Grondwet

Resultaat 25–36 van de 36 resultaten wordt getoond

Kingdom of the Netherlands Charter and Constitution (Digitaal boek)

L.F.M. Besselink

Charter for the Kingdom of the Netherlands and the Constitution of the Kingdom of the Netherlands

9789069165301 - 29-10-2004

Digitale uitgaven

Machtsverdeling, Grondwet en conventie

G.J.A. Geertjes

Een belangrijk deel van de Nederlandse Grondwet is gedurende de afgelopen honderdvijftig jaar opvallend onveranderd gebleven: de grondwetgever heeft een groot aantal van de nog altijd geldende regels omtrent de verhoudingen binnen en tussen regering en parlement al in 1848 vastgelegd. Na die periode vinden echter belangrijke veranderingen plaats: de Nederlandse constitutie democratiseert, het kiesstelsel verandert en politieke partijen worden steeds belangrijker. Politiek gaat daardoor steeds meer draaien om de verdeling van macht, terwijl de grondwettelijke regels daarop maar in beperkte mate zijn afgestemd. Mede dankzij conventies, ongeschreven regels die (de ambten van) regering en parlement binden, blijft de Nederlandse Grondwet toch bij de tijd. In deze bijdrage wordt besproken hoe dit eigenlijk mogelijk is.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
april 2022
AA20220315

Maandbladartikel

Naar een republikeinse grondwet

H.G. Warmelink

Staatsrechtjurist Han Warmelink stoort zich aan het ‘koninklijke’ karakter van de Grondwet en pleit er in deze aflevering van Herschrijf het Recht voor om het koningschap anders te positioneren in de Grondwet. Het koningschap als ornament zoals in België of Zweden trekt hem echter niet aan; hij ziet meer in het Duitse model, met een door het parlement aangestelde president.

Blauwe pagina's | Herschrijf het recht
mei 2010
AA20100302

Maandbladartikel

Nijmeegs staatsrecht: rechtspositivisme en de legitimatiekwestie

J. Kiewiet

Belangrijkste vertegenwoordiger van Nijmeegs staatsrecht was Tijn Kortmann, wiens handboek Constitutioneel recht nog steeds in het rechtenonderwijs wordt gebruikt. Kortmann heeft zichzelf altijd een rechtspositivist genoemd en stelde dat het constitutioneel recht geen legitimerende functie vervult. Maar wat betekent het om rechtspositivist te zijn en te ontkennen dat het constitutioneel recht legitimeert? Ik laat zien dat Kortmann een heel eigen opvatting over ‘rechtspositivisme’ en ‘legitimatie’ erop nahield. Dat inzicht leidt tot een beter begrip van Constitutioneel recht en het Nijmeegs staatsrecht.

Perspectief | Perspectiefartikel
november 2024
AA20240964

Maandbladartikel

Op weg naar een constitutioneel hof in Nederland

Rechtsvergelijkende inzichten uit een constitutioneel-design-analyse

J. Goossens, E. ten Hoor

Constitutionele toetsing staat al een tijd weer volop in de politieke belangstelling. Gelet op het voorstel van de staatscommissie parlementair stelsel in 2018 tot instelling van een constitutioneel hof in Nederland en de opname van dit voornemen door de formerende partijen in het hoofdlijnenakkoord van 16 mei 2024, staat in dit artikel een rechtsvergelijkende analyse centraal van de instellingswetgeving en institutionele waarborgen in België, Duitsland, Frankrijk, Italië en Oostenrijk. Gezien de relatief kwetsbare constitutionele positie van de rechterlijke macht in Nederland is het immers cruciaal om tijdig goed na te denken over constitutioneel design en in het bijzonder ook over de plaats van fundamentele institutionele waarborgen in respectievelijk de Grondwet, een gewone meerderheidswet of een tussencategorie van bijzondere wetgeving.

Bijzonder nummer | Reizen naar Recht
juli 2024
AA20240636

Maandbladartikel

Rechtsbeginselen als brug over troebel water

E.M.H. Hirsch Ballin

Over het antwoord op de vraag, welk boek voor zijn werk en leven als jurist van beslissende betekenis is geweest, hoefde Ernst Hirsch Ballin desgevraagd niet lang na te denken. Dat was de eerste druk van Beginselen van het Nederlandse staatsrecht van de hand van A.D. Belinfante.

Blauwe pagina's | Bijzondere boeken
december 2013
AA20130902

Maandbladartikel

Religie, wetgeving en geloven in een democratische rechtsstaat

P.B.C.D.F. van Sasse van IJsselt

De vrijheid van godsdienst en levensovertuiging wordt regelmatig kritisch bevraagd in de Nederlandse pluriforme samenleving. De vraag is of deze bevraging ook doorwerkt in wetgeving; in welke mate, en op welke wijze houdt zij (nog) rekening met religie? Er zijn duidelijk veranderingen merkbaar. Die leiden mede tot een opmerkelijke betekenisverschuiving van het begrip rechtsstaat en tot een kwetsbare veranderende relatie tussen overheid en religieuze organisaties. Dit roept indringende vragen op over de constitutionele kwaliteit van wetgeving, de realisering van grondrechten als kernelement van de democratische rechtsstaat en over onderscheiden verantwoordelijkheden.

Advertorial

Literatuur | Oratie
mei 2024
AA20240479

Maandbladartikel

Spanningen bij de naleving van de Algemene verordening gegevensbescherming door de faillissementscurator

M.D. Reijneveld

Op 30 januari 2023 promoveerde Minke Reijneveld aan de Radboud Universiteit met het proefschrift ‘Gegevensbescherming in faillissement’. In deze bijdrage vertelt ze over haar onderzoek.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
mei 2023
AA20230379

Maandbladartikel

Sta op en maak revolutie!

Interview met prof.mr. C.A.J.M. Kortmann

A. Kristic, R.J.B. Schutgens

Interview met prof. mr. C.A.J.M. Kortmann die eind februari 2009 met emeritaat ging. In het artikel wordt ingegaan op het leven, staatsrechtelijke veranderingen en stommiteiten in Den Haag. De invloed van andere wetenschappen op de juristerij, het staatsrecht en de politiek. Ook komt aan de orde in hoeverre studenten zijn veranderd.

Verdieping | Interview
maart 2009
AA20090196

Maandbladartikel

Statuut en Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden (Digitaal boek)

Ars Aequi Libri

Het Statuut (1954) en de Grondwet (1815) voor het Koninkrijk der Nederlanden.

9789069164977 - 17-12-2003

Digitale uitgaven

Volk en staatsburgerschap

G. Karapetian

Het Koninkrijk der Nederlanden: één staatsverband, één staatsburgerschap en meerdere volkeren? Het Koninkrijk der Nederlanden omvat Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten en kent één staatsburgerschap: het Nederlanderschap. Uit deze bijdrage blijkt dat dit staatsburgerschap niet een gezamenlijk volkswezen in zich bergt.

Opinie | Amuse
november 2025
AA20250742

Maandbladartikel

Waarom bestaan de Tweede en Eerste Kamer uit 225 leden? Een grondwetshistorische verkenning

G. Karapetian

Meermalen was in het nieuws dat verschillende Kamerleden al dan niet tijdelijk hun werk neerlegden als gevolg van toegenomen werkdruk. De Tweede en Eerste Kamer bestaan uit 225 leden. In deze bijdrage wordt vanuit Grondwetshistorisch perspectief hierop ingegaan. Is deze stand van zaken toe aan verandering?

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
januari 2022
AA20220050

Maandbladartikel

Resultaat 25–36 van de 36 resultaten wordt getoond