Rechtsvorming door de Hoge Raad

Resultaat 1–12 van de 13 resultaten wordt getoond

Analogische rechtsvorming: Nebula, Berzona en het lot van een licentie van een failliete licentiegever

Th.C.J.A. van Engelen

De vraag of een curator van een failliete licentiegever (op bijvoorbeeld een octrooi, merk of auteursrecht) de licentienemer het verdere gebruik van de licentie kan verbieden en het gelicentieerde vrij van licenties kan verkopen heeft de laatste jaren veel stof doen opwaaien. Vreemd genoeg naar aanleiding van twee arresten die daar niet direct over gaan. Dat onderstreept allereerst het grote praktische belang van het antwoord op die vraag. Het leert echter ook dat het van groot belang is dat de Hoge Raad bij zijn arresten ook oog heeft en houdt voor het zaak-overstijgende belang van een uitspraak.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
mei 2015
AA20150405

Maandbladartikel

De Hoge Raad als Europese civiele rechter

C. Mak

In rechtsvorming op het terrein van het Europees privaatrecht toont de Hoge Raad twee gezichten. Vanuit Europees-constitutioneelrechtelijk perspectief geeft hij voorrang aan het EU-recht. Vanuit privaatrechtelijk perspectief blijft het systeem van het Burgerlijk Wetboek het uitgangspunt. Deze bijdrage definieert het normatieve kader waarbinnen de Raad zijn positie bepaalt.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
september 2015
AA20150716

Maandbladartikel

De voortdurende invloed van de Hoge Raad op het euthanasierecht

N. Rozemond

De rechtspraak van de Hoge Raad heeft het euthanasierecht in Nederland vormgegeven. De Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (WTL) is de codificatie van deze rechtspraak en bij de uitleg van deze wet spelen de arresten van de Hoge Raad nog steeds een grote rol. Dat blijkt uit de recente zaak van Albert Heringa die zijn 99-jarige moeder hielp bij zelfdoding omdat hij meende dat zij niet door een arts kon worden geholpen. De arresten van de Hoge Raad bieden echter ruimte voor rechtsontwikkeling, zodat artsen ook in dit soort zaken straffeloos hulp bij zelfdoding kunnen verlenen.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
maart 2015
AA20150231

Maandbladartikel

Rechtsvorming door prejudiciële vragen aan de Hoge Raad: een tussenstand

I. Giesen, A.M. Overheul

Sinds 1 juli 2012 kan de civiele feitenrechter gedurende een procedure een prejudiciële vraag voorleggen aan de Hoge Raad, om vervolgens, na beantwoording van die vraag, de onderliggende procedure verder af te kunnen ronden. De regeling heeft als doel een bijdrage te leveren aan de (tijdige) rechtsvorming door de civiele kamer van de Hoge Raad. In deze bijdrage wordt deze regeling geëvalueerd en maken wij tussentijds de balans op: bereikt de wet haar doel?

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
oktober 2015
AA20150825

Maandbladartikel

Rode draad ‘Rechtsvorming door de Hoge Raad’

Woorden achteraf in een aggregerende bijdrage

W.J.M. Davids

De Rode draad 'Rechtsvorming door de Hoge Raad' wordt afgesloten met deze aggregerende bijdrage van Willibrord Davids.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
december 2015
AA20151009

Maandbladartikel

Rome, Luxemburg, Den Haag: de prejudiciële procedure als rechtsvormend instrument

E.S. Daalder, R. de Graaff

Sinds 1 juli 2012 bestaat de mogelijkheid om aan de Hoge Raad prejudiciële vragen te stellen. Hij zal dit instrument kunnen gebruiken om zijn positie als rechtsvormer te versterken. De Hoge Raad is niet de eerste rechter die over dit middel beschikt. De prejudiciële procedure kent belangrijke voorgangers op Europees niveau, die in deze bijdrage worden belicht.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
april 2015
AA20150324

Maandbladartikel

Totstandkoming en uitleg van uitspraken van de Hoge Raad

F.B. Bakels

Hierna worden eerst enkele opmerkingen gemaakt over het door de civiele kamer van de Hoge Raad bestreken terrein, en haar samenstelling en werkwijze. Dan komt het hoofdthema van dit artikel aan de orde, de uitleg van rechterlijke uitspraken in het algemeen, en van de cassatierechter in het bijzonder, met enkele voorbeelden. Ten slotte wordt kort ingegaan op precisering en wijziging van rechtspraak, en op de motivering van uitspraken van de Raad.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
november 2015
AA20150927

Maandbladartikel

Tussen Montesquieu en Judge Dredd

G. Boogaard, J. Uzman

Denken over rechterlijke rechtsvorming gaat in beelden. Iedereen kent Montesquieus ‘bouche de la loi’ en de liefhebbers kennen Judge Dredd’s ‘I am the law’. Het eerste beeld klopt niet, zeggen de civilisten: de rechter doet ook aan rechtsvorming. En het tweede beeld moeten we niet willen, benadrukken de staatsrechtgeleerden: de rechtsstaat verbiedt het. Maar wat is rechtsvorming eigenlijk? Mag de Hoge Raad recht vormen? En waar liggen dan de grenzen?

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
januari 2015
AA20150061

Maandbladartikel

Uitdijende strafbaarheid van onzedelijk handelen

C. Kelk

In de afgelopen eeuw en daarna zijn steeds meer zedenmisdrijven in het Wetboek van Strafrecht opgenomen. Sommige formuleringen zijn intussen weer zó veranderd dat de rechter meer interpretatieruimte heeft gekregen. Het slachtofferbelang weegt vaak zwaar, in weerwil van het strikte legaliteitsbeginsel van artikel 1 lid 1 Sr.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
juni 2015
AA20150520

Maandbladartikel

Vorming of uitholling van recht?

De normering van de strafrechtelijke bewijsbeslissing door de Hoge Raad

M.J. Dubelaar

De Hoge Raad betracht van oudsher de nodige terughoudendheid bij het toetsen van de bewijsbeslissing, nu het antwoord op de bewijsvraag in de kern een feitelijke aangelegenheid betreft waarin de Hoge Raad als cassatierechter niet te veel wil treden. Wat betreft de invulling van het bewijsrecht (die paar regels die het juridisch kader vormen waarbinnen de bewijsbeslissing moet worden genomen), heeft de Hoge Raad zich altijd tamelijk formalistisch én coulant opgesteld, hetgeen erin heeft geresulteerd dat de wettelijke bewijsregeling is uitgehold en zich geen echte juridische bewijstheorie heeft ontwikkeld. In dit artikel wordt nader ingegaan op de rol van het recht bij de bewijsbeslissing en de opstelling van de Hoge Raad ter zake de normering van die beslissing. Betoogd wordt dat de Hoge Raad wel degelijk meer zou kunnen betekenen, maar dat vanzelfsprekend niet alle openliggende vragen op dit terrein in de cassatierechtspraak kunnen worden opgelost.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
juni 2015
AA20150528

Maandbladartikel

Wat doet de Hoge Raad anno 2015 in het aansprakelijkheidsrecht?

T. Hartlief

Hoewel op het terrein van het aansprakelijkheidsrecht niet langer enkel uitdijing de klok slaat, zit er nog altijd veel beweging én potentieel in dit rechtsgebied. Méér dan de wetgever heeft de Hoge Raad de leiding. Hij geeft nadrukkelijk invulling aan zijn rechtsvormende taak. Wat doet de Hoge Raad anno 2015 in het aansprakelijkheidsrecht?

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
november 2015
AA20150914

Maandbladartikel

Woord vooraf

R. de Graaff, T.A. Keijzer, M. Samadi, E.F. Verheul, S.A.M. Vermeulen

Tien jaar geleden verscheen in Ars Aequi de Rode draad 'Raad & Daad', over rechtsvorming door de Hoge Raad. Sindsdien is er zoveel veranderd dat de redactie besloten heeft het thema opnieuw aan de orde te stellen.

Rode draad | Rechtsvorming door de Hoge Raad
januari 2015
AA20150060

Maandbladartikel

Resultaat 1–12 van de 13 resultaten wordt getoond