Verdieping

Burgemeesters en bezettingsrecht

A. van Weelden

Post thumbnail De Duitse razzia’s onder Nederlandse niet-joodse jongeren begin februari 1943 waren een schending van het bezettingsrecht – het Landoorlogreglement (LOR) – en leidden tot een eerste vorm van collectief burgemeestersverzet tegen de bezetter. Vanaf midden 1942 was de Duitse bezetter echter reeds begonnen met het deporteren van de Nederlandse joden, eveneens een evidente schending van het LOR. Dit artikel gaat in op de vraag waarom een dergelijk collectief protest en beroep op het LOR van de burgemeesters uitbleef toen hun joodse stadgenoten opgepakt werden ter deportatie.

Verdieping | Studentartikel
oktober 2008
AA20080704

Burgerinitiatieven en aansprakelijkheid(skwesties)

E.M.M.A. Driessen

Post thumbnail Burgerparticipatie is booming business. Toch lopen initiatiefnemers tegen de nodige (juridische) obstakels aan. Initiatiefnemers stellen dat het aansprakelijkheidsrecht hen belemmert, terwijl juristen het tegenovergestelde beweren. In dit artikel wordt onderzocht hoe in de praktijk wordt omgegaan met burgerinitiatieven en aansprakelijkheid en wordt nagegaan in hoeverre beide beweringen overeenkomen met de praktijk.

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2020
AA20201023

Burgers over burgerlijk recht

Hoe gewone mensen denken over het toedelen van verantwoordelijkheden en verdelen van schade in civielrechtelijke casus

W.H. van Boom, H. Pluut, J.I. van der Rest

Post thumbnail

In het burgerlijk recht draait het vaak om het toedelen van verantwoordelijkheid en het verdelen van schade. De rechter heeft een centrale rol bij dat proces van toedelen en verdelen. Maar hoe denkt de burger er zelf over? Aan wie en in welke mate zou de burger verantwoordelijkheid voor schadelijke gebeurtenissen toedelen? En zou er invloed zijn van de context waarin de vraag wordt voorgelegd? We vroegen het de burger door middel van een groot opinieonderzoek onder ‘gewone’ mensen. In deze bijdrage inventariseren en analyseren we de gegeven antwoorden tegen de achtergrond van het bestaande burgerlijk recht. Dat is belangrijk, zowel vanwege de autoriteit van de civiele rechter als vanwege zijn wettelijke plicht om ‘de in Nederland levende rechtsovertuigingen’ te betrekken in de rechterlijke belangenafweging. De uitkomsten van ons onderzoek zijn genuanceerd: vaak lijken rechter en burger redelijk op één lijn te zitten qua beslissing, en soms staan ze ver van elkaar af.

Verdieping | Verdiepend artikel
februari 2018
AA20180105

Carl Schmitt en de beslissing in het recht

J. Kiewiet

Post thumbnail Het werk van de jurist Carl Schmitt krijgt – ondanks dat hij als nazi-jurist bekend staat – de laatste jaren veel aandacht. Na een korte biografie laat ik zien wat de betekenis van Schmitts werk voor de huidige rechtswetenschap is, waarbij ik mij op de verhouding tussen recht en de beslissing richt.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2013
AA20130740

Case C-124-10P EDF v COMMISSION: Putting the market investor test to the test?

L. Hancher

Post thumbnail The EDF case is of key importance for European state aid analysis in general and for the application of the so-called market investor principle in particular. In a modern economy the State assumes a variety of roles such as tax authority, shareholder, ultimate guarantor that certain public services are provided. The state also acts as quasi-financial or investment institution as a regulator of economic and social activity. Generally, state aid analysis is only concerned with the effects of a state measure – not the form of the measure nor indeed the overall objective of state intervention in the economy. The EDF case is important because it clarifies the relationship between the key concepts of form and effects in State aid analysis and gives guidance to the Commission on the type of analysis that needs to be performed on State measures, such as tax measures used to pursue certain objectives, before concluding that they can be considered ‘State aid’ within the meaning of Article 107(1) TFEU. This article argues that the EDF ruling injects a welcome dose of realism into State aid analysis at a time in which it is arguably becoming more difficult to pin down which of its many hats the State is wearing. 

Verdieping | Verdiepend artikel
maart 2013
AA20130201

Cassatie in het belang der wet als instrument van rechtsvorming

T.F.E. Tjong Tjin Tai

Post thumbnail Cassatie in het belang der wet is misschien niet erg bekend. In dit artikel wordt hierop ingegaan. Omdat de cassatieprocedure in het algemeen misschien ook niet bij iedereen goed bekend is, wordt allereerst kort en simpel uitgelegd wat cassatie inhoudt, wat de functie daarvan is, en hoe de procedure verloopt. Daarnaast wordt specifieker ingegaan op het bijzondere instrument van cassatie in het belang der wet.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2022
AA20220975

Cassatieverlof in 1997?

P. Schaik

Enkele maanden voor de val van het vorige kabinet verscheen een belangrijke notitie. Hierin deed de voormalig minister van justitie Korthals Altes voorstellen om in de jaren negentig te komen tpt een volledig nieuwe structuur van de rechterlijke organisatie. Deel van dit omvangrijke plan is het invoeren van een systeem tot verlofcassatie. De adviserende Staatscommissie Herziening Rechterlijke Organisatie had steeds afwijzend gestaan tegenover dit idee. Dit artikel beoogt in het kort aan te geven welke argumenten over en weer zijn aangevoerd. Daarnaast betoogt de schrijver dat de inbreuk op het huidige stelsel veel minder groot is dan zij op eerste gezicht lijkt.

Verdieping | Studentartikel
maart 1990
AA19900137

Causaliteitsproblemen bij toxische schadeveroorzaking

De onbepaalbaarheid van daders en gelaedeerden

J.M. Auping

In geval van schade veroorzaakt door een onrechtmatige daad, dient voor het civielrechtelijke recht op vergoeding daarvan onder andere voldaan te zijn aan het vereiste dat er causaal verband is tussen de onrechtmatige daad en de geleden schade. In het NBW wordt voor het aantonen van causaal verband de bewijslast omgedraaid als sprake is van schade die het gevolg kan zijn van twee of meer gebeurtenissen en waarvan vaststaat dat deze door ten minste één van die gebeurtenissen is ontstaan, terwijl niet vaststaat door welke. Een omkering van de bewijslast kan echter ook bepleit worden als sprake is van een gebeurtenis die een verhoogde kans op schade voor een groep personen tot gevolg heeft, doch waarbij niet vaststaat wie uit die groep door die gebeurtenis schade heeft geleden. Dergelijke bewijsnood manifesteert zich vooral wanneer schade wordt veroorzaakt door toxische middelen, de zogeheten toxische schadeveroorzaking.Het specifieke karakter van deze schadesoort vestigt de aandacht op de problemen die kunnen ontstaan bij het aantonen van het causale verband. Deze hebben te maken met de onbepaalbaarheid van enerzijds de daders en ander¬zijds de gelaedeerden.Aan de hand van twee casus uit het Ameri¬kaanse recht wordt in dit artikel de problematiek voor het Nederlandse recht behandeld. De casus van Sindell v. Abbott Laboratories toont de bewijsproblemen wanneer de daders moei¬lijk te bepalen zijn.

Verdieping | Studentartikel
december 1990
AA19900929

Collectieve actie en collectieve afwikkeling, samen uit samen thuis?

P.N. van Altena, M. ten Cate

Waar ongeveer 20 jaar geleden het collectief aanspannen van een geding nog een nieuw en onbekend iets was, is het tegenwoordig een algemeen en bekend gegeven.

Verdieping | Verdiepend artikel
april 2005
AA20050235

Colombia; Schending van mensenrechten

Amnesty International

In dit artikel worden de mensenrechtenschendingen in Columbia besproken. Er wordt met name in gegaan op de gevaren die een mensenrechtenadvocaat in Columbia, dr. Barrios loopt.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 1994
AA19940443

Commerciële motieven in privaatrechtelijke collectieve acties: olie op het vuur van de claimcultuur?

I. Tillema

Post thumbnail

Dit artikel verkent aan de hand van een (systematisch) jurisprudentieonderzoek de ervaringen met de collectieve actie van artikel 3:305a BW, in het bijzonder de vraag of commerciële motieven bijdragen aan de door sommigen gevreesde claimcultuur. Daarmee beoogt de auteur een bijdrage te leveren aan het debat over de collectieve (schadevergoedings)actie.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2016
AA20160337