Disneyfilms langs de juridische meetlat
Recent heeft The Walt Disney Company bekend gemaakt dat de streamingdienst Disney+ het afgelopen kwartaal maar liefst vier miljoen abonnees heeft verloren. Analisten geven daarvoor verschillende verklaringen, maar de belangrijkste ontbreekt: de vele juridische fouten in de animatiefilms op Disney+.
Zo wordt in de film Pocahontas (1995) gesuggereerd dat de kolonisten eigenaar kunnen zijn geworden van een stuk grond, zonder dat er eerst een onteigeningsprocedure is doorlopen. Dat kan niet (‘not every land you land on, is yours’, zo zingt Pocahontas nota bene). De film doet ook voorkomen alsof de kolonisten aanspraak kunnen maken op al het goud. Dat is wederom een misvatting: uit de laatste rechtspraak van de Hoge Raad volgt namelijk dat in het geval van een onteigening de voormalig eigenaar in beginsel recht heeft op 50% van de waarde van aanwezige bodembestanddelen (ECLI:NL:HR:2020:1543).
Een andere film die mijn juristenhart laat bloeden, is Belle en het Beest (1991). Ik heb aan mijn zoontje van vier moeten uitleggen dat het Beest zich toch echt schuldig maakt aan wederrechtelijke vrijheidsberoving (zie art. 282 Wetboek van Strafrecht). Het feit dat Belle uiteindelijk verliefd op hem wordt, maakt dit in mijn ogen niet anders. Dat het Beest betoverd is, is verder onvoldoende voor het oordeel dat hij ook ontoerekeningsvatbaar is.
De volgende steen des aanstoots is De Kleine Zeemeermin (1989) waarin Ursula de zeeheks onder meer met Ariël overeenkomt dat laatstgenoemde ‘in schuim zal veranderen als ze niet tijdig met de prins trouwt’. Een dergelijke overeenkomst is in mijn ogen nietig wegens strijd met de openbare orde/goede zeden. En dan heb ik het nog niet eens gehad over het feit dat Ariël haar tong moet afstaan. Dit brengt mij bij de film Peter Pan (1953) waarin wordt getoond hoe Wendy, John en Michael zonder instemming van hun ouders mee worden genomen naar Neverland. Dit lijkt mij een verboden onttrekking aan het ouderlijk gezag (zie art. 279 Sr). Ik ken overigens ook een te vroeg overleden artiest met het Peter Pan-syndroom die kinderen meenam naar Neverland, maar dat terzijde.
Tot slot zou ik met u willen stilstaan bij De Leeuwenkoning (1994). Deze film bouwt voort op de gedachte dat Simba louter door erfopvolging een alleenheerser kan worden. Dat strookt echter niet met onze parlementaire democratie (zie art. 50 e.v. van de Grondwet). De hyena’s zijn bovendien ruimschoots in de meerderheid en lijken niet te worden vertegenwoordigd.
Als de bovenstaande juridische fouten worden weggenomen, kan Disney+ mogelijk de weg naar boven weer inslaan. Wat misschien ook zou helpen, is als Disney stopt met haar semi-veroordelende ‘are you still watching’-melding als ik 2,5 uur onafgebroken Star Wars: The Mandalorian aan het kijken ben. Mijn gebrek aan sociale activiteiten op vrijdagavond hoeft niet zo expliciet te worden gemaakt.
Suggesties voor een onderwerp kunt u sturen aan hbotter@akd.nl.
Deze column is eerder verschenen in Ars Aequi september 2023.
Categorie: Columns