Vind een Maandblad-aflevering
Kies de maand en het jaar waarin het nummer dat je zoekt is verschenen en ga naar de aflevering.
* Van 2012 tot en met heden vind je naast de artikelen van de betreffende maand ook het volledige nummer integraal.
* Vóór 2012 vind je per nummer alleen de losse artikelen die in dat nummer zijn verschenen en kun je niet het volledige nummer integraal bekijken.





Wat houdt rechtsvergelijkend onderzoek in? Welke methodologische vragen moeten voorafgaand aan en tijdens het onderzoek beantwoord worden? En hoe geef je op deze vragen zo goed mogelijk antwoord? Met deze bijdrage wil ik graag inzicht verschaffen in het proces van het rechtsvergelijkend onderzoek en hoe een onderzoeker op basis van rechtsvergelijkend onderzoek tot betrouwbare conclusies kan komen.
Inzicht in de werking en betekenis van het constitutionele recht kan niet alleen via de tekst van, bijvoorbeeld, een grondwet worden verklaard. Dergelijk inzicht ontstaat vooral door het constitutionele recht te bestuderen in samenhang met en de institutionele én culturele context waarin het is ingebed. Zeker voor de rechtsvergelijker is het ontrafelen van die context niet vanzelfsprekend. Over wat daarvoor nodig is gaat deze bijdrage.
Constitutionele toetsing staat al een tijd weer volop in de politieke belangstelling. Gelet op het voorstel van de staatscommissie parlementair stelsel in 2018 tot instelling van een constitutioneel hof in Nederland en de opname van dit voornemen door de formerende partijen in het hoofdlijnenakkoord van 16 mei 2024, staat in dit artikel een rechtsvergelijkende analyse centraal van de instellingswetgeving en institutionele waarborgen in België, Duitsland, Frankrijk, Italië en Oostenrijk. Gezien de relatief kwetsbare constitutionele positie van de rechterlijke macht in Nederland is het immers cruciaal om tijdig goed na te denken over constitutioneel design en in het bijzonder ook over de plaats van fundamentele institutionele waarborgen in respectievelijk de Grondwet, een gewone meerderheidswet of een tussencategorie van bijzondere wetgeving.
Collectieve acties zijn een belangrijke wijze om inbreuken op collectieve belangen aan de kaak te stellen en om massaschades af te handelen. Collectieve schadevergoedingsclaims (class actions) bestonden al lang in verschillende andere landen, zoals in de Verenigde Staten, Australië en Canada. Sinds de invoering van de WAMCA in 2020 zijn ook in Nederland collectieve acties ter verkrijging van schadevergoeding mogelijk. Deze collectieve acties brengen veel kosten met zich mee. Onderzocht is op welke wijze collectieve acties gefinancierd kunnen worden en of het wenselijk is een processenfonds in te voeren, zoals dit ook in een aantal andere landen bestaat.
Recent aangenomen moties in de Tweede Kamer illustreren de wens om strengere eisen te stellen aan belangenorganisaties die algemeenbelangacties ex artikel 3:305a BW willen starten. In deze bijdrage onderzoeken wij de aannames waarop de aanscherping van die representativiteitseis zijn gebaseerd en in hoeverre de risico’s die zich voordoen bij massaschadezaken ook hierbij spelen. Vervolgens kijken we in hoeverre soortgelijke risico’s zich voordoen in landen als India en Zuid-Afrika, waar geen representativiteitseis geldt. Onze conclusie luidt dat de aannames die aanleiding vormen voor strengere representativiteitseisen goeddeels ongegrond zijn, omdat de risico’s die daarmee voorkomen zouden moeten worden zich hierbij niet of nauwelijks voordoen. Integendeel, het aanscherpen van de toegang tot de rechter doet waarschijnlijk meer kwaad dan goed.
Kunstmatige intelligentie (AI) moet toegang hebben tot enorme hoeveelheden gegevens om getraind te kunnen worden. Dit artikel bespreekt de behoefte aan passende uitzonderingen voor tekst- en datamining in het auteursrecht, die aan de ene kant de ontwikkeling van AI stimuleren en tegelijkertijd menselijke auteurs in staat stellen om inkomsten te genereren. De EU, de VS en Japan hebben verschillende oplossingen gekozen.
Moet in Nederland desinformatie strafbaar worden gesteld? In dit artikel wordt gekeken wat de laatste ontwikkelingen zijn van desinformatieregulering op het niveau van de Europese Unie. Daarnaast wordt gekeken naar Franse wetgeving omtrent desinformatie en wordt belicht hoe de rol van de rechter daarin uiteindelijk zeer beperkt is omwille van de vrijheid van meningsuiting. Ten slotte wordt gewaarschuwd tegen een expliciete strafbaarstelling van desinformatie, bekeken vanuit de soft-lawaanpak van de EU en de hardere juridische aanpak van Frankrijk.
Sinds de tweede helft van de vorige eeuw is de aandacht voor herstelrecht sterk toegenomen. In welke mate en in welke van de vele mogelijke vormen herstelrecht in de nationale jeugddelinquentiesystemen geïmplementeerd wordt, varieert echter. In deze bijdrage vergelijken we de Vlaamse herstelrechtelijke mogelijkheden van herstelbemiddeling en het herstelgericht groepsoverleg (hergo) met de Nederlandse opties Het Alternatief (Halt) en mediation in strafzaken (MiS).
In recent years, crown witness deals have become one of the most debated topics in Dutch criminal procedural law. The Minister of Justice and Safety is turning to Italy as an inspiration to improve Dutch law. What lessons can be learned from this country? How can the success of the Italian legislation on collaborators with justice be explained, and what can be taken from it for the Netherlands? This contribution provides comparative insights, and extracts some important lessons.