Staatsrecht / constitutioneel recht

Resultaat 73–84 van de 407 resultaten wordt getoond

De soevereiniteit van de Nederlandse wetgever en de grondwettelijke zegen van de rechter

J.W. Sap

Sinds 1848 bepaalt de Grondwet dat de rechter niet aan de Grondwet toetst. De ‘wetten zijn onschendbaar’ luidt het adagium waarop in Nederland de staatsrechtelijke verhoudingen zijn gestoeld. Over de wenselijkheid van dit verbod wordt al sinds 1848 gediscussieerd. Het moge duidelijk zijn dat de meningen zijn verdeeld omtrent de wenselijkheid van een (eventueel) rechterlijk toetsingsrecht. Zo wordt betoogd dat een rechterlijk toetsingsrecht een onaanvaardbare inbreuk is op de soevereiniteit van de wetgever. Daar staat echter weer tegenover dat de wetgever ook nu gezien artikel 94 Grondwet niet altijd het laatste woord heeft ten aanzien van geldigheid van wetten. In een recent aanhangig gemaakt wetsvoorstel (TK 2001-2002, 28 331 nrs. 1-3) van Tweede Kamerlid Halsema wordt wederom de discussie omtrent het verbod van constitutionele toetsing door de rechter aangewakkerd. Sterker nog: het betreffende wetsvoorstel voorziet in de introductie van een beperkte bevoegdheid tot constitutionele toetsing door de rechter.

Overig | Rode draad | Constitutionele toetsing
maart 2003
AA20030159

Maandbladartikel

De spirituele sergeant

Noot bij Centrale Raad van Beroep 3 mei 2002, nr. 98/8248 MAW (alcoholverbod)

C.A.J.M. Kortmann

Centrale Raad van Beroep (CRvB) 3 mei 2002, ECLI:NL:CRVB:2002:AE4696, nr. 98/8248 MAW (alcoholverbod) In deze noot bespreekt Kortmann een arrest waarbij de vraag aan de orde kwam of een alcoholverbod dat steunt op art. 44 Gw verenigbaar is met art. 10 Gw.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
januari 2003
AA20030034

Maandbladartikel

De splitsing van privacy

Advies over het grondrecht op privacy in het digitale tijdperk

P.H. Blok

In dit opiniërende artikel betoogt de auteur dat er bij de bescherming van de persoonlijke levenssfeer een apart artikel moet komen voor behoorlijk gegegevensbeheer en een apart artikel voor de persoonlijke levenssfeer.

Opinie | Opiniërend artikel
juni 2001
AA20010435

Maandbladartikel

De stenige weg naar een faire geschillenregeling

A.B. van Rijn

Sinds 2010 bevat het Statuut voor het Koninkrijk de opdracht aan de rijkswetgever om een regeling te maken voor de beslechting van geschillen tussen het Koninkrijk en de landen. De meningen over de wijze waarop aan deze opdracht uitvoering moet worden gegeven, lopen sterk uiteen. Een ontwerp dat inmiddels voor advies aan de Raad van State is aangeboden, reflecteert alleen de Nederlandse opvatting. Dit artikel bespreekt de achtergronden en hoofdlijnen van het ontwerp, alsmede de juridische randvoorwaarden waarbinnen een faire geschillenregeling zich zou moeten bewegen.

Verdieping | Verdiepend artikel
september 2017
AA20170689

Maandbladartikel

De stijl van de rechter in de West

E.H. Hondius

Deze column behandelt de manier van rechtspreken, die volgens de columnist in Nederland vrij saai is, in tegenstelling tot de Engelse.

Opinie | Column
oktober 2004
AA20040719

Maandbladartikel

De Tachtigers in het recht: het Meerenberg arrest

W.J.M. Voermans

In dit deel behorend bij de rode draad 'Canon van het Recht' worden de achtergronden en betekenis van het Meerenberg-arrest geschetst. In dit arrest uit 1879 komt naar voren dat Nederland een rechtsstaat is en wordt door de Hoge Raad duidelijk beslist dat een zelfstandige AMvB geen strafbepalingen kan bevatten.

Overig | Rode draad | Canon van het Recht
september 2009
AA20090597

Maandbladartikel

De temporele dimensie van de rechtsstaat

Beschouwingen naar aanleiding van het Jaarverslag van de Raad van State

M. Adams

In het eerste, meer beschouwende, hoofdstuk van het Jaarverslag van de Raad van State, worden actuele politieke en bestuurlijke ontwikkelingen geduid in het licht van de waarden en vereisten van de rechtsstaat. In dit artikel wordt naar aanleiding van de publicatie van het Jaarverslag de relatie tussen de vermelde waarden en vereisten en het tempo waarmee politieke en bestuurlijke actoren handelen, gethematiseerd.

Perspectief | Perspectiefartikel
oktober 2016
AA20160787

Maandbladartikel

De trias als totaalvoetbal: Montesquieu en de spreiding der machten

L. van den Berge

Over het werk van Charles de Montesquieu (1689-1755) bestaan veel misverstanden. Zo wordt zijn naam vaak in verband gebracht met strenge machtenscheiding en slaafse rechterlijke wetstoepassing. Maar in werkelijkheid schreef Montesquieu juist over een stelsel van macht en tegenmacht waarin de wetgever, het bestuur en de rechter weliswaar elk hun eigen plaats hebben, maar elkaar vooral ook aanvullen en corrigeren waar nodig. Precies aan die opvatting van de trias politica bestaat in de huidige tijd van rechtsstatelijk verval en opkomend populisme een sterke behoefte.

Rode draad | Dissenting opinions
februari 2024
AA20240175

Maandbladartikel

De vele rollen van Kees Schuyt

Nawoord bij nevenstaande reactie

N.J.H. Huls

In dit nawoord gaat de oorspronkelijke auteur in op een reactie op diens oorspronkelijke artikel.

Opinie | Reactie/nawoord
juni 2009
AA20090411

Maandbladartikel

De Venetië-commissie over de rechtsstaat: vreemde ogen dwingen?

Y.E.M. Cremers, R.H.T. Jansen

Naar aanleiding van de toeslagenaffaire schreef de Venetië-commissie recent een rapport over de staat waarin de Nederlandse rechtsstaat verkeert. Het rapport bevat interessant juridisch leesvoer. De probleemanalyse is gedegen, maar veel aangedragen oplossingsrichtingen zijn in de Nederlandse literatuur al eens uitgedacht. Het is nu de hoogste tijd dat de staatsmachten bij zichzelf te rade gaan hoe zij hun taakvervulling zodanig kunnen verbeteren dat vergelijkbaar onrecht wordt voorkomen. De rechtspraak is al proactief begonnen met zelfreflectietrajecten – nu de regering en het parlement nog.

Opinie | Redactioneel
december 2021
AA20211059

Maandbladartikel

De veranderende rol van de Nederlandse rechter

W. Sorgdrager

Het machtsevenwicht van de trias politica is geen statisch gegeven. De machten verschuiven ten opzichte van elkaar. Lange tijd is de rechter gezien als de zwakste van deze staatsmachten, maar door de toegenomen mondigheid van de burger worden meer vragen aan de rechter voorgelegd. De rechter moet daarop responderen. In die respons speelt ook de toetsing aan het internationale recht een grote rol. Deze veranderende positie van de rechter kan nu niet meer als de ‘zwakste’ van de drie staatsmachten beschouwd worden. Dat schuurt wel eens.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2020
AA20200874

Maandbladartikel

De vrijheid van meningsuiting gedemonstreerd

A.J.Th. Woltjer

Het thema vrijheid van meningsuiting wordt in dit artikel uiteengezet aan de hand van een casus waarbij er een demonstratie is aangekondigd van mensen met een extreem-rechts gedachtegoed. De burgemeester van de plaats moet nu een afweging maken of deze demonstratie doorgang kan vinden of dat hij een manier heeft en wil hebben om dit te voorkomen.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 2002
AA20020385

Maandbladartikel

Resultaat 73–84 van de 407 resultaten wordt getoond