Sterft, gij oude vormen en gedachten! Grondslagen van een responsief bestuursrecht

Van oudsher is het Nederlandse stelsel van bestuursrechtelijke rechtsbescherming sterk geënt op de klassieke noties van een ondeelbaar algemeen belang en verticale publiekrechtelijke verhoudingen. In een tijd van voortgaande privatisering en fragmentarisering van de publieke ruimte zijn die uitgangspunten steeds verder onder druk komen te staan. Inmiddels lijkt het klassieke stelsel zelfs dusdanig werkelijkheidsvreemd dat het in zijn starre klassieke vorm onhoudbaar is geworden. Pogingen om het vanuit de eigen logica te herzien zijn onbevredigend en deels ook onvruchtbaar gebleken. Daarom is het hoog tijd ook de grondbegrippen van het stelsel zelf kritisch te heroverwegen. Hoe zou eventueel vorm kunnen worden gegeven aan een ‘responsief bestuursrecht’ dat tegemoetkomt aan hedendaagse maatschappelijke behoeften maar tegelijkertijd oog houdt voor de klassiek-rechtsstatelijke beginselen waarop het traditioneel is georiënteerd?