Recht is Rond (VII)
‘Schattie’ (ChatGPT) blijft in de academische wereld alle aandacht trekken. Positief en negatief. Zo bleek bijvoorbeeld onlangs dat de presentatie van zijn nieuwe broertje Bard door Google een fiasco werd. Hij viel door de mand en daarmee ook de aandelenkoersen. Voorlopig spreken we maar van ‘hij’ omdat de voorgangers van Schattie macho praatjes te berde brachten en meteen uit de handel werden gehaald. Prof & Prof denken dat het verschil tussen robot en mens wordt bepaald door het geestelijke stofje humor. Een robot heeft geen ziel en een mens wel, althans in ieder geval in het oosten en het zuiden van het land. Een taalvorm met ziel is naast de humor het gedicht of romantischer de poëzie. Dit realiseerden wij ons toen we recente dichtbundels van Lieke Marsman in handen kregen. Allereerst Ter gelegenheid van poëzie. Verslag van twee jaar Dichter des Vaderlands (2023) en In mijn mand (2021). De student die erdoorheen zit, zal hierin ontzettend veel troost vinden. Door haar wordt gespeeld met de taal van de ziel. Zou Schattie ooit zoiets moois onder de noemer ‘de onttovering van de wereld’ kunnen schrijven: ‘twintig jaar later raak ik verstrikt in de wachtwoorden en patiëntnummers die ik nodig heb om toegang te krijgen tot mijzelf’ (2021, p. 15). Of ‘We hekelen het afnemende vertrouwen in de wetenschap, maar vergeten voor het gemak dat onze eigen regering aan de wieg van dat wantrouwen stond door onze universiteiten kaal te plukken’ (2023, p. 36). En deze passage over de zorg (2023, p. 45) is helemaal een kolfje naar de hand van Prof & Prof: ‘Het is een stoelendans van managers, ondermanagers, aanbestedingen, formulieren, registraties, klanttevredenheidsonderzoeken…Ik voorspel dat we binnen een jaar of tien bij binnenkomst van een ziekenhuis een contract moeten ondertekenen: sterven op eigen risico.’ Humor! We hopen niet dat de academische managers zich aangesproken voelen. Vooruit dan, nog zo’n heerlijk Marsmannetje (2023, p. 38): ‘Kunst en literatuur, bij uitstek geschikt om in een doolhof van vaagtaal toch de schuldigen te vinden, zijn gedegradeerd tot elitaire liefhebberij.’ En dat is wat Prof & Prof te doen staat: het bestrijden van vaagtaal en formulieren. Het vinden van taal met een ziel. En als we daar kritisch naar blijven zoeken komt het op enig moment met Schattie op de academie ook wel goed. De zogeheten win-winsituatie zal ongetwijfeld intreden. In ieder geval moeten de (rechts)filosofen op de juridische faculteiten flink opgewaardeerd worden, zou dit de laatste jaren de facto niet al gebeurd zijn. Want als we de managers te veel vrij spel bieden dan moeten binnenkort ook de mobieltjes van onze studenten tijdens de colleges in de telefoontas van de ‘meester’. Dat hopen Prof & Prof niet meer mee te maken. We hoorden overigens dat er in België aan de Universiteit van Antwerpen al een gastprofessor ‘online dating’ is aangesteld, te weten Lara Hallam, auteur van het boek Online dating. The good, the bad & the ugly. Wij hebben het gevoel dat de Nederlandse universiteiten ook een dergelijke vacature in het leven zouden moeten roepen. De Belgen zijn ons sowieso vaak voor op allerlei gebieden. Onlangs bleek dat ze in België onze driekleur ook ‘officieel’ al omgedraaid hebben. Nu we in deze column de recente gedichten van de voormalig Dichter des Vaderlands getipt hebben, zullen we ook wat zakelijke literatuur voorbij laten komen. Uiteraard nadrukkelijk geabstraheerd van welke politieke kleur dan ook. En dan hebben we het over ‘Sander en de brug’ (De Correspondent, 2023) waarin hij (Schimmelpenninck) vijf voorstellen voor een eerlijker Nederland lanceert. Interessant voor de student omdat iedereen in zijn plan een jubeltonnetje voor een vliegende start krijgt. En…Sander is een voormalig advocaat aan de Zuidas. Aangezien Prof & Prof de politieke neutraliteit hoog in het vaandel hebben laten ze ter afsluiting en voor het evenwicht door contrast dan ook nog maar de punkband Hang Youth (Lowlands 2022) vallen met hun prikkelende: ‘Leg de Zuidas in de…’?
Deze column is eerder verschenen in Ars Aequi maart 2023.