gewoonterecht

De arbeidsovereenkomst van de Koning: twee kippen en twee eieren

K. Haex, M.J.P. de Zwart

Het redactioneel van deze editie is gebaseerd op een langlopende discussie, begonnen als een grap, tussen twee redacteuren. Op luchtige wijze proberen zij nu de lezer een introductie te geven in deze discussie en in het staatsrecht en het arbeidsrecht door de vraag te stellen: 'is het mogelijk dat de Koning een arbeidsovereenkomst heeft met de Staat der Nederlanden?’

november 2025
AA20250739

De Franse Conseil d’Etat en het ongeschreven volkenrecht

Enkele opmerkingen over de inhoud van oude zakelijke rechten

R. Bobbink

Post thumbnail Oude zakelijke rechten bestonden al vóór de invoering van het huidige Burgerlijk Wetboek, maar komen hierin niet voor. Ik verklaar waarom oude zakelijke rechten blijven voortbestaan, hoewel het Burgerlijk Wetboek hen niet kent. Voorts ga ik in op drie problemen die in de praktijk spelen rond oude zakelijke rechten: het bewijs van oude zakelijke rechten, de vaststelling van het gewoonterecht dat op oude zakelijke rechten van toepassing is en de verhouding van dit gewoonterecht tot het thans geldende burgerlijk recht.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2025
AA20250348

Het Bas-reliëf van Simart betreffende de Code civil in de Dôme des Invalides

Een rechts iconografische bijdrage

J.E. Spruit

Post thumbnail In de crypte van de Dôme des Invalides in Parijs bevindt zich een bas-reliëf, houdende de voorstelling van Napoleon als auctor intellectualis van de Code civil. Tot dusver heeft deze geen aandacht gekregen in de rechtsiconologische literatuur. Vandaar een poging tot exegese van het beeldhouwwerk, van de daarop geïnscribeerde teksten en hun literatuur-historische achtergrond. Wat valt er ten slotte op te merken over de authenticiteit van het citaat onder de afbeelding van Napoleon?

Perspectief | Perspectiefartikel
oktober 2024
AA20240878

december 1992

Katern 45: Mensenrechten

J. van der Velde

Machtsverdeling, Grondwet en conventie

G.J.A. Geertjes

Een belangrijk deel van de Nederlandse Grondwet is gedurende de afgelopen honderdvijftig jaar opvallend onveranderd gebleven: de grondwetgever heeft een groot aantal van de nog altijd geldende regels omtrent de verhoudingen binnen en tussen regering en parlement al in 1848 vastgelegd. Na die periode vinden echter belangrijke veranderingen plaats: de Nederlandse constitutie democratiseert, het kiesstelsel verandert en politieke partijen worden steeds belangrijker. Politiek gaat daardoor steeds meer draaien om de verdeling van macht, terwijl de grondwettelijke regels daarop maar in beperkte mate zijn afgestemd. Mede dankzij conventies, ongeschreven regels die (de ambten van) regering en parlement binden, blijft de Nederlandse Grondwet toch bij de tijd. In deze bijdrage wordt besproken hoe dit eigenlijk mogelijk is.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
april 2022
AA20220315

Normatieve voorkeuren en positief recht: een reactie op Roos

J.J.J. Sillen

Sillen gaat in dit opiniërende artikel in op een eerder in Ars Aequi verschenen artikel van Roos waarbij een wetsvoorstel omtrent het referendum wordt geregeld. Volgens Sillen geeft Roos in dat artikel te veel normatieve oordelen. Sillen opteert voor een meer objectieve en posivistische wijze van rechtsvinding en beoordeling van staatsrechtelijke vraagstukken. De auteur geeft een antwoordt op verschillende staatsrechtelijke vragen die eerder gesteld werden door Roos.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2008
AA20080280

Rechtspluralisme en traditionele autoriteiten in hedendaags Afrika

J.M. Ubink

Post thumbnail Afrikaanse staten hebben een pluralistisch rechtssysteem geërfd van het kolonialisme. Na onafhankelijkheid dacht men dat gewoonte­recht en traditionele autoriteiten langzaam zouden verdwijnen, maar de laatste decennia zien we juist een herwaardering en toenemende formalisering van ‘tradition’. Maar hoe functioneren deze van oorsprong prekoloniale structuren, die in de koloniale tijd behoorlijk zijn ontwricht, in staten met democratisch verkozen bestuur, met grondwetten die gelijkheid en mensenrechten propageren, binnen een sterk geglobaliseerde wereld die gekenmerkt wordt door kapitalistische in plaats van subsistentie-economieën?

Rode draad | Buiten Westen
november 2025
AA20250782

Verliezen aan de zee: over geschiedenis en rechtvaardiging van beperking van maritieme aansprakelijkheid

T. Lubbers

Post thumbnail Waar een debiteur op het land met zijn gehele vermogen instaat voor zijn schulden, is dat op zee niet altijd het geval. De scheepseigenaar kan zijn aansprakelijkheid voor maritieme vorderingen namelijk beperken. Vroeger kon hij zelfs volstaan met afstand van zijn schip aan de crediteur. Dit eeuwenoude privilege wordt doorgaans uitgelegd als een welbewuste inbreuk op de rechten van de crediteur en op de rechtvaardigheid, ter stimulering van investeringen in de maritieme economie. Maar klopt dat beeld wel?

Bijzonder nummer | Recht door zee
juli 2025
AA20250486