Smart contracts. Een overzicht vanuit juridisch perspectief
Boekbespreking. Dit boek geeft een inzicht in de verschillende juridische kanten van smart contracts. Hierbij komen de verschillende onderdelen van een smart contract aan bod, en de verschillende (mogelijk toekomstige) toepassingsvormen. Hoewel smart contracts op dit moment slechts in beperkte mate worden toegepast in de praktijk, verwachten de auteurs dat dit de komende jaren zal veranderen vanwege de vele voordelen die zitten aan slim contracteren (automatisering, kostenbesparing, snelheid). Het doel van het boek is dan ook om juristen wegwijs te maken binnen het smart contract, de voor- en nadelen van die contracten te bespreken en aan te geven hoe smart contracts kunnen worden gebruikt.
Alvorens in te gaan op smart contracts als zodanig, wordt een uitleg gegeven van de blockchaintechniek die ten grondslag ligt aan smart contracts (deel I). Hierin wordt bijvoorbeeld besproken wie er deelnemen aan een blockchainopstelling (hoofdstuk 2), hoe bitcoin – de meest in het oog springende exponent van de blockchainhype – werkt (hoofdstuk 4), en wat voor zakelijke blockchaintoepassingen er zoal zijn (hoofdstuk 5).
Deel II bevat een inleiding tot smart contracts. Dit deel bestaat uit een uitgebreide uitleg van het smart contract (hoofdstuk 1), waarin onder meer wordt ingegaan op de voornaamste kenmerken en enkele praktische aspecten. In hoofdstuk 2 wordt een verbintenisrechtelijke analyse gegeven van een smart contract als rechtsgeldige en afdwingbare (Belgische) rechtshandeling. Dit betekent niet dat het hoofdstuk niet van belang kan zijn voor de Nederlandse rechtspraktijk, al is het maar omdat zeer veel regelgeving afkomstig is van richtlijnen en verordeningen. In hoofdstuk 3 wordt tenslotte heel beknopt ingegaan op geschillenbeslechting.
In deel III staan verschillende toepassingen van smart contracts centraal. Hierbij wordt ingegaan op toepassingen in het financieel recht, decentrale autonome organisaties, het notariaat, consumentenbescherming, verzekeringen, en het auteursrecht. In deel IV ten slotte worden enkele aspecten van het internationaal privaatrecht besproken. Allereerst wordt een korte inleiding op dit onderwerp gegeven, waarbij worden ingegaan op de bevoegde rechter, het toepasselijke recht en de erkenning, uitvoerbaarheid en tenuitvoerlegging. Vervolgens wordt dit toegepast op smart contracts.
Hoewel het boek in principe ziet op het Belgische recht, kan het toch ook voor de Nederlandse rechtspraktijk nuttig zijn. Dit komt vooral door de opzet van het boek die er sterk op is gericht om inzicht te verkrijgen in verschillende kanten van smart contracts. De hoofdstukken zijn toegankelijk geschreven en geven een heldere uitleg van blockchain en smart contracts. Het boek is dan ook relevant voor eenieder die meer wil weten over smart contracts of de toepassing daarvan in bepaalde rechtsgebieden. (MR)
P.-J. Aerts, F. Hoogendijk & N. Vandezande (red.)
Smart contracts. Een overzicht vanuit juridisch perspectief
Antwerpen-Cambridge: Intersentia 2020, xiv + 403 p., € 115
Categorie: Boekbesprekingen