Paranormale planschadeclaims
In de afgelopen maand zijn er vier nieuwe horrorfilms op Netflix gezet die allemaal min of meer hetzelfde verlopen. Eerst koopt een persoon een oud pand met daarin iets duisters, dat uiteindelijk wordt verdreven door het bewuste spookhuis met de grond gelijk te maken. Daarna eindigen de films echter abrupt, waardoor in het midden blijft wat de nieuwe bestemming wordt van het perceel (rustplaats voor geesten?) en of de eigenaren planschadevergoedingen krijgen. Dat is frustrerend. Om die reden zal ik hieronder zelf voorstellen doen voor alternatieve slotscènes van deze vier films.
‘Poltergeist’ (2015) kan wat mij betreft worden afgesloten met een scène waarin iemand aan personage Eric uitlegt waarom hij geen planschadevergoeding kan krijgen. In het begin van de film blijkt namelijk dat Eric – voorafgaand aan de aankoop van het pand – al wist dat dit was gebouwd op een begraafplaats voor indianen. Daarmee heeft hij in mijn ogen ook actief het risico aanvaard dat er kwade geesten in zijn huis zouden komen en de grond uiteindelijk – nadat het pand was afgebrand – wederom zou worden bestemd tot kerkhof. Geen vergoeding voor de waardedaling dus.
Ook in de film ‘The Others’ (2001) loopt het niet goed af. Hoofdpersoon Grace en haar twee kinderen blijken namelijk – spoiler alert – zelf geesten te zijn. Dit betekent in mijn ogen dat er geen tegemoetkoming in planschade aan Grace kan worden toegekend. Dat is in lijn zijn met de rechtspraak over maatschappen die – net als Grace – ten tijde van het indienen van het verzoek al zijn opgehouden te bestaan en daarom niet als belanghebbende worden aangemerkt (ECLI:NL:RVS:2009:BH9226).
De film ‘His House’ (2020) krijgt daarentegen wel een happy ending qua planschade, hoewel het daar aanvankelijk niet op lijkt. Halverwege de film neemt een demon namelijk bezit van het lichaam van hoofdpersoon Rial, waardoor deze demon mogelijk ook kan worden gezien als een nieuwe eigenaar aan wie voorzienbaarheid kan worden tegengeworpen. Van belang is echter dat er al rechtspraak is waaruit volgt dat actieve risicoaanvaarding niet speelt bij interne herstructureringen binnen rechtspersonen voor zover de uiteindelijke belanghebbende hetzelfde blijft (ECLI:NL:RBNHO:2013:9417). Die lijn kan naar mijn oordeel worden doorgetrokken naar de situatie waarin er een soort interne herstructurering binnen een natuurlijk persoon heeft plaatsgevonden (lees: inbezitneming door demon).
Ook de protagonisten uit ‘Aftermath’ (2021) leven nog lang en gelukkig. Aan Kevin kan namelijk geen actieve risicoaanvaarding worden tegengeworpen omdat hij zijn haunted house niet samen met zijn vriendin had gekocht, maar had geërfd van een overleden oudtante. Kevin kreeg het huis dus in zijn schoot geworpen en had geen gelegenheid om de eventuele nadelige gevolgen van de aanwezigheid van geesten (lees: het mogelijk weghalen van de woonbestemming) te verdisconteren in een koopsom. Dit betekent dat actieve risicoaanvaarding niet in beeld kan komen (ECLI:NL:RVS:2019:1124).
Hopelijk denken jullie nog aan deze column als jullie op enig moment voornemens zijn om een vervallen landhuis te kopen in the middle of nowhere.
Deze column is eerder verschenen in Ars Aequi december 2023.
Categorie: Columns