Strafrecht en criminologie

De zaak Watson

M.J. Vrij

De Rechtbank van Haarlem deed op 9 juni 1997 uitspraak in de zaak Watson en onderkende in het summiere vonnis de 'hogere motieven' van de Canadese milieu-activist en zijn organisatie Sea Shepherd Conservation Society niet. Ze wees het verweer van de hand dat sprake was van een politiek delict. In dit artikel wordt ingegaan op de reikwijdte van de politieke exceptie ten aanzien van milieu-activisten. Daarnaast wordt de veroordeling bij verstek van Watson bij de Noorse rechter behandeld.

Verdieping | Studentartikel
februari 1998
AA19980069

Maandbladartikel

De zaak-Troelstra (1899)

Over een socialist, drie onschuldig veroordeelden, een hysterisch vrouwspersoon en beledigde graaf

G.J. Leenknegt

In deze bijdrage van de Rode Draad wordt ingegaan op de veroordeling van Troelstra, voorman van Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, na zijn belediging van een adellijke officier van justitie.

Overig | Rode draad | Historische rechtszaken
september 2003
AA20030611

Maandbladartikel

De Zaanse verhoormethode

Th.A. de Roos

Hoge Raad 13 mei 1997, nr. 105.054, ECLI:NL:HR:1997:ZD0705. Ook wel bekend als de Zaanse verhoormethode. Verdachte van gruwelijk levensdelict wordt door de politie verhoord met behulp van een 'communicatiedeskundige'. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van fotocollages, waarbij familiefoto's van de verdachte met een foto van het slachtoffer worden gecombineerd. Strijd met beginselen van behoorlijk strafproces, maar geen onmenselijke behandeling. Geen niet-ontvankelijk-verklaring van het Openbaar Ministerie.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
november 1997
AA19970816

Maandbladartikel

De zorgen van een functionele dader

A.M. van Woensel

In deze bijdrage aan de rode draad 'Materieel strafrecht in beweging' wordt aandacht besteed aan het functioneel daderschap. Deze vrij nieuwe rechtsfiguur heeft ook raakvlakken met de leer rondom de zorgplichttheorie. Na een korte voorgeschiedenis van het functioneel daderschap komt de auteur met een betoog dat de zorgplichttheorie niet zo goed aansluit bij het functioneel daderschap en er wellicht een minder moderde theorie rondom de zorgplicht ten aanzien van functioneel daderschap dient te worden gehanteerd.

Overig | Rode draad | Materieel strafrecht in beweging
juni 1994
AA19940427

Maandbladartikel

De zucht naar vrijheid

F.S. Bakker, M. Samadi

Ontsnapping uit de gevangenis is niet strafbaar. De redenen van de wetgever daarvoor zijn niet geheel duidelijk. Mogelijk speelt het nemo tenetur-beginsel een rol, of voldoen de andere maatregelen die genomen kunnen worden ten aanzien van een ontsnapte gevangene. Bovendien zou de natuurlijke neiging van de mens om te ontsnappen kunnen betekenen dat strafbaarstelling simpelweg niet zinvol is, en past het niet strafbaar stellen in de ultimum remedium-idee van het strafrecht.

Opinie | Redactioneel
maart 2015
AA20150171

Maandbladartikel

De zwakheden van het detentierecht

C. Kelk

De in de wet neergelegde detentiebeginselen en de traditionele uitgangspunten voor de situatie van de gedetineerden komen steeds meer onder druk te staan van de capaciteitstekorten en de voortschrijdende bezuinigingen. Ook het primaat van de veiligheid en de vergeldingsgedachte zijn merkbaar geworden in de detentiesituatie. Intussen hebben zich in de vorm van sterk versoberde regimes voor bijvoorbeeld de bolletjesslikkers bepaald misstanden voorgedaan. Voorts mogen nu twee gedetineerden in één cel worden opgesloten. Het nieuwe concept van een sterk op elektronische begeleiding gebaseerde, personeelsarme inrichting verkeert in de experimentele fase. Ons gevangeniswezen behoorde vroeger tot de meest geavanceerde detentiesystemen, maar die tijd lijkt enigszins voorbij. Het is zelfs de vraag of door ons nog wel steeds in voldoende mate wordt voldaan aan de terzake geldende internationale normen. Voorts kan men zich afvragen of de rechter bij de straftoemeting met deze situatie niet enige rekening zou moeten houden.

Bijzonder nummer | Krom~recht, over misstanden in het recht
juli 2005
AA20050588

Maandbladartikel

Decembermoorden

Y. Buruma

Hoge Raad 18 september 2001, nr. 00749/01, ECLI:NL:HR:2001:AB1471 (Decembermoorden Suriname) Cassatie in het belang der wet bij artikel 12 Sv procedure. Legaliteitsbeginsel en ongeschreven volkenrecht; legaliteitsbeginsel en rechtsmachtrecht; beperking universaliteitsbeginsel in verband met foltering.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
februari 2002
AA20020099

Maandbladartikel

Deepfake pornografie: neppe foto’s, echte afbeeldingen

Analyse en aanbevelingen over de strafbaarstelling van seksueel misbruik met beeldmateriaal in artikel 139h Sr

M.L.R. Goudsmit Samaritter

Post thumbnail Deepfake pornografie is een vorm van seksueel misbruik met beeldmateriaal en valt terecht onder artikel 139h Sr. Pornografische deepfakes zijn conceptueel gelijk aan andere ‘wraakporno’. Artikel 139h Sr kan verbeterd worden door het een seksueel misdrijf te maken en de mens rea te wijzigen in ‘intentie tot maken/verspreiden van seksueel beeldmateriaal, en nalatigheid met vaststellen van de toestemming van afgebeelde personen daarvoor’.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 2024
AA20240497

Maandbladartikel

Democratischer strafrechtspraak? De betekenis van de inbreng van leken

Th.A. de Roos

Post thumbnail

In dit artikel probeert Theo de Roos de vraag te beantwoorden of de non-participatie van leken (in de zin van niet-juristen die geen professionele bemoeienis hebben met de strafrechtspleging) vanuit het gezichtspunt van de democratie, die immers vereist dat ‘het volk’ beslist, een onoverkomelijk nadeel is voor de acceptatie en legitimiteit van de strafrechtspraak. Allereerst zal hij daartoe kort een blik werpen op de bakermat van de democratie, het antieke Athene. Vervolgens bespreekt hij de strafrechtspraak van België en de rol van het hof van assisen daarin. Ten slotte formuleert hij een antwoord op de vraag: is er sprake van een democratisch tekort in onze strafrechtspraak?

Bijzonder nummer | Privatisering van het strafrecht | Overig
juli 2013
AA20130560

Maandbladartikel

Denazificatie van het Duitse moordartikel?

D. Roef

Post thumbnail

De meeste Europese landen hebben allemaal één ding gemeen: voor de kwalificatie van moord wordt niet gekeken naar het motief van de dader. Behalve in Duitsland.

Blauwe pagina's | Bijzondere bepalingen
april 2016
AA20160232

Maandbladartikel

Deorum iniuriae, dis curae

B. Bastein, C.E. du Perron

In dit redactionele artikel wordt ingegaan op de strafbaarstelling van godslastering. De redacteuren menen dat het artikel het meeste van haar waarde heeft verloren.

Opinie | Redactioneel
november 1988
AA19880730

Maandbladartikel

Derde gestraft? De niet-veroordeelde eigenaar van een verbeurdverklaard goed in het strafrecht

J.P. den Ouden

`De derde in het strafproces verdient een proefschrift´ schreef Buruma in 1997 in een bijzonder nummer van dit tijdschrift. Eén zo´n derde - door hem overigens niet genoemd - betreft de eigenaar van een voorwerp welke verbeurdverklaar wordt op grond van artikel 33a lid 2 of 3 Sr. Ondanks dat die bepaling in het strafrecht slechts een bescheiden plaats inneemt, bevat ook zij aspecten die mijns inziens een nader onderzoek rechtvaardigen. Het tweede en derde lid van artikel 33a Sr maken het namelijk mogelijk dat iemand de eigendom van een hem toebehorend goed kwijtraakt door verbeurdverklaring daarvan bij de veroordeling van een ander. Het onderwerp van dit artikel betreft de materieelrechtelijke vraag: wordt de derde-eigenaar gestraft?

Verdieping | Studentartikel
december 2001
AA20010962

Maandbladartikel