Als er geen bewijs is, is er geen zaak
De politie klopt aan, neemt je mee, en je zit plotseling vast. Je wordt verdacht van een overval op een juwelier. Maar dan, de cruciale vraag: is er bewijs? Er blijkt geen DNA gevonden, geen buit die naar jou leidt en het signalement van de daders komt helemaal niet overeen met jouw uiterlijk. In zo'n situatie sta je sterker dan je denkt. In Nederland geldt een fundamenteel principe: geen bewijs, geen veroordeling.
De bewijslast ligt bij het Openbaar Ministerie
In ons rechtssysteem is het niet aan jou om je onschuld te bewijzen. Die taak ligt volledig bij het Openbaar Ministerie (OM). Zij moeten aantonen dat jij de overval hebt gepleegd. Zonder hard bewijs wordt dat een lastige klus. Momenteel loopt er een zaak waarbij een Utrechts advocatenkantoor een verdachte bijstaat die wordt verdacht van een overval op een juweliersechtpaar in Den Haag.
De verdachte is aangehouden en voorgeleid, maar bewijzen ontbreken tot nu toe. De drie verdachten ontkennen dat ze bij de overval zijn betrokken en er is niets dat hen verbindt aan de overval. Desondanks besloot de Haagse rechtbank dat de drie toch vast blijven zitten tot in elk geval de volgende zitting in juli. De contacten tussen de drie en hun reisbewegingen rond de dag van de overval zijn hiervoor té verdacht.
Je rechten zijn cruciaal
Zodra je wordt aangehouden, treden je rechten in werking. Het allerbelangrijkste is je recht op bijstand van een advocaat. Het is verstandig om hier gebruik van te maken. Zeg niets zonder dat je advocaat erbij is. Je advocaat is jouw stem en jouw schild in dit proces. Hij of zij kan je adviseren tijdens verhoren, controleren of de procedure correct verloopt en ervoor zorgen dat je niet voor verrassingen komt te staan.
Tijdens een verhoor ben je niet verplicht om te antwoorden op vragen waaruit je schuld zou kunnen blijken. Je advocaat zal je hierin begeleiden. Mocht er een confrontatie plaatsvinden, zoals een line-up of fotoherkenning, dan zal je advocaat scherp toezien op de eerlijkheid van deze procedure.
Wat als het bewijs ontbreekt?
Als de politie geen enkel tastbaar bewijs tegen je heeft – dus geen DNA, geen gestolen goederen die bij jou gevonden zijn, en een signalement dat jou niet beschrijft – dan is de kans groot dat je snel zult worden vrijgelaten. De politie mag je slechts een beperkte tijd vasthouden zonder concrete verdenking of bewijs. Zonder de genoemde bewijsmiddelen ontbreekt de basis voor een sterke zaak tegen je.
In de zaak van de juweliersoverval zit dit net iets anders, de verdachten worden immers nog vastgehouden. Er is namelijk wél verdachte informatie. Zo is bijvoorbeeld aan de hand van telefoongegevens te achterhalen dat het drietal contact heeft, en dat op de dag van de overval of tijdens de voorverkenningen, een verdachte bij de huizen is geweest van de andere twee. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze ook daadwerkelijk de overval hebben gepleegd.
Blijf kalm en vertrouw op je advocaat
Een arrestatie is een beangstigende ervaring, maar het is essentieel om kalm en coöperatief te blijven. Maak eventueel aantekeningen van wat er gebeurt en wie er aanwezig zijn. Maar bovenal: vertrouw op je advocaat. Een goede advocaat zal er alles aan doen om jouw belangen te behartigen en je vrij te krijgen. Zelfs bij ernstige verdenkingen kan een grondige analyse van het bewijs en een krachtige verdediging tot vrijspraak leiden.