Voorwoord
Afkortingen
1. Inleiding
1.1. Publiekrechtelijke rechtsbetrekkingen
1.2. Wat is bestuursrechtelijk bewijsrecht?
1.2.1. Regels over het verzamelen en waarderen van feiten
1.2.2. Feiten
1.3. Ontwikkeling van het ‘klassiek’ bestuursrechtelijk bewijsrecht
1.3.1. Voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Awb
1.3.2. Sinds de inwerkingtreding van de Awb
1.3.3. Het proefschrift van Schuurmans
1.4. De ontwikkeling van het ‘bestraffend’ bestuursrechtelijk bewijsrecht
1.4.1. De opmars van de bestuurlijke boete
1.4.2. Het proefschrift van Hartmann
1.5. Over deze monografie
1.5.1. Aanleiding
1.5.2. Doelgroep
1.5.3. Opzet
1.6. Terminologie
1.6.1. Monochrome benadering
1.6.2. Algemene begrippen
1.6.3. Specifieke begrippen
2. Uitgangspunten
2.1. Algemeen
2.2. Supranationaal recht
2.2.1. Een eerlijk proces
2.2.2. Omvang van het geding
2.3. Vrij-bewijsleer
2.4. Civielrechtelijk bewijsrecht
2.4.1. Artikel 150 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
2.4.2. Illustratie: verzenden en ontvangen van stukken
2.5. Strafrechtelijk bewijsrecht
2.6. Is de bestuursrechtelijke beroepsprocedure een partijengeding?
3. Primaire besluitvormingsfase
3.1. Plan van behandeling
3.1.1. Wat komt in dit hoofdstuk aan de orde?
3.1.2. Wat komt in dit hoofdstuk niet aan de orde?
3.2. Vertrekpunten
3.2.1. Het bestuur is aan zet
3.2.2. Eerst bij het bestuur, dan bij de rechter
3.3. Hoofdregel: onderzoeksplicht voor het bestuur
3.3.1. Artikel 3:2 Awb
3.3.2. Zelf kennis vergaren
3.3.3. Kennis laten vergaren
3.3.4. Horen van de burger
3.3.5. Begeleiden van de burger
3.3.6. Waarderen van feiten
3.4. Nuancering van de hoofdregel: vermoedens bij het bestuur
3.4.1. Wettelijke bewijsvermoedens
3.4.2. Rechterlijke bewijsvermoedens
3.4.3. Vermoedens en bestraffende sancties
3.5. Uitzondering: informatieplicht voor de burger
3.5.1. Artikel 4:2 lid 2 Awb
3.5.2. Aanvraag
3.5.3. Afwijking van vast uitgangspunt
3.5.4. Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
3.5.5. Beroep op een zelfstandige norm
3.6. Wie is aan zet bij het aanleveren van feiten?
3.6.1. Onderzoeksplicht blijft het uitgangspunt
3.6.2. Bewijsvoeringslast
3.6.3. Het verschil tussen bewijsvoeringslast en bewijslast
3.7. Uitsluiten van bewijs
3.7.1. Grenzen aan de vrij-bewijsleer
3.7.2. Beleid over feiten
3.7.3. Onrechtmatig verkregen bewijs
3.8. Bewijsmaatstaf
3.8.1. Diverse termen
3.8.2. Het bestuur
3.8.3. De burger
3.9. Bewijsnood en bewijsrisico
3.9.1. Hoofdregel: bewijslast is bewijsrisico
3.9.2. Uitzondering: omkering van de bewijslast
3.9.3. Asielzaken
4. Bezwaarfase
4.1. Plan van behandeling
4.2. Uitgangspunten bij het heroverwegen van besluiten
4.2.1. Artikel 7:11 Awb nader beschouwd
4.2.2. Consequenties voor het bewijsdebat
4.2.3. Goede procesorde?
4.2.4. Praktijk
4.3. Stelplichten van partijen?
4.3.1. Theorie
4.3.2. Praktijk
4.4. Bewijslevering tijdens de bezwaarfase
4.4.1. Voorafgaand aan de hoorzitting (artikel 7:4 Awb)
4.4.2. Tijdens de hoorzitting (artikel 7:2 Awb)
4.4.3. Na afloop van de hoorzitting (artikel 7:9 Awb)
4.5. Heroverwegen en tijd
4.5.1. De verwarring over ex nunc
4.5.2. Peilmomenten
4.5.3. Statisch peilmoment: bestuursrechtelijke geldschulden
4.5.4. Statisch peilmoment: sancties
4.5.5. Dynamisch peilmoment: andere bestuursrechtelijke rechtsbetrekkingen
4.5.6. Fatale datum
4.5.7. Buiten behandeling laten van de aanvraag
4.6. Beslissing op bezwaar
5. Beroepsfase
5.1. Plan van behandeling
5.2. Actoren tijdens de beroepsprocedure
5.2.1. Partijen: eiser, verweerder en derde
5.2.2. Meer eisers
5.2.3. De rechter
5.3. Taakopvatting van de rechter
5.3.1. Vóór 1994: materiële waarheidsvinding
5.3.2. 1994-2015: partijengeding
5.3.3. 2015-nu: grenzen aan de civilisatie
5.4. Omvang van het geding
5.4.1. Hoofdregel: grondenstelsel
5.4.2. Uitzondering: ambtshalve toetsing
5.5. Stelplicht?
5.5.1. Beroep is geen bezwaar
5.5.2. Beroepen tegen besluiten
5.5.3. Verzoeken om vergoeding van schade
5.5.4. Onweersproken stellingen?
5.6. De rechter en het bewijsdebat
5.6.1. Omvang van het bewijsdebat
5.6.2. Verdelen van bewijslasten
5.6.3. Toetsen van geleverd bewijs
5.6.4. Waarderen van geleverd bewijs
5.7. Aanvulling van de feiten
5.7.1. Hoe lijdelijk of actief is de rechter?
5.7.2. Redenen voor rechterlijke activiteit
5.7.3. Wettelijk kader
5.7.4. Bewijsopdrachten?
5.7.5. Verzoeken om inlichtingen
5.7.6. Uitdrukkelijk vragen om aanvullend bewijs
5.7.7. Horen van getuigen en deskundigen
5.7.8. Op locatie onderzoek verrichten
5.7.9. Benoemen van een deskundige
5.8. Bewijsuitsluiting
5.8.1. Drie varianten
5.8.2. Strijd met de goede procesorde
5.8.3. Geheimhouding
5.9. Onrechtmatig verkregen bewijs
5.9.1. Twee specifieke vormen van bewijsvergaring
5.9.2. Mag onrechtmatig verkregen bewijs worden gebruikt?
5.9.3. Zwijgrecht en cautieplicht
5.9.4. Zwijgrecht en cautieplicht: enige vraagpunten op een rij
6. Hogerberoeps fase
6.1. Plan van behandeling
6.2. Fuiken?
6.2.1. Achtergrond
6.2.2. Soms wel een grondenfuik
6.2.3. Nooit een bewijsfuik?
6.3. Exceptieve toetsing van algemene regels
6.3.1. Achtergrond
6.3.2. Wat is exceptieve toetsing?
6.3.3. Bewijslastverdeling
6.3.4. Boven-individuele feiten
7. Bewijsmiddelen
7.1. Plan van behandeling
7.2. Stukken in het algemeen
7.2.1. Algemeen
7.2.2. Processen-verbaal
7.2.3. Verslagen van zittingen
7.2.4. Schriftelijke getuigenverklaringen
7.2.5. Besluiten van bestuursorganen
7.2.6. Vonnissen en andere rechterlijke uitspraken
7.2.7. Andere documenten
7.3. Rapporten van experts
7.3.1. Algemene opmerkingen
7.3.2. Wettelijke kaders
7.3.3. Drie aspecten
7.3.4. De expert
7.3.5. De totstandkoming van het rapport
7.3.6. De inhoud van het rapport
7.3.7. De keuze van de expert
7.3.8. Experts tijdens de beroepsprocedure
7.4. Mondelinge verklaringen
7.4.1. Algemeen
7.4.2. Partijen
7.4.3. Getuigen
7.4.4. Experts
8. Digitalisering
8.1. Plan van behandeling
8.2. Op de zaak betrekking hebbende digitale gegevens
8.2.1. Automatisering en algoritmen
8.2.2. Verantwoordelijkheid voor de werking van de systemen
8.2.3. Op de zaak betrekking hebbende stukken
8.3. Digitale bewijsmiddelen
8.4. Digitaal verzamelen van informatie
8.4.1. Wat er kan gebeuren
8.4.2. Wat er moet gebeuren
Literatuurlijst
Register