Rechtssociologie

september 2024

KwartaalSignaal 172: Rechtssociologie

M.A. Simon Thomas, P. de Winter

december 2024

KwartaalSignaal 173: Rechtssociologie

E.H. Olthuis, P. de Winter

juni 2025

KwartaalSignaal 175: Rechtssociologie

D.A.M. Chevalier, P. de Winter

september 2025

KwartaalSignaal 176: Rechtssociologie

P. de Winter

Legitimatie van positieve discriminatie. Twee redeneerpatronen

B.P. Sloot

De sociale verhouding tussen blanken en zwarten in de Verenigde Stalen van Amerika heeft de rest van de westerse wereld voortdurend gefascineerd. Het schrille contrast tussen het Amerikaanse gelijkheidscredo en de verwerkelijking ervan voor met name het zwarte deel van de bevolking heeft bij ons, sympathiserende buitenstaanders, gevoelens van verontwaardiging opgeroepen. Sprak dominee Martin Luther King, de belangrijkste voorvechter in de strijd om de gelijkberechtiging van zwarte Amerikanen, immers niet enorm tot onze verbeelding? Zou de traditionele belangstelling voor het lot van de zwarten in de Verenigde Staten op zich zelf al een kennisneming van de recente ontwikkelingen op dit gebied rechtvaardigen de verandering in de positie van minderheidsgroeperingen in ons eigen land maakt een dergelijke kennisneming noodzakelijk. De reden daarvoor is dat zich in toenemende mate overeenkomsten gaan vertonen tussen de posities van minderheden in de Verenigde Staten en in Nederland. Op de eerste plaats wordt erkend dat de inburgering van minderheden in Nederland grote problemen oproept. Vervolgens is komen vast te slaan dat het verschijnsel van discriminatie ook binnen onze landsgrenzen op ruime schaal voorkomt. Op de derde plaats wordt in toenemende mate een beroep gedaan op juridische middelen om discriminatie te bestrijden. De aanscherping van artikel 429 quater van het Wetboek van Strafrecht is daar het laatste voorbeeld van. Zo’n juridische benadering van wat in feite een sociaal-politiek probleem is, is een typisch Amerikaanse manier van doen. Ten slotte wordt de toenemende overeenkomst lussen beide landen inzake de rassenproblematiek nog eens versterkt doordat in Nederland de in Amerika zeer controversiële praktijk van positieve discriminatie door de wet wordt toegelaten. Op dit verschijnsel van positieve discriminatie zoals dat in de Verenigde Staten tot stand is gekomen en op de vragen die het daar heeft opgeroepen wordt in dit artikel nader ingegaan.

oktober 1981
AA19810655

Noot bij De Koppelingswet

P.E. Minderhoud

P.E. Minderhoud geeft vanuit rechtssociologische hoek zijn visie op de koppelingswet.

Annotaties en wetgeving | Wetgeving
september 1998
AA19980775

Nudging en de paradox van autonomie

P.C. Westerman

Post thumbnail

Op menig ministerie wordt bepleit sociaal-psychologische kennis in te zetten om de burger effectief in de richting van een bepaald gewenst beleidsdoel te sturen. De vraag is in hoeverre zo’n praktijk, die uitgaat van de beperkte rationaliteit van de mens, verenigbaar is met de autonomie van de burger. Is het niet verstandiger uit te gaan van de beperkte rationaliteit van overheden?

Bijzonder nummer | Autonomie
juli 2017
AA20170582

Paradigmatische vernieuwingen in de rechtswetenschap de jurist en de sociale werkelijkheid

C.J.M. Schuyt

Artikel van Kees Schuyt uit het bijzonder nummer "Een beeld van recht", Ars Aequi december 1979.

Bijzonder nummer | Verdieping | Verdiepend artikel
december 1979
AA19790871

Plegen mensen minder delicten als ze getrouwd zijn?

J.E.H. Beijers

Post thumbnail

Levensgebeurtenissen als trouwen en scheiden hangen volgens wetenschappelijk onderzoek samen met veranderingen in delictgedrag bij criminelen. Zo plegen mensen minder delicten als ze getrouwd zijn en meer delicten als ze gescheiden zijn. In deze bijdrage wordt aan de hand van promotieonderzoek getoond dat deze verbanden complexer zijn dan ze lijken.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
april 2017
AA20170349

Private regulering: vloek of zegen?

T. Havinga

Post thumbnail Private regulering is voor sommigen een gruwel waar geen enkel heil van is te verwachten. Anderen hebben juist hoge verwachtingen: grotere betrokkenheid van burgers en bedrijven, realistische regels, betere naleving en lagere kosten. Wat is private regulering precies? Waar en wanneer komt het voor? Hoe werkt het in de praktijk?

Verdieping | Verdiepend artikel
november 2019
AA20190855

Probleemoplossende wijkrechtspraak: implicaties voor de sociale advocatuur

N. Doornbos, R.A. Hanoeman

Post thumbnail

De rechtbank Oost-Brabant is in 2019 begonnen met een pilot probleemoplossende wijkrechtspraak. Een groep van zeven sociaal advocaten is hier nauw bij betrokken. De advocaten zijn over het algemeen enthousiast over de nieuwe aanpak. De uitbreiding van hun rol roept echter ook vragen op: zijn advocaten nu overwegend belangenbehartiger of teamplayer? Past de extra tijdsinspanning nog wel bij een rendabele bedrijfsvoering?

Verdieping | Verdiepend artikel
december 2021
AA20211065

Radicalisering naar gewelddadig extremisme

Het belang van de democratische rechtsstaat

K. van den Bos

Post thumbnail

‘Het moet radicaal anders, want zo gaat het niet goed!’ Wie heeft dat niet eens gedacht? Het kan inderdaad goed zijn om soms het roer radicaal om te gooien. Maar waar ligt hierbij de grens? Die grens ligt voor een belangrijk deel bij de democratische rechtsstaat. Opkomen voor en versterken van die rechtsstaat vormt daarom een belangrijke opdracht.

Opinie | Amuse
december 2021
AA20211062