autonomie

Een streep door financiële autonomie en zelfbeschikking

Criteria voor het instellen van bewind op grond van een geestelijke of lichamelijke toestand

UCERF 17 - Actuele ontwikkelingen in het familierecht

Een wettelijke regeling voor het levenstestament? De vraag opnieuw gesteld

H.N. Stelma-Roorda

Gelet op de sterk vergrijzende maatschappij is het geen overbodige luxe om aan levenstestamenten aandacht aan te besteden. Daarbij spelen spannende vragen een rol: hoever reikt de autonomie van een burger om over zijn toekomstige leven te beschikken? Hoe moet de door hem benoemde vertegenwoordiger zijn taken verrichten en hoe zit het met toezicht? Stelma-Roorda […]

Eigendomsrechten vanuit rechtseconomsch perspectief

B. Bouckaert

In dit artikel wordt op rechtseconomische wijze het eigendomsrecht geanalyseerd. Daarbij komen begrippen aan de orde wat eigendom in economische zin is, wat dit te maken heeft met het schaarstebegrip, het verschil tussen individuele en groepseigendom, eigendom en markt(werking). Daarna worden de beperkingen van het eigendomsrecht beschreven. Als laatste wordt er een casus geschetst waarbij er wordt ingegaan op het eigendomsrecht bij aandelen en een ruimtelijk ordeningscasus waarbij nabuurschap centraal staat.

Bijzonder nummer | Rechtseconomie
oktober 1990
AA19900777

Gezondheidsrecht en ouderen, het vertegenwoordigingsvraagstuk

H.D.C. Roscam Abbing

In dit artikel komt het vertegenwoordigingsvraagstuk in het gezondheidsrecht aan de orde en dan met name waar het betrekking heeft op ouderen. Soms kan het zo zijn dat een oudere zichzelf niet meer kan verzorgen en/of vertegenwoordigen. In dit artikel wordt aandacht besteed aan bestaande en speciale regelingen voor ouderen. Ook wordt heet leerstuk van de informele vertegenwoordiging en de verantwoordelijkheid van de arts behandeld.

Bijzonder nummer | Ouderenrecht
oktober 1988
AA19880665

Het Statuut anno nu

T.J. Scholten

Post thumbnail Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden werd in 2024 zeventig jaar oud. Voor de gelegenheid kwam de Raad van State van het Koninkrijk met een spontaan advies. Het advies vormt een goede inleiding in actuele, maar soms ook al decennia oude debatten over de constitutionele vormgeving van de Koninkrijksverhoudingen. In deze bijdrage wordt gereflecteerd op opvallende aspecten van het advies, met name betreffende het democratisch tekort, de waarborgfunctie en de geschillenregeling.

Opinie | Opiniërend artikel
mei 2025
AA20250356

Hoe de trias politica technologische ontwikkeling in haar macht krijgt: het belang van de samenwerking tussen recht, politiek en technologie

L.M. Poort, C.A. Zweistra

Post thumbnail De machtsverdeling binnen de trias politica is een belangrijk uitgangspunt in de inrichting van het Nederlandse staatsbestel. Inmiddels zijn er zorgen over de wijze waarop ingrijpende technologische ontwikkelingen de traditionele machtsbalans onder druk zetten. Een concrete aanleiding is de mate waarin de uitvoerende macht vooroploopt bij het gebruik van nieuwe technologieën zoals digitale (geavanceerde) algoritmes. In dit artikel laten we zien dat een succesvolle handhaving van de trias politica een nauwe samenwerking vergt tussen de domeinen van technologie, politiek, ethiek en recht. De inzet van deze samenwerking is niet alleen om te voorkomen dat technologie zich ontwikkelt tot een vierde macht buiten de trias, nog belangrijker is dat een poging wordt gedaan om technologie te laten bijdragen aan een goede werking van de trias en de inrichting van een rechtvaardige samenleving.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 2022
AA20220457

juni 1989

Katern 31: Strafrecht

J. Bokma

Laurentien II

K.A.M. van Vught

Het Ministerie van Financiën en de Stichting (Gelijk)waardig Herstel hebben het met elkaar aan de stok. Het ministerie denkt nieuwe munitie in deze strijd te hebben gevonden, maar in deze column geeft Koen van Vught aan dat het slechts losse flodders zijn.

Perspectief | Column
mei 2025
AA20250389

Nomomorfologie: over het juridische voorland van de bedrijfsethiek

B. Jansen

Bedrijfsethiek is onderworpen aan juridisering. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het stijgende aantal ethische codes in het bedrijfsleven. Deze juridisering van bedrijfsethiek betekent dat juridische denkwijzen de ethische denkwijzen verdringen of zelfs vervangen. Het resultaat is een bedrijfsethiek die meer en meer op recht is gaan lijken. In zijn proefschrift onderzoekt Bart Jansen deze ‘juridisch gedachte bedrijfsethiek’ en houdt hij een pleidooi om aan dit juridische denken in de bedrijfsethiek te ontkomen door een beroep te doen op de kritische bestudering van het recht.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
oktober 2022
AA20220824

Nudging en de paradox van autonomie

P.C. Westerman

Post thumbnail

Op menig ministerie wordt bepleit sociaal-psychologische kennis in te zetten om de burger effectief in de richting van een bepaald gewenst beleidsdoel te sturen. De vraag is in hoeverre zo’n praktijk, die uitgaat van de beperkte rationaliteit van de mens, verenigbaar is met de autonomie van de burger. Is het niet verstandiger uit te gaan van de beperkte rationaliteit van overheden?

Bijzonder nummer | Autonomie
juli 2017
AA20170582

Nudging: een juridisch relevant fenomeen met rechtsstatelijke impact

A.R.M. Zeilstra

Post thumbnail

De Nederlandse overheid experimenteert met nudging: het aanpassen van keuzearchitectuur om op een voorspelbare manier gedrag te veranderen, zonder opties te verbieden of gebruik te maken van significante financiële prikkels. Momenteel is binnen de juridische wereld weinig aandacht voor dit nieuwe beleidsinstrument. Deze rechtstheoretisch ingestoken bijdrage agendeert nudging als een juridisch relevant fenomeen met fundamentele rechtsstatelijke impact.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2022
AA20220290

Recensie: Contextualising Legal Research

Sanne Taekema & Wibren van der Burg, Edward Elgar 2024

U.R.M.T. de Vries

In deze bijdrage bespreekt Bald de Vries het boek 'Contextualising Legal Research' van Sanne Taekema & Wibren van der Burg. Het boek is volgens hem een belangrijke aanwinst voor het rechtswetenschappelijk onderzoek en een belangrijke stap in het verder expliciteren van het hoe, waarom en wat van rechtswetenschappelijk onderzoek

Literatuur | Boekbespreking
maart 2025
AA20250241