Voorwoord
Deel I De juridische mogelijkheden ter bestrijding van seksuele intimidatie op de werkplek
1 Inleiding
2 Het verschijnsel seksuele intimidatie op de werkplek
2.1 Sexual harassment, ongewenste intimiteiten en seksuele intimidatie: de keuze van de juiste term
2.2 De wettelijke definitie van seksuele intimidatie
2.3 De aard en omvang van het probleem
3 Juridische aspecten van de ontwikkeling van een beleid inzake seksuele intimidatie
3.1 Inleiding
3.2 Het nationale en internationale (wetgevings)beleid ten aanzien van seksuele intimidatie
3.3 De Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet)
3.3.1 Algemeen
3.3.2 De werkingssfeer
3.3.3 De rechten en plichten van werkgevers en werknemers
3.3.3.1 Samenwerkingsverplichting
3.3.3.2 Zorgverplichting: preventie en zorgvuldige klachtenbehandeling
3.3.3.3 Risico-inventarisatie en -evaluatie
3.3.3.4 Invulling beleid
3.3.3.5 Terugdringing ziekteverzuim
3.3.3.6 Voorlichtingsverplichting
3.3.3.7 Verplichte samenwerking tussen werkgevers
3.3.4 De controle op naleving van de Arbowet
3.3.4.1 Algemeen
3.3.4.2 De bevoegdheid tot werkonderbreking
3.3.4.3 De arbodienst en de arbodeskundige
3.3.4.4 De arbeidsinspectie
3.3.4.5 Strafbaarheid van overtredingen en bestuurlijke boetes
3.4 De Wet op de Ondernemingsraden (WOR)
3.4.1 Algemeen
3.4.2 Taken en bevoegdheden van de OR op het terrein van seksuele intimidatie
3.4.2.1 Informatierecht
3.4.2.2 Overlegrecht
3.4.2.3 Instemmingsrecht
3.4.2.4 Het instellen van een vaste commissie
3.4.2.5 Het aanwijzen van een vertrouwenspersoon
3.4.2.6 De controlerende functie van de OR
3.5 De Wet op de Collectieve Arbeidsovereenkomst (WCAO)
3.5.1 Algemeen
3.5.1.1 De doorwerking van CAO-bepalingen in individuele arbeidsovereenkomsten
3.5.1.2 Het algemeen verbindend verklaren van CAOs
3.5.1.3 De personenkring van de CAO
3.5.1.4 De voordelen van een regeling bij CAO
3.5.2 CAO-bepalingen met betrekking tot seksuele intimidatie
4 Individuele rechtsmiddelen
4.1 Inleiding
4.1.1 Algemeen
4.1.2 De bewijsvoering
4.1.3 De vergoeding van immateriële schade
4.1.4 De doorwerking van de normstelling uit de Arbowet
4.2 Procedures op grond van het arbeidsovereenkomstenrecht en het ambtenarenrecht
4.2.1 Algemeen
4.2.2 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst op verzoek van het slachtoffer; Ontbindingsverzoek werknemer (S)
4.2.2.1 De ontbindingsprocedure, algemeen
4.2.2.2 De positie van het slachtoffer dat ontbinding en schadevergoeding vraagt
4.2.3 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst op verzoek
van de dader; Ontbindingsverzoek werknemer (D)
4.2.4 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst op verzoek van de werkgever; Ontbindingsverzoek werkgever (to S / to D)
4.2.4.1 Ontbindingsverzoek werkgever (to S)
4.2.4.2 Ontbindingsverzoek werkgever (to D)
4.2.5 Nietigverklaring ontslag werknemer; Ongedaanmaking ontslag werknemer (S / D)
4.2.6 Aanvechten ontslag voor de ambtenarenrechter; Ongedaanmaking ontslag ambtenaar (S / D)
4.2.7 Ongedaanmaking disciplinaire maatregel (S / D)
4.2.8 Vorderingen op grond van het niet voldoen aan de norm van goed werkgeverschap en de bijzondere zorgverplichting van de werkgever
4.2.8.1 Het goed werkgeverschap
4.2.8.2 De bijzondere zorgverplichting van de werkgever
4.2.8.3 Het goed werkgeverschap van de overheid ten opzichte van haar ambtenaren
4.2.9 Vorderingen tot nakoming van de CAO
4.3 Aansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad
4.3.1 Algemeen
4.3.2 Verschillende mogelijke vorderingen op grond van onrechtmatige daad
4.3.2.1 Vordering van de werknemer (S) tegen de werkgever op grond van artikel 6:170 BW
4.3.2.2 Vordering van werknemer (S) tegen werkgever op grond van artikel 6:162 BW
4.3.2.3 Vordering van de werknemer (D) tegen de werkgever op grond van artikel 6:162 BW
4.3.2.4 Vordering van de werknemer (S) tegen de (ex)collega-werknemer (D) op grond van artikel 6:162 BW
4.4 De wetgeving gelijke behandeling mannen en vrouwen bij de arbeid
4.4.1 Algemeen
4.4.2 Seksuele intimidatie en gelijke behandeling
5 De rol van het strafrecht
5.1 Inleiding
5.2 Enkele relevante delictsomschrijvingen uit het Wetboek van Strafrecht
5.2.1 Algemeen
5.2.2 Artikel 239 Wetboek van strafrecht: schennis der eerbaarheid
5.2.3 Artikel 242 Wetboek van strafrecht: verkrachting
5.2.4 Artikel 246 Wetboek van strafrecht: aanranding
5.2.5 Artikel 249 Wetboek van strafrecht: ontucht met een minderjarige stagiaire of ondergeschikte
5.2.6 Artikel 429 quater Wetboek van strafrecht: discriminatie op grond van (o.a.) geslacht
5.3 De mogelijkheid tot voeging in strafzaken en de schadevergoedingsmaatregel (wet Terwee)
5.3.1 Voeging als benadeelde partij
5.3.2 Het opleggen van een schadevergoedingsmaatregel
Deel II Handleidingen voor beleidsmatige bestrijding van seksuele intimidatie op de werkplek
A Een model voor beleidsontwikkeling
1 Inleiding
2 De rol van de leiding
2.1 Het op de agenda zetten van seksuele intimidatie
2.2 Het afgeven van een intentieverklaring
2.3 Het (laten) verrichten van het noodzakelijke onderzoek
2.4 Het uitdragen en ondersteunen van het beleid
2.5 Het zoeken van sparring partners
3 Preventie
3.1 Voorlichting
3.2 Aanpassingen van de omstandigheden waaronder moet worden gewerkt
3.3 Aanpassing van de cultuur op de werkplek
3.4 Positieve actie
4 Bestrijding van seksuele intimidatie op de werkplek
4.1 Het instrueren van leidinggevenden ten aanzien van seksuele intimidatie
4.2 Het aanstellen van een vertrouwenspersoon
4.3 Het opstellen van een klachtenregeling en het instellen van een klachtencommissie
B Een handleiding ontwikkeling klachtenregeling
1 Inleiding
2 Onderwerpen die in een klachtenregeling geregeld moeten worden
2.1 Bepalingen met betrekking tot de ontvankelijkheid van klachten
2.2 Bepalingen ten aanzien van de behandelaar van klachten
2.3 Bepalingen ten aanzien van de te volgen procedure bij de behandeling van klachten
2.4 Overige bepalingen
Deel III jurisprudentieoverzicht
Inleiding en verantwoording
Chronologisch overzicht van jurisprudentie
Bijlagen
1 Transponeringstabellen (BW, Arbowet)
2 Jurisprudentieregister op instantie
3 Trefwoordenregister jurisprudentieoverzicht
4 Literatuurverwijzingen
