Grondwet

De Grondwet wacht op licht, maar wij gaan in donkerheid

J.W. Sap

Post thumbnail

Politiek wordt vaak gezien als de kunst van het mogelijke, maar het is tijd dat politici zich persoonlijk geroepen voelen om zich te richten op het ‘onmogelijke’. In brede kring wordt het inmiddels als onverantwoordelijk beschouwd wanneer politici weigeren stappen te zetten op het gebied van staatsrechtelijke vernieuwing. Ten diepste is aan de orde hoe wij in Nederland met elkaar willen samenleven. Inzake de democratische rechtsstaat kan een staat niet neutraal zijn.

Opinie | Opiniërend artikel
mei 2014
AA20140354

Maandbladartikel

De invoering van een algemene bepaling of preambule bij de Nederlandse Grondwet in rechtsvergelijkend perspectief

J. Goossens, M.P. Kuijvenhoven

Op 5 april 2022 heeft de Tweede Kamer in tweede lezing het voorstel aangenomen tot toevoeging van een ongenummerde, algemene bepaling bij de Nederlandse Grondwet, namelijk ‘De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat.’ Deze bijdrage bevat een tekstuele rechtsvergelijking van de drie kernbeginselen in deze inleidende bepaling (democratie, rechtsstaat en grondrechten) met de preambules en het corpus van de 192 andere, geldende nationale grondwetten.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
mei 2022
AA20220412

Maandbladartikel

De Koning in het Nederlandse staatsrecht

A.P. Krijnen, D.A. Roos, B.P. Vermeulen

Post thumbnail De basisbeginselen van het Nederlandse staatsrecht uitgelegd aan de hand van oorspronkelijke en actuele betekenissen van het koningschap in de Nederlandse Grondwet, de wetgeving en de politieke praktijk.

9789069165585 - 01-09-2005

Boeken

De Koning in het Nederlandse staatsrecht (Digitaal boek)

A.P. Krijnen, D.A. Roos, B.P. Vermeulen

Post thumbnail De basisbeginselen van het Nederlandse staatsrecht uitgelegd aan de hand van oorspronkelijke en actuele betekenissen van het koningschap in de Nederlandse Grondwet, de wetgeving en de politieke praktijk.

9789069165585 - 01-09-2005

Digitale uitgaven

De ontbinding ontleed

Over de betekenis van de verplichte Kamerontbinding van art. 137 Gw in de huidige grondwetspraktijk

R.J.B. Schutgens

Afdeling advisering van de Raad van State 29 september 2017, Kamerstukken II 2017/18, 32334, 11.
Uw annotator staatsrecht neemt ditmaal de vrijheid om geen jurisprudentie te annoteren, maar een zeer interessant advies dat de Afdeling Advisering van de Raad van State uitbracht over de correcte toepassing van de herzieningsprocedure voor de Grondwet. De Tweede Kamer vroeg de Afdeling om dit advies in het kader van de behandeling van het ‘voorstel-Halsema’ dat strekte tot wijziging van artikel 120 Gw.

Annotaties en wetgeving | Annotatie
januari 2018
AA20180059

Maandbladartikel

De Raad van State als hoeder van de Grondwet

M. Nap

Als de regering en de Staten-Generaal van mening verschillen over lastige vragen rondom de Grondwet, kijken ze vaak naar de Raad van State. Waarom is dat eigenlijk zo, en doen ze daar verstandig aan? Dit artikel belicht de rol van de (Afdeling advisering van de) Raad van State als hoeder van de Grondwet, in het bijzonder bij de totstandkoming van wetgeving.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
december 2022
AA20220990

Maandbladartikel

Decentralisatie en deconstitutionalisering: welke regels moet de Grondwet bevatten?

J.L.W. Broeksteeg

Over de vraag welke regels de Grondwet moet bevatten is in de aanloop naar de grondwetsherziening van 1983 veel discussie geweest. Terwijl de regering de bepalingen over de decentralisatie verregaand wilde deconstitutionaliseren, amendeerde de Tweede Kamer diverse regels ín de Grondwet. Na 1983 zijn juist deze regels weer gedeconstitutionaliseerd, deze keer zonder noemenswaardige weerstand van de Kamer. Deze bijdrage analyseert welke argumenten daarbij werden aangedragen door zowel de regering als door de Kamer.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
juni 2022
AA20220496

Maandbladartikel

Het Binnenhof als buitenpost

Over spionage voor een buitenlandse mogendheid door een Kamerlid

R.H.T. Jansen

Post thumbnail Democratische rechtsstaten staan onder druk. Autocraten stomen op en willen de wereldorde in hun voordeel herschikken. Zij schuwen inmenging in buitenlandse politieke processen daarbij niet. Een scenario waarin een Kamerlid geheime of anderszins gevoelige informatie doorsluist naar een buitenlandse mogendheid is dan ook niet ondenkbaar. Na een korte bespreking van de onderzoeksmogelijkheden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten in een dergelijke situatie, zet deze bijdrage uiteen welke parlementsrechtelijke maatregelen en strafrechtelijke sancties mogelijk zijn, mocht een dergelijke situatie zich voordoen in Nederland.

Verdieping | Verdiepend artikel
oktober 2025
AA20250673

Maandbladartikel

Het vergeten Koninkrijk

K. Haex, D. de Vries

Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden geldt als het hoogste geschreven nationale recht. Toch lijken het Statuut en het Koninkrijksrecht vaak vergeten te worden. Is er een gebrek aan aandacht voor Statuut en Koninkrijk in de staatsrechtelijke literatuur? In dit redactioneel duiken de auteurs de staatsrechtelijke handboeken in, om te zien hoeveel pagina’s besteed worden aan deze onderwerpen. Voor liefhebbers is het beeld geen reden tot blijdschap.

Opinie | Redactioneel
december 2023
AA20230915

Maandbladartikel

Ik ben er, dus ik ben strafbaar

W.J. Veraart

De Nederlandse Grondwet opent met ‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’ De plannen van het nieuwe kabinet om mensen die illegaal in ons land zijn te bestraffen, zijn volgens Wouter Veraart dan ook een merkwaardige poging om het eerste artikel van de Grondwet te amenderen.

Opinie | Column
december 2012
AA20120923

Maandbladartikel

september 2002

Katern 84: Staatsrecht

R. de Lange

KwartaalSignaalartikel

december 2004

Katern 93: Rechtsfilosofie en rechtstheorie

A. Soeteman

KwartaalSignaalartikel