Vind een Maandblad-aflevering

Kies de maand en het jaar waarin het nummer dat je zoekt is verschenen en ga naar de aflevering.

* Van 2012 tot en met heden vind je naast de artikelen van de betreffende maand ook het volledige nummer integraal.
* Vóór 2012 vind je per nummer alleen de losse artikelen die in dat nummer zijn verschenen en kun je niet het volledige nummer integraal bekijken.

Maandblad december 2021

Ars Aequi december 2021

De Venetië-commissie over de rechtsstaat: vreemde ogen dwingen?

Y.E.M. Cremers, R.H.T. Jansen

Naar aanleiding van de toeslagenaffaire schreef de Venetië-commissie recent een rapport over de staat waarin de Nederlandse rechtsstaat verkeert. Het rapport bevat interessant juridisch leesvoer. De probleemanalyse is gedegen, maar veel aangedragen oplossingsrichtingen zijn in de Nederlandse literatuur al eens uitgedacht. Het is nu de hoogste tijd dat de staatsmachten bij zichzelf te rade gaan hoe zij hun taakvervulling zodanig kunnen verbeteren dat vergelijkbaar onrecht wordt voorkomen. De rechtspraak is al proactief begonnen met zelfreflectietrajecten – nu de regering en het parlement nog.

Opinie | Redactioneel
december 2021
AA20211059

Maandbladartikel

Vergeet de Bijenkorf niet!

S.F. Sagel

Over de vraag of een bagateldelict, een ‘beetje stelen’, een dringende reden voor ontslag vormt, is veel geprocedeerd en werd in de rechtspraak lang verschillend gedacht. Rechtsonzekerheid was het gevolg. In een uitspraak uit 2012 heeft de Hoge Raad een duidelijk en streng signaal gegeven hoe tegen die problematiek moet worden aangekeken. De lagere rechtspraak heeft zich daar een aantal jaren naar gedragen, maar recent lijkt er weer een kentering gaande te zijn en treden er scheurtjes op in de muur van rechtszekerheid die de Hoge Raad optrok. De auteur bepleit dat de feitenrechter terughoudend moet zijn met het aannemen van uitzonderingen op de in 2012 geformuleerde jurisprudentiële regel.

Blauwe pagina's | Spraakmakende Zaken
december 2021
AA20211060

Maandbladartikel

Radicalisering naar gewelddadig extremisme

Het belang van de democratische rechtsstaat

K. van den Bos

‘Het moet radicaal anders, want zo gaat het niet goed!’ Wie heeft dat niet eens gedacht? Het kan inderdaad goed zijn om soms het roer radicaal om te gooien. Maar waar ligt hierbij de grens? Die grens ligt voor een belangrijk deel bij de democratische rechtsstaat. Opkomen voor en versterken van die rechtsstaat vormt daarom een belangrijke opdracht.

Opinie | Amuse
december 2021
AA20211062

Maandbladartikel

Probleemoplossende wijkrechtspraak: implicaties voor de sociale advocatuur

N. Doornbos, R.A. Hanoeman

De rechtbank Oost-Brabant is in 2019 begonnen met een pilot probleemoplossende wijkrechtspraak. Een groep van zeven sociaal advocaten is hier nauw bij betrokken. De advocaten zijn over het algemeen enthousiast over de nieuwe aanpak. De uitbreiding van hun rol roept echter ook vragen op: zijn advocaten nu overwegend belangenbehartiger of teamplayer? Past de extra tijdsinspanning nog wel bij een rendabele bedrijfsvoering?

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2021
AA20211065

Maandbladartikel

Het zwijgrecht in het nadeel van de verdachte

Implicaties van de op Britse leest geschoeide ‘adverse inferences’-rechtspraak van het EHRM voor de Nederlandse strafrechtspleging

F.P. Ölçer

Momenteel wordt actief discussie gevoerd over een bepaalde vorm van beperking van het zwijgrecht van de verdachte in strafzaken, waarbij het gegeven dat de verdachte zwijgt tot nadeel leidt in het kader van de bewijsbeslissing. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft al vrij lang geleden toetsingsmaatstaven ontwikkeld voor een dergelijke omgang met het zwijgrecht, maar het van toepassing zijnde kader is ingewikkeld en op verschillende punten vatbaar voor verschillende interpretaties. Bovendien is opvallend dat de rechtspraak van het EHRM vooral georiënteerd is op het Britse systeem, hetgeen ook aanleiding geeft, in het licht van de mogelijkheid dat in Nederland sprake is van in ieder geval groeiende belangstelling voor de optie van nadeel verbinden aan het zwijgen, de Straatsburgse eisen gedetailleerd in beschouwing te nemen.

Advertorial

PAO cursus Actuele ontwikkelingen in het straf(proces)recht

Op 21 december kunt u bij de VU Law Academy nog op de valreep voor het kerstreces uw opleidingspunten halen. Van 13.30-17.30 geven mr. dr. Klaas Rozemond en mr. Abhijit Das u de gelegenheid om in één cursusdagdeel kennis te nemen van de actuele stand van zaken op het terrein van het materiële strafrecht en het strafprocesrecht. De belangrijkste arresten van het afgelopen jaar worden op een rij gezet, samengevat en van deskundig commentaar voorzien. Ook wordt, voor zover relevant en actueel, ingegaan op de belangrijkste wijzigingen op het terrein van de strafrechtelijke wetgeving. Meer informatie en het inschrijfformulier vindt u via deze link van de PAO cursus Actuele ontwikkelingen in het straf(proces)recht Strafrechtelijke activiteiten in 2022 Leergang Strafrechtelijk bewijsrecht aan de VU: aanvallen door effectief te verdedigen Als uw cliënt strafrechtelijk vervolgd wordt, wilt u hem optimaal ondersteunen. Deze ondersteuning begint bij een effectief verweer in de rechtszaal. Hiervoor is het van groot belang dat u de relevante regels uit de wet en de jurisprudentie kent. Met de leergang Strafrechtelijk bewijsrecht vanuit verdedigingsperspectief verzamelt en verscherpt u die kennis. Deze interactieve en praktijkgerichte leergang start op 12 april 2022 en wordt verzorgd docenten uit de wetenschap en gerenommeerde advocatenkantoren en rechtelijke macht. De leergang is afgelopen jaar beoordeeld met weer ruim een 8! Volgens de deelnemers zijn de ervaringen van een (plv) rechter, advocaat en deskundigen zeer interessant en goed bruikbaar voor in de praktijk. Het succesvol afronden van deze leergang biedt u toegang tot de leergang Specialisatie Strafrecht. Met het diploma van de leergang Specialisatie Strafrecht voldoet u aan één van de voorwaarden voor lidmaatschap van de NVSA (Nederlandse Vereniging van Strafrecht Advocaten). Meer informatie vindt u op de site van de leergang Strafrechtelijk bewijsrecht

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2021
AA20211079

Maandbladartikel

Een einde aan de impasse rondom het bodemrecht van de fiscus

D.F.H. Stein

De fiscus kan bij verhaal op een belastingschuldige soms verhaal nemen op zaken van anderen dan de belastingschuldige (het ‘fiscale bodemrecht’). Dit bodemrecht werd in 1990 als tijdelijk recht ingevoerd, door het te onderwerpen aan een ‘horizonbepaling’. Door een creatieve omgang met die bepaling is het bodemrecht nog niet komen te vervallen, ondanks soms felle kritiek. De auteur bespreekt het voorstel om de horizonbepaling te schrappen.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2021
AA20211105

Maandbladartikel

Het beheer van derdengelden door advocaten

D.J.B. de Wolff

Zo nu en dan blijkt de derdengeldenrekening van een advocatenkantoor oneigenlijk gebruikt te worden. In deze bijdrage wordt aandacht besteed aan de toepasselijke regels, het toezicht op het derdengeldenbeheer en het verschoningsrecht van de advocaat in relatie tot derdengelden. Ook komen enkele misstanden rond het derdengeldenbeheer aan de orde en doet de auteur een suggestie voor een betere regeling.

Opinie | Opiniërend artikel
december 2021
AA20211100

Maandbladartikel

Van een goede buur tot een verre vriend: wie mag er over het slachtoffer spreken?

A.K. Bosma

Slachtoffers van ernstige misdrijven kunnen spreekrecht uitoefenen ter terechtzitting. Wanneer het slachtoffer door het misdrijf is overleden, mogen nabestaanden het woord voeren. Met de term ‘nabestaande’ wordt een familielid bedoeld. De Wet uitbreiding slachtofferrechten verruimt deze term door inclusie van stieffamilie. Is de keuze voor verwantschap als maatstaf voor spreekgerechtigdheid de juiste?

Advertorial

PAO cursus Actuele ontwikkelingen in het straf(proces)recht

Opinie | Opiniërend artikel
december 2021
AA20211074

Maandbladartikel

Geslachtongeacht en genderbender in de rechtspraktijk

D.A. Verburg

Het recht is van iedereen en de taal van het recht moet dat ook uitdrukken. Daarom moet de taal in de rechtspraktijk inclusiever. Van de strafbepaling die begint met ‘Hij die…’ tot een functienaam als ‘raadsheer’, de rechtstaal gaat nog te veel uit van de man. Het is moeilijk om dat helemaal op te lossen, maar we kunnen vandaag al veel aanpakken.

Opinie | Opiniërend artikel
december 2021
AA20211114

Maandbladartikel

Hoe lang moet Hotel Mama eigenlijk haar deuren open houden?

Het woonrecht van ouders en kinderen

L.A.G.M. van der Geld

De krapte op de woningmarkt zorgt ervoor dat de leeftijd waarop jongeren het ouderlijk huis verlaten steeds hoger wordt. In deze column draagt Lucienne van der Geld een oplossing aan waardoor ‘Hotel Mama’ haar deuren wellicht wat eerdrer kan sluiten.

Opinie | Column
december 2021
AA20211113

Maandbladartikel

Verschillende rechters oordelen over onrechtmatig overheidsoptreden

Patroon Legal Design

In deze aflevering van recht in beeld staat het standaardarrest Guldemond/Noordwijkerhout uit 1915 centraal.

Recht in Beeld
december 2021
AA20211078

Maandbladartikel

Nieuwe ontwikkelingen in de Europese rechtsstaatcrisis. Hongarije verliest een slag, maar wie wint de oorlog?

H.C.F.J.A. de Waele

Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) (Grote Kamer) 3 juni 2021, C-650/18, ECLI:EU:C:2021:426 (Hongarije/Parlement)

Annotaties en wetgeving | Annotatie
december 2021
AA20211118

Maandbladartikel

Een vernieuwde wet voor het verbieden van rechtspersonen

J. van der Hoeven

Op 1 januari worden de wettelijke mogelijkheden voor het verbieden van rechtspersonen verruimd. Onder andere wordt het verbodscriterium ‘strijd met de openbare orde’ verduidelijkt en wordt de aanpak van de organisatie aangevuld met de aanpak van de bestuurders. In deze bijdrage wordt de wetswijziging beknopt toegelicht.

Advertorial

PAO cursus Actuele ontwikkelingen in het straf(proces)recht

Annotaties en wetgeving | Wetgeving
december 2021
AA20211123

Maandbladartikel

De menselijke geest en detentie: naar een nieuwe invulling van ‘geestelijke verzorging’ tijdens de tenuitvoerlegging van sancties?

L.E. van Oploo

Geestelijke verzorging tijdens de tenuitvoerlegging van sancties krijgt vorm door middel van begeleiding bij het belijden en beleven van godsdienst of levensovertuiging. In deze bijdrage wordt verkend of de menselijke geest gedurende een periode van detentie niet op méér gebieden verzorging verdient en, indien dat zo is, op welke manier dat juridisch gestalte zou kunnen krijgen.

Rode draad | Recht & Geest
december 2021
AA20211128

Maandbladartikel

Sextus Pomponius

J.E. Jansen

In deze aflevering van de column “Romeinen” besteedt Jelle Jansen aandacht aan een niet zo bekende Romeinse jurist die toch een relatief grote invloed had: Sextus Pomponius.

Perspectief | Column
december 2021
AA20211135

Maandbladartikel

Waarom (basis)kennis van AI onontbeerlijk is voor juristen

B.H.M. Custers, F. Dechesne, T.J. de Graaf, A.C.M. Meuwese, I.S. Wuisman

Wat kan en moet de aankomend jurist met artificiële intelligentie (AI)? Deze bijdrage geeft antwoord op die vraag door uitleg te geven over wat AI nu precies is, op welke manieren deze technologie het recht raakt en welke mogelijkheden, van basiskennis tot specialisatie, dit oplevert voor de nieuwe generatie juristen.

Perspectief | Perspectiefartikel
december 2021
AA20211136

Maandbladartikel

De beheersbevoegdheid van de hypotheekhouder in rechtshistorisch en rechtsvergelijkend perspectief

R. Bobbink

Dit artikel gaat over het recht van pandgebruik: de bevoegdheid tot gebruik, beheer en vruchttrekking van een zekerheidsobject door de zekerheidsgerechtigde. De auteur beschouwt de ontwikkeling en toepassing van deze rechtsfiguur op onroerende zaken, vanaf het Romeinse recht tot het heden. De inzichten uit deze historische rechtsvergelijking bieden inspiratie bij de uitleg van de beheersbevoegdheid van de hypotheekhouder in het geldende Nederlandse recht.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
december 2021
AA20211141

Maandbladartikel