Boekbespreking. Van De weg naar het civiele vonnis is recentelijk een tweede druk verschenen. In dit boek beschrijft Margreet Ahsmann, emeritus bijzonder hoogleraar Rechtspleging aan de Universiteit Leiden, stapsgewijs de ‘ambachtelijke’ route die de burgerlijke rechter aflegt bij het schrijven van een gemotiveerde beslissing in eerste aanleg. In lijn met de titel ligt de nadruk […]
Boekbespreking. In dit vuistdikke boek geeft Holvast een extensief overzicht van in Nederland gevoerde privacydiscussies. Privacy is volgens de auteur een bij uitstek politiek onderwerp. In het privacydomein moeten keuzes worden gemaakt en verschillende belangen moeten worden afgewogen. In het boek onderscheidt Holvast drie verschillende periodes. De eerste periode (tot 1970) is een periode waarin […]
Tijdens onze jaarlijkse inventarisatie van bijzondere juridische begrippen analyseerden wij de eenzijdig gerichte publiekrechtelijke rechtshandeling ‘preventieve autogratie’. ‘Autogratie?’, zei een collega, ‘nooit van gehoord! Is dat zoiets als autozegening? Dat deed de kapelaan bij ons vroeger in Brabant. Met zo’n kwast wijwater boven de auto.’ Nee, ‘autogratie’ betekent dat iemand zichzelf gratie verleent. In een […]
Boekbespreking. In Nederland kunnen in het kader van bijvoorbeeld een voorwaardelijke veroordeling of voorwaardelijke invrijheidstelling bijzondere voorwaarden aan de verdachte worden opgelegd. Voorbeelden hiervan zijn het locatie- of gebiedsverbod en het verplicht dragen van een elektronische enkelband. Het schenden van deze bijzondere voorwaarden, denk onder andere aan het doorknippen van de enkelband, is niet strafbaar […]
Boekbespreking. Dit boekje maakt deel uit van de reeks ‘Korte introducties’ van Boom juridisch. Die reeks laat lezers in vogelvlucht kennismaken met de belangrijkste begrippen en leerstukken die gerelateerd zijn aan een bepaald juridisch vraagstuk. In dit geval is het vraagstuk vrij specifiek: we lezen een korte introductie op aanneming van (bouw)werken, geschreven door advocaat […]
Boekbespreking. Met Bauhaus Laws creëerde jurist en historicus Daniel Damler een geslaagd gesamtkunstwerk, waarin een grote hoeveelheid modernistische, politieke, artistieke en architectonische ontwikkelingen nauw vervlochten raakt met het juridische gedachtegoed zoals dat zich ontwikkeld heeft sinds 1919: het jaar waarin Bauhaus – dé moderne school voor kunst en design – het licht zag. In Damlers boek, […]

Same difference

Toen ik in 2004 met deze columns begon, was het verzoek van de redactie om deze af te stemmen op onderwijsdoeleinden in de bachelor-fase. Ik betwijfel of ik hier altijd in ben geslaagd, maar hier komt weer een poging daartoe. Recht is een prachtig vakgebied omdat er zoveel in omgaat. We hoeven de krant maar […]
Nog steeds lees je wel dat de civiele rechter ‘lijdelijk’ is. Daarmee wordt dan bedoeld dat de rechter geen feiten mag aanvullen en dat de rechter gebonden is aan de rechtsgronden die partijen aan hun vordering of verweer ten grondslag hebben gelegd. De ratio van de ‘lijdelijkheid’ van de rechter zou gelegen zijn in de […]
De rechtsspreuk dura lex sed lex – de wet is hard, maar het is de wet – treffen we voor het eerst in deze vorm aan in een geschrift uit de elfde eeuw: de Collectarium canonum van bisschop Burchard van Worms. De rechtsspreuk is nauw verbonden met de idee van de rule of law, de gedachte dat wij onderworpen zijn […]
Als privaat­recht de ordening voortbrengt waarin economische activiteiten mogelijk worden (vgl. Van Damme, AA2020663), dan is het beginsel afspraak is afspraak in die ordening niet weg te denken. Pacta sunt servanda is een van de pijlers van ons privaat­recht (vgl. art. 3:296 BW). Dit uitgangspunt heeft grenzen, bijvoorbeeld in artikel 6:258 BW: de onvoorziene omstandigheden. In de huidige tijd is dit […]