Zaaksvervanging: een verhandeling over de verschillende in het BW geregelde gevallen van zaaksvervanging mede in hun onderlinge samenhang
Boekbespreking. Zaaksvervanging is een ingewikkeld civielrechtelijk leerstuk dat in verschillende rechtsgebieden een belangrijke rol vervult: van het huwelijksvermogensrecht tot het vennootschapsrecht. In zijn 208 pagina’s tellende monografie bespreekt Perrick bondig de vele zaaksvervangingsregelingen die het burgerlijk recht rijk is, zowel de wettelijke als de buitenwettelijke.
Allereerst definieert Perrick zaaksvervanging als: ‘Het treden van een zaak in een rechtsbetrekking, op grond dat haar ontstaan of haar verkrijging door een bepaalde persoon onmiddellijk samenhangt met het verlies van een andere zaak, die zich tevoren in een gelijke rechtsbetrekking bevond.’ Hij volgt hiermee expliciet de ruime definitie van G.E. Langemeijer uit 1927. Onder deze paraplu valt vervolgens een grote verscheidenheid aan zaaksvervangingsleerstukken, waaraan Perrick vervolgens meer of minder woorden wijdt in zijn monografie. Maar liefst 37 pagina’s besteedt hij bijvoorbeeld aan artikel 1:95 BW over zaaksvervanging bij de huwelijkse gemeenschap van goederen, terwijl de zaaksvervanging bij voorrechten van artikel 3:283 BW het met een halve pagina moet stellen.
Wie een abstracte verhandeling zoekt over de algemene regels of beginselen van deze variëteit aan zaaksvervangingsregelingen, kan deze monografie ongelezen laten. Perrick betoogt in de inleiding reeds, en herhaalt in zijn conclusie, dat het juist niet nuttig is om algemene regels voor de verschillende zaaksvervangingsregelingen te formuleren. De wetgever heeft de regelingen namelijk niet systematisch doordacht en er ontbreekt coherentie. Men doet er vooral verstandig aan de afzonderlijke zaaksvervangingsleerstukken te bestuderen. Waar nodig kan bij de toepassing van de ene zaaksvervangingsregeling inspiratie worden geput uit andere regelingen, maar Perrick raadt aan niet veel verder te gaan. De voornaamste dogmatische argumenten in deze monografie zijn juist gericht tegen literatuur waarin wél zulke algemene regels en definities zijn verdedigd.
Het overgrote deel van deze monografie is dan ook gewijd aan de bondige behandeling van de specifieke zaaksvervangingsregelingen. Deze monografie slaagt erin de specifieke zaaksvervangingsregelingen overzichtelijk en diepgravend te bespreken. Nu voor een dergelijke behandeling in de meeste handboeken en standaardwerken geen ruimte is, heeft deze monografie een duidelijke meerwaarde.
S. Perrick
Zaaksvervanging: een verhandeling over de verschillende in het BW geregelde gevallen van zaaksvervanging mede in hun onderlinge samenhang
Den Haag: Boom juridisch 2016, 208 p., € 49
Categorie: Boekbesprekingen