Staats- en bestuursrecht

De rechter als waakhond

R. de Bock

Ruth de Bock schrijft in deze column voor het themanummer van ArsAequi over de rechter in de trias politica over het “power-scrutinising mechanism” dat de rechter voor burgers kan zijn.

Opinie | Column
oktober 2020
AA20200900

Maandbladartikel

De rechter moet op zijn woorden passen

In hoeverre en op welke wijze mag de vrije meningsuiting van rechters beperkt worden?

P.P.T. Bovend'Eert

Post thumbnail

De rechter moet in het algemeen terughoudend zijn in publieke uitlatingen. Het vereiste van de rechterlijke onpartijdigheid en het vertrouwen in de rechtspraak vormen hiervoor de belangrijkste redenen. De beperking van de vrije meningsuiting van rechters kan aan de orde komen bij de uitoefening van diensttoezicht op rechters of in een wrakingsprocedure. De Hoge Raad oordeelde in 2014 een klacht over publieke uitlatingen van een rechterlijk ambtenaar ongegrond. De klachtbehandeling is echter in het algemeen geen geschikt middel om publieke uitlatingen te beoordelen van personen die een rechterlijke functie vervullen.

Opinie | Opiniërend artikel
mei 2015
AA20150366

Maandbladartikel

De rechtsstaat en de toeslagenaffaire: over frames, feiten en recht(vaardigheid)

M.J.A.M. Ahsmann

Post thumbnail Frames kunnen verstorend werken voor de rechtsstaat en de rechtspraak, feiten zijn nodig om teleurstelling (en erger, zoals de toeslagenaffaire en de bestorming van Capitol Hill) te voorkomen.

Opinie | Opiniërend artikel
maart 2021
AA20210235

Maandbladartikel

De rechtsstaat in het antropoceen

Over de dubbele erfenis van Montesquieu

W.J. Veraart

Post thumbnail In deze bijdrage wordt de stelling verdedigd dat het na de Urgenda-uitspraak van de Hoge Raad niet meer goed mogelijk is de rechtsstaat te beschermen zonder acht te slaan op de klimatologische omstandigheden die ons momenteel beroeren. Betoogd wordt dat de Urgenda-uitspraak ons in dat opzicht heeft teruggevoerd naar Montesquieu en juist niet van zijn denken verwijderd, zoals sommige critici beweren.

Opinie | Opiniërend artikel
oktober 2020
AA20200928

Maandbladartikel

De rechtsvormende taak van de rechter en de Caribische strijd om het homohuwelijk

J.J.J. Sillen

Hoge Raad 12 juli 2024, ECLI:NL:HR:2024:977 en ECLI:NL:HR:2024:978

Annotaties en wetgeving | Annotatie
oktober 2024
AA20240865

Maandbladartikel

De Regeling van Rechtsmiddelen in de Vreemdelingenwet

I.F. Dam

In juli 1987 verscheen het Voorontwerp van wet tot wijziging van de Vreemdelingenwet. Hoewel dit Voorontwerp (nog) geen wetsvoorstel is (1988), is het toch een nadere bestudering waard. In onderstaand artikel wordt aan een deel van het Voorontwerp, namelijk voorzover het betrekking heeft op de rechtsmiddelen voor vreemdelingen, aandacht besteed. Nagegaan wordt of de voorgestelde regeling een verbetering vormt ten opzichte van de huidige.

Verdieping | Studentartikel
september 1988
AA19880503

Maandbladartikel

De relativiteit van wettelijke normen

P.W. den Hollander

Post thumbnail

Sinds het Duwbak Linda- arrest is er veel te doen over de rechtspraak over de relativiteit van wettelijke normen in de zin van artikel 6:163 BW. Hoe zou de rechter de relativiteit van zo'n norm moeten vaststellen? Waarover hebben we het dan eigenlijk? En hebben we het relativiteitsvereiste echt nodig? Deze en andere vragen bespreekt de auteur in zijn proefschrift, dat hij in deze bijdrage op hoofdlijnen bespreekt.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
december 2016
AA20160990

Maandbladartikel

De relevantie van de Nederlandse Grondwet voor Nederlands-Indië

N.S. Efthymiou

Deze Rode Draad-bijdrage gaat over de relevantie die de Nederlandse Grondwet heeft gehad voor de inrichting van de Nederlands-Indische overheidsorganisatie. Om een oordeel te geven over die relevantie wordt gekeken naar de totstandkoming in 1815 van het koloniale artikel van de Grondwet, en naar de gevolgen van de Grondwetsherzieningen van 1848 en 1922 voor dit Grondwetsartikel.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
maart 2022
AA20220216

Maandbladartikel

De rol van de rechter in politieke geschillen

Over political questions, klimaatverandering en verkiezingen

R. van der Hulle

In deze bijdrage gaat Rob van der Hulle nader in op zijn proefschriftonderzoek, waarin hij de rol van de rechter in politieke geschillen onderzocht.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
juni 2021
AA20210647

Maandbladartikel

De ruimte als domein van oorlogsvoering: een juridisch vacuüm?

L. Peperkamp

Post thumbnail De kosmische ruimte is de nieuwe militaire high ground. Het gevaar van een heuse ‘ruimteoorlog’ doemt op aan de horizon. Dit artikel schetst een aantal militair-technologische ontwikkelingen in het ruimtedomein, laat zien op welke manier het bestaande juridische kader tekort schiet, en pleit voor grondig onderzoek en het ontwikkelen van nieuwe wetgeving.

Bijzonder nummer | Concurrentie
juli 2020
AA20200728

Maandbladartikel

De Schipholsaga: vragen en twijfels bij een natuurvergunning

S.D.P Kole

Post thumbnail Schiphol is vanwege de milieuoverlast die het gevolg is van alle vliegbewegingen van en naar de nationale luchthaven, de daaruit voortvloeiende andere economische activiteiten en de bijbehorende verkeersstromen regelmatig onderwerp van discussie in de samenleving en in het Nederlandse parlement. Vanaf september 2023 ligt Schiphol opnieuw onder een vergrootglas. De aanleiding hiervoor vormt de verlening van een natuurvergunning aan de nationale luchthaven door de Minister voor Natuur en Stikstof. De wijze waarop de aanvraag voor de vergunning is behandeld roept vragen op. Een vergelijkbare opmerking kan worden gemaakt ten aanzien van de manier waarop met een verzoek om handhavend optreden is omgegaan alsmede de motivering en de inhoud van de thans verleende natuurvergunning. De vraag kan worden gesteld of de gang van zaken in dit dossier niet op onderdelen in strijd is met het geldende (inter)nationale omgevingsrecht.

Advertorial
 

Opinie | Opiniërend artikel
april 2024
AA20240340

Maandbladartikel

De schrijvende prins

C.A.J.M. Kortmann

Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State (ABRvS), 25 november 1999, ECLI:NL:RVS:1999:AA4098, nr. H01.99.0494, AB 2000, 393, m. nt. SZ Noot bij de een uitspraak waarbij de volgende vragen aan bod komen: Wat betekent het begrip Kroon? Wat betekent de eenheid van de Kroon? Wat betekent de ministeriële verantwoordelijkheid? Ten aanzien van wie of wat geldt de ministeriële verantwoordelijkheid?

Annotaties en wetgeving | Annotatie
januari 2001
AA20010031

Maandbladartikel