Metajuridica

Cyberzaken bij het gerechtshof Den Haag

Interview met raadsheren Christiaan Baardman en Jan-Willem van den Hurk

Damnatio memoriae in Moskou

J.E. Jansen

Naar aanleiding van een Russisch strafproces tegen een dode schrijft Jelle Jansen over de bron van inspiratie hiervoor: het Romeinse recht.

Opinie | Column
mei 2013
AA20130389

De ‘filosofie van het begrijpen’ van H-G Gadamer

C.E. Smith

Post thumbnail Hoe achterhalen wij de betekenis van Hamlet, de Magna Charta of een testament? De methoden van de natuurwetenschappen – observatie, deductie en experiment – volstaan hier niet. Om een tekst te begrijpen dienen we volgens Gadamer de gehele historische context te begrijpen waarin zowel tekst als lezer liggen ingebed. De methode van de geesteswetenschappen vereist daarom niet distantie, maar juist betrokkenheid van de onderzoeker.

Literatuur | Boekbespreking
april 2015
AA20150333

De (on)zin van marktwerking en kwantificering in de rechtspraak

M. Otte

Steeds vaker worden vragen gesteld over de financiering van rechtspraak en bijbehorende procedures en methodieken uit de managementwereld, zoals benchmarking. Zie alleen al het rechterlijk manifest van enkele maanden geleden waarin kritiek wordt geuit op de perverterende effecten van financiering van publieke taken als rechtspraak. Rechtspraak zou geen marktproduct zijn dat onderhorig is aan financiële sturingsmethoden. In dit opstel bepleit Rinus Otte een nieuw tegengeluid en dat is dat sturing, cijfers en kwantificeren onderschatte begrippen zijn alsmede dat routinematige standaarden goed samengaan met speelruimte voor de rechter.

Perspectief | Perspectiefartikel
april 2013
AA20130326

De aansprakelijkheid van de falsus procurator in Europees en rechtsvergelijkend perspectief

D. Busch

In dit artikel wordt ingegaan op de aansprakelijkheid van de tussenpersoon die onbevoegdelijk heeft gehandeld voor schade opgelopen door de derde. Handelsverkeer laat zich niet belemmmeren door landsgrenzen. De regels van vertegenwoordigingsrecht verschillen nog wel per land en daardoor kan er in geval van onbevoegde vertegenwoordiging sprake zijn van rechtsongelijkheid. In dit artikel wordt gekeken in hoeverre er eigenlijk sprake is van rechtsongelijkheid en worden er een aantal rechtsstelsels behandeld waarbij zowel common law als civil law rechtsstelsels aan de orde komen.

Verdieping | Studentartikel
september 2009
AA20090537

De amicus curiae: een instrument voor rechtsvorming of ook voor rechtsbescherming?

J.E. Esser, Y.E. Schuurmans, R. Stolk

Post thumbnail De amicus curiae is in het Nederlandse recht aan een opmars bezig. Amici geven inzicht in de juridische en maatschappelijke gevolgen die de uitspraak van de rechter heeft. In het Nederlandse (bestuurs)recht ziet men vooral een rol voor de amicus bij rechtsvorming, waardoor er vrij veel eisen worden gesteld aan deze derdeninbreng. In dit artikel plaatsen we die benadering in een internationale context en vragen aandacht voor de bijdrage die de amicus kan leveren aan effectieve rechtsbescherming.

Verdieping | Verdiepend artikel
januari 2019
AA20190009

De autonomie van de rechtstaal

R.G.M.E. Foqué

In dit opiniërende artikel wordt ingegaan op taal als uniek instrument voor juristen en wordt een analyse opgenomen hoe deze taal wordt gebruikt en welk doel deze kan en moet dienen volgens de auteur.

Opinie | Opiniërend artikel
september 1995
AA19950675

De beheersbevoegdheid van de hypotheekhouder in rechtshistorisch en rechtsvergelijkend perspectief

R. Bobbink

Dit artikel gaat over het recht van pandgebruik: de bevoegdheid tot gebruik, beheer en vruchttrekking van een zekerheidsobject door de zekerheidsgerechtigde. De auteur beschouwt de ontwikkeling en toepassing van deze rechtsfiguur op onroerende zaken, vanaf het Romeinse recht tot het heden. De inzichten uit deze historische rechtsvergelijking bieden inspiratie bij de uitleg van de beheersbevoegdheid van de hypotheekhouder in het geldende Nederlandse recht.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
december 2021
AA20211141

De bejaerde wezen

M. van der Vrugt

Bejaerde wezen is de term die Hugo de Groot gebruikt om de meerderjarige wilsonbekwamen aan te duiden. Hij en zijn tijdgenoot Antonius Matthaeus II zijn de auteurs van twee werken die bepalend zijn geweest voor de wijze waarop in het burgerlijk recht en in het strafrecht de positie van de bejaerde wees werd gezien ten tijde van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Hun geschriften hebben echter niet alleen de na hen levende geleerden, maar ook de practici die de bejaerde wezen van de mondigen moesten onderscheiden, beïnvloed.

Overig | Rode draad | De positie van onbekwamen in het recht
september 1991
AA19910636

De bescherming van derde-verkrijgers tegen stille pandrechten: een eeuwenoude traditie

V.J.M. van Hoof

Artikel 3:86 lid 2 BW beschermt derde-verkrijgers te goeder trouw tegen stille pandrechten op roerende zaken. Vanaf Romeinse tijden verpanden veel ondernemingen vrijwel al hun bestaande en toekomstige zaken aan de bank. Is de goede trouw wel een geschikt criterium als veel verkrijgers kunnen vermoeden dat alles is verpand? Had de wetgever niet beter voor alternatieve, in het verleden beproefde criteria kunnen kiezen?

Literatuur | Proefschriftbijdrage
januari 2016
AA20160060

De betekenis van een woord is zijn gebruik in de taal

H.T.M. Kloosterhuis, C.E. Smith

In deze aflevering van Vijf minuten rechtsfilosofie schenken Carel Smith & Harm Kloosterhuis aandacht aan de letterlijke interpretatie van woorden in overeenkomsten. Ludwig Wittgenstein had daar zo zijn ideeën over.

Perspectief | Column
juni 2020
AA20200633

De betekenis van gelijkheid en rechtvaardigheid in de gezondheidszorg: de Zorgverzekeringswet rechtsfilosofisch bezien

M.A.J.M. Buijsen

In dit artikel wordt op rechtsfilosofische wijze gekeken naar de nieuwe Zorgverzekeringswet (Zvw) waarbij ingegaan wordt op solidariteit, gelijkheid & rechtvaardigheid, toegankelijkheid van gezondheidszorg en het (grond)recht op zorg.

Verdieping | Verdiepend artikel
september 2006
AA20060609