Alleen voor de vorm? Frequentie, organisatie en praktijk van pro-formazittingen
Boekbespreking. Recent verscheen Alleen voor de vorm? Frequentie, organisatie en praktijk van pro-formazittingen, een rapport uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit Leiden in opdracht van het WODC. Het rapport behelst in de eerste plaats een empirisch onderzoek naar de praktijk van pro-formazittingen en hoe deze wordt ervaren door betrokkenen. Aanleiding voor het onderzoek is de op handen zijnde grootschalige moderniseringsoperatie van het Wetboek van Strafvordering. In dit kader is de regering vooralsnog voornemens om pro-formazittingen – in beginsel – af te schaffen door de termijnen van voorlopige hechtenis te verlengen van opgeteld 104 dagen tot maximaal 2 jaar. In de huidige systematiek moet na ommekomst van 104 dagen de zaak worden geopend maar kan deze, indien nog niet rijp voor inhoudelijke behandeling, direct weer worden geschorst; het onderzoek ter terechtzitting is dan ‘alleen voor de vorm’ geopend. De problematiek die hier speelt hangt samen met de overgang van vooronderzoek naar eindonderzoek en de verschillende consequenties die hieruit voortvloeien, met name met betrekking tot de processtukken, de start van de openbare behandeling en de verschuiving van de regierol van de rechter-commissaris (R-C) als toezichthouder op het opsporingsonderzoek naar de zittingsrechter als eindverantwoordelijke voor het onderzoek ter terechtzitting. Wellicht verrassend, in het licht van het voornemen afscheid te nemen van de pro-formapraktijk, is dan ook de bevinding van de onderzoekers dat men in de praktijk redelijk goed uit de voeten lijkt te kunnen met deze figuur. Minder verrassend is dat in de praktijk behoefte blijkt te bestaan aan duidelijker spelregels, in het bijzonder waar het de verhouding tussen R-C en zittingsrechter betreft. In die zin komt de regering de praktijk in haar voorstel tegemoet: door verlenging van de voorlopigehechtenistermijn wordt een duidelijke keuze gemaakt de regierol bij de R-C neer te leggen. (LN)
M. Dubelaar, R. van Leusden, J. ten Voorde & S. van Wingerden
Alleen voor de vorm? Frequentie, organisatie en praktijk van pro-formazittingen
Meijers-reeks 255, WODC/Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2015, 103 p., € 29,50
Categorie: Boekbesprekingen