Soevereiniteit in eigen kring

Instellingen op levensbeschouwelijke grondslag zijn in Nederland van oudsher tot op grote hoogte autonoom. Vormgevers van de verzuiling als Abraham Kuyper spraken in dit verband wel van ‘soevereiniteit in eigen kring’: de georganiseerde, vaak religieuze verbanden waartoe burgers in zijn tijd haast als vanzelfsprekend behoorden moesten volgens hem zo veel mogelijk gevrijwaard blijven van staatscontrole. In onze postmoderne, ontzuilde samenleving zijn dergelijke verbanden echter niet meer zo herkenbaar aanwezig als voorheen. Desondanks hebben veel bijzondere instellingen hun autonomie haast onverkort behouden. Zo nu en dan rijst de vraag of dit wenselijk is.