Hoofdstuk 1 De aanloop
1.1 Inleiding
1.2 Vroege instrumenten
1.3 Het ongerepte platteland
1.4 Steden in verval
1.5 Naar de Woningwet 1901

Hoofdstuk 2 De ontwikkeling van de instrumenten
2.1 De instrumenten van de Woningwet
2.2 Van stedebouw naar ruimtelijke planning
2.3 Publiek- of privaatrecht?
2.4 De noodzaak van ruimtelijk beleid op hoger niveau
2.5 De ontwikkeling van het toetsingskader van de bouwvergunning
2.6 De ontwikkeling van het uitbreidingsplan
2.7 De bedreigde steden
2.8 De strijd tussen rechtszekerheid en flexibiliteit
2.9 Rechtsbescherming
2.10 De uitvoering van ruimtelijk beleid
2.11 Fundamentele herziening van de WRO
2.12 Aandachtspunten

Hoofdstuk 3 Plannen
3.1 Inleiding
3.2 Beleidsregels en richtlijnen
3.3 De planologische kernbeslissing
3.3.1 Inleiding
3.3.2 Totstandkoming
3.3.3 De juridische betekenis van pkb’s
3.3.4 Rechtsbescherming
3.4 Het streekplan
3.4.1 Inleiding
3.4.2 Totstandkoming
3.4.3 De ministeriële aanwijzingsbevoegdheid
3.4.4 De juridische betekenis van streekplannen
3.4.5 Rechtsbescherming
3.5 Het structuurplan
3.5.1 Inleiding
3.5.2 Totstandkoming
3.5.3 Rechtsbescherming
3.6 Het bestemmingsplan
3.6.1 Inhoud en vormgeving
3.6.2 De juridische betekenis
3.7 Het stadsvernieuwingsplan
3.7.1 Inleiding
3.7.2 Extra instrumenten
3.7.3 Totstandkoming en rechtsbescherming
3.8 Het wijzigingsplan en het uitwerkingsplan
3.9 De leefmilieuverordening
3.9.1 Inleiding
3.9.2 Inhoud en vormgeving
3.9.3 Totstandkoming
3.9.4 Sloopvergunning
3.9.5 Rechtsbescherming

Hoofdstuk 4 De bouwvergunning
4.1 Inleiding
4.2 Het vergunningvereiste
4.2.1 Waarvoor is vergunning nodig?
4.2.2 Wie is bevoegd?
4.2.3 Rechtsoordelen omtrent de vergunningplicht
4.3 De tijdelijke bouwvergunning
4.4 Het toetsingskader
4.4.1 Het limitatief-imperatief stelsel
4.4.2 Het toetsingskader onder de nieuwe Woningwet
4.4.3 De in artikel 44 Ww opgenomen toetsingsgronden
4.4.3.1 Het bouwbesluit
4.4.3.2 De bouwverordening
4.4.3.3 Eisen van welstand volgens de huidige woningwet
4.4.3.4 Eisen van welstand bij wijziging van de woningwet
4.4.3.5 Het bestemmingsplan
4.4.3.6 Het stadsvernieuwingsplan
4.4.4 De verhouding tussen de bouwverordening en het bestemmingsplan
4.4.5 Overige toetsingsgronden
4.4.5.1 Leefmilieuverordening
4.4.5.2 Toetsingsgronden bij vrijstellingsprocedures
4.5 Voorschriften die aan een bouwvergunning kunnen worden verbonden
4.6 De totstandkomingsprocedure
4.6.1 Inleiding
4.6.2 Vooroverleg
4.6.3 Vooruitakkoord
4.6.4 Eisen waaraan de bouwaanvraag moet voldoen
4.6.5 Bouwregister
4.6.6 Beslistermijnen
4.6.7 Kritiek op de fictieve verlening van de bouwvergunning
4.6.8 Bekendmaking van de vergunning
4.7 Rechtsbescherming
4.8 Aanhouding
4.8.1 Inleiding
4.8.2 Bescherming van een bestemmingsplan in voorbereiding
4.8.3 Bescherming van een bestemmingsplan voor een beschermd stads- of dorpsgezicht in voorbereiding
4.8.4 Coördinatie met de milieuvergunning
4.8.5 Coördinatie met de ziekenhuisvergunning
4.8.6 Coördinatie met de monumentenvergunning
4.9 Intrekking bouwvergunning
4.9.1 Inleiding
4.9.2 Intrekking bij onjuiste of onvolledige opgave
4.9.3 Intrekking wegens het niet noemen van de aannemer
4.9.4 Intrekking wegens vertraagd begin of stil liggen van de bouwwerkzaamheden
4.10 Niet-vergunningplichtige bouwwerken
4.10.1 Vergunningvrije bouwwerken
4.10.1.1 Inleiding
4.10.1.2 Toetsingscriteria
4.10.1.3 Rechtsbescherming
4.10.1.4 Vergunningvrije bouwwerken onder de gewijzigde Woningwet
4.10.2 Meldingplichtige bouwwerken
4.10.2.1 Inleiding
4.10.2.2 Procedure
4.10.2.3 Fictieve akkoordverklaring
4.10.2.4 Toetsingscriteria
4.10.2.5 Rechtsbescherming
4.10.2.6 Meldingplichtige bouwwerken onder de gewijzigde Woningwet
4.11 Slopen

Hoofdstuk 5 Verticale coördinatie
5.1 Inleiding
5.2 Interventieinstrumentarium
5.2.1 Van rijk naar provincie
5.2.2 Van rijk naar regionaal openbaar lichaam
5.2.3 Van rijk naar gemeente
5.2.3.1 Algemeen
5.2.3.2 Nimby
5.2.4 Van provincie naar regionaal openbaar lichaam
5.2.5 Van provincie naar gemeente
5.2.6 Van regionaal openbaar lichaam naar gemeente
5.3 Doorwerking en de fundamentele herziening van de WRO

Hoofdstuk 6 Het bestemmingsplan nader bekeken
6.1 Inleiding
6.2 Voorbereiding
6.2.1 Overleg
6.2.2 Onderzoek
6.2.3 Voorbereidingsbesluit
6.2.3.1 Betekenis
6.2.3.2 Rechtsbescherming
6.2.4 Inspraak
6.3 Inhoud en vormgeving
6.3.1 Inleiding
6.3.2 De toelichting
6.3.3 Bestemmingen
6.3.3.1 Goede ruimtelijke ordening
6.3.3.2 Het bestemmingsbegrip
6.3.3.3 Situeringskenmerken
6.3.4 De kaart
6.3.5 Voorschriften
6.3.6 De in bestemmingsplannen opgenomen algemene gebruiksbepaling
6.3.6.1 Algemeen
6.3.6.2 De toverformule
6.3.7 De in de bouwverordening opgenomen algemene gebruiksbepaling
6.3.8 Aanlegvergunningen
6.3.8.1 Inleiding
6.3.8.2 Het toetsingskader
6.3.8.3 Aanhouding en anticipatie
6.3.8.4 Praktische betekenis
6.3.9 De overgangsbepalingen
6.3.9.1 Inleiding
6.3.9.2 Peildata
6.3.9.3 Uitzonderingen op het overgangsrecht
6.3.9.4 Wijziging van het bestaande gebruik
6.3.9.5 Wijziging van de bestaande bebouwing
6.4 Totstandkoming
6.4.1 Inleiding
6.4.2 Vaststelling door de gemeenteraad
6.4.3 Goedkeuring door gedeputeerde staten
6.4.4 De omvang van de goedkeuringsbevoegdheid
6.4.5 De vervangingsbevoegdheid bij bestemmingsplannen
6.5 Rechtsbescherming

Hoofdstuk7 Flexibiliteit binnen bestemmingsplannen
7.1 Inleiding
7.2 De klassieke flexibiliteitsinstrumenten
7.2.1 Vrijstelling en wijziging
7.2.2 Uitwerking en nadere eisen
7.2.2.1 Inleiding
1.2.22 Globaliteit en gedetailleerdheid
1.2.23 Bouwverbod
7.2.2.4 Afdwingen van een uitwerking
1.2.2.5 Combinatie van wijziging en uitwerking
1.2.2.6 Algemene nadere eisen
7.2.3 Objectieve grenzen
7.2.4 Totstandkoming
7.2.5 Rechtsbescherming
7.3 De beschrijving in hoofdlijnen

Hoofdstuk 8 Flexibiliteit buiten bestemmingsplannen
8.1 Inleiding
8.2 Tijdelijke vrijstelling: art. 17 Wro
8.3 Algemene vrijstellingsbevoegdheden (zelfstandige projectprocedure): art. 19 Wro
8.3.1 Inleiding
8.3.2 Het systeem van art. 19 Wro
8.3.3 Kruimelgevallen: art. 19, lid 3 Wro
8.3.4 Nadere normering van de vrijstellingsbevoegdheid: art. art. 19, lid 4 Wro
8.3.5 Een goede ruimtelijke onderbouwing
8.3.6 De plaats in de gemeentelijke praktijk
8.3.7 De rechterlijke beoordeling van de zelfstandige projectprocedure
8.3.7.1 Inleiding
8.3.7.2 De oude rechterlijke beoordeling
8.3.7.3 Toetsing van de oude rechterlijke beoordeling aan de wetswijziging
8.3.8 De verklaring van geen bezwaar
8.4 Procedureregels
8.5 Rechtsbescherming
8.5.1 Tijdelijke vrijstellingen en vrijstelling voor beperkte bouwactiviteiten
8.5.2 Algemene vrijstellingen

Hoofdstuk 9 Andere ruimtelijk relevante wetgeving
9.1 Inleiding
9.2 De coördinatie van de bouw- en de milieuvergunning
9.2.1 Inleiding
9.2.2 Samenloop
9.2.3 De inhoud van de regeling
9.3 Milieuzonering algemeen
9.4 Milieuzonering in bestemmingsplannen
9.4.1 Inleiding
9.4.2 De rsro-lijst
9.4.3 Bedrijven en milieuzonering
9.4.3.1 De opgenomen gegevens
9.4.3.2 De verschillende gevoelige gebieden
9.4.3.3 Jurisprudentie
9.4.3.4 De wijze van toepassing
9.4.3.5 Bestaande bedrijven
9.5 De ontgrondingenwet
9.5.1 Inleiding
9.5.2 Het vergunningvereiste
9.5.3 Afstemming van het ontgrondingen- en het ruimtelijke ordeningsbeleid
9.5.3.1 Ontgrondingen voor delfstoffenwinning
9.5.3.2 Gewone ontgrondingen
9.5.4 Voorbereiding en rechtsbescherming
9.6 De monumentenwet z/u
9.6.1 Inleiding
9.6.2 De aanwijzing
9.6.3 Het vergunningstelsel
9.6.4 De bescherming van een stads- of dorpsgezicht
9.7 Tracéwet
9.7.1 Inleiding
9.7.2 De trajectnota
9.7.3 Het tracébesluit
9.7.4 Projectuitvoering
9.7.5 Bijzondere procedure voor grote projecten
9.7.6 Rechtsbescherming
9.8 Privaatrecht

Hoofdstuk 10 Realisering van gemeentelijk ruimtelijke ordeningsbeleid
10.1 Inleiding
10.2 Publiek-private samenwerkingsovereenkomsten
10.3 De wet voorkeursrecht gemeenten
10.3.1 Inleiding
10.3.2 Bevoegdheid tot uitoefening voorkeursrecht
10.3.3 Toepassing uitsluitend buiten agrarische sector
10.3.4 Vestiging voorkeursrecht
10.3.5 De uitoefening van het voorkeursrecht
10.3.6 Het inroepen van de nietigheid van rechtshandelingen
10.3.7 Rechtsbescherming
10.4 Onteigening
10.4.1 Inleiding
10.4.2 De procedure
10.4.2.1 Inleiding
10.4.2.2 Bestuurlijke procedure
10.4.2.3 Gerechtelijke procedure
10.4.2.4 Schadeloosstelling
10.5 Het verhaal van kosten van ruimtelijke voorzieningen
10.5.1 Inleiding
10.5.2 Middelen
10.5.2.1 Exploitatieovereenkomst
10.5.2.2 Baatbelasting
10.5.2.3 Financiële voorschriften in een beschikking
10.5.2.4 Financiële bijdrage als voorwaarde voor een beschikking
10.5.2.5 Legesheffing

Hoofdstuk 11 Schadevergoeding
11.1 Inleiding
11.2 Belanghebbende
11.3 Schade
11.4 Causaliteit
11.4.1 Inleiding
11.4.2 Verandering van planologische regimes
11.4.3 De vereiste mate van causaal verband
11.4.4 Schade als gevolg van een maatregel waaraan gebreken kleven of een onrechtmatige uitvoering van een maatregel
11.5 Omvang van de aansprakelijkheid
11.5.1 Inleiding
11.5.2 Normale maatschappelijke ontwikkelingen, ontwikkelingen in de lijn der verwachtingen en voorzienbare ontwikkelingen
11.5.3 Risico-aanvaarding
11.6 Schadevergoeding anderzins verzekerd
11.6.1 Schadevergoeding door aankoop of onteigening
11.6.2 Schadevergoeding ‘anderzins’
11.7 Omvang van de te betalen schadevergoeding

Hoofdstuk 12 Handhaving
12.1 Inleiding
12.2 Toezicht
12.3 Bestuursdwang en dwangsom
12.3.1 Algemeen
12.3.2 Inleiding bestuursdwang
12.3.3 Inleiding dwangsom
12.3.4 Tot wie kan het sanctiebesluit zich richten?
12.3.5 Belangenafweging voorafgaand aan de toepassing van bestuursdwang of het opleggen van een dwangsom
12.3.5.1 Legalisatie
12.3.5.2 Toezeggingen
12.3.5.3 Gedogen
12.3.5.4 Gelijkheidsbeginsel
12.3.6 Rechtsbescherming tegen de toepassing van bestuursdwang en het opleggen van een dwangsom
12.4 Strafrechtelijke handhaving
12.5 Privaatrechtelijke handhaving

Literatuur
Jurisprudentieregister
Zakenregister