Geef het recht weer een gezicht

S.W.M. Eggen, B.C.J. van Kemenade

Fysieke symbolen van het recht, zoals rechtbanklocaties en politiebureaus, zijn de afgelopen jaren op veel plekken verdwenen. Ons rechtssysteem wordt daarmee minder zichtbaar. Deze afnemende zichtbaarheid kan leiden tot een toenemende afstand tussen het recht en de burger, oftewel: rechtsvervreemding. Het terugbrengen van symbolen van het recht is nodig om recht en burger bijeen te brengen.

Opinie | Redactioneel
september 2025
AA20250587