Verkrijging door verjaring – 3e druk

Name: Verkrijging door verjaring – 3e druk
SKU: 97546
Availability: InStock

Goederen kunnen worden verkregen door verjaring. Dit geldt niet alleen voor onroerende zaken of beperkte rechten hierop, maar (sinds 1992) ook voor roerende zaken.
Het Nederlandse recht kent twee soorten verkrijging door verjaring, te weten de verkrijgende verjaring van art. 3:99 BW en de op de extinctieve verjaring van een rechtsvordering tot beëindiging van het bezit van een niet-rechthebbende gebaseerde verkrijging van art. 3:105 BW. Beide regelingen komen in dit Ars Aequi Privaatrecht cahier uitgebreid aan de orde.

Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar de voor de rechtspraktijk relevante vraag wanneer er sprake is van bezit en wanneer dit bezit te goeder trouw is. Voorts wordt enige aandacht besteed aan rechtshistorische en internationaalrechtelijke aspecten van verjaring. Bij dit laatste gaat het onder meer om de beperking van de mogelijkheid om zogeheten cultuurgoederen door verjaring te verkrijgen.

In deze derde geheel herziene druk is veel aandacht voor onderwerpen die de gemoederen bezighouden in de literatuur en de rechtspraak, zoals de reikwijdte van de Heusdense vordering en het lot van beperkte rechten die gevestigd zijn op een door verjaring verkregen goed.

P.C. van Es is hoogleraar notarieel recht aan de Universiteit Leiden. Hij promoveerde in 2005 op het proefschrift ‘De actio negatoria’.

Bekijk inhoudsopgave

Voorwoord

Lijst van afkortingen

Lijst van verkort aangehaalde literatuur

1 Inleiding
1.1 Twee soorten verkrijging door verjaring
1.2 De ratio van verkrijging door verjaring
1.3 De praktische betekenis van verkrijging door verjaring
1.4 Plan van behandeling

2 Verkrijging door verjaring; een beknopte rechtshistorische schets
2.1 Romeins recht
2.2 Het oud-Nederlandse en het Rooms-Hollandse recht
2.3 Het Burgerlijk Wetboek van 1838

3 Verkrijgende verjaring op grond van art. 3:99 BW
3.1 Inleiding
3.2 Bezit
3.2.1 Bezit is het houden van een goed voor zichzelf
3.2.2 Wie een goed houdt, wordt vermoed dit voor zichzelf te houden
3.2.3 Wie een goed krachtens een rechtsverhouding voor een ander houdt, is geen bezitter
3.2.4 Interversie van houder voor een ander tot bezitter is slechts onder bepaalde voorwaarden mogelijk
3.2.5 Bezit wordt verkregen door inbezitneming, door overdracht of door opvolging onder algemene titel
3.2.6 Het bezit van de een sluit het bezit van de ander uit
3.2.7 Daden van gedogen of van zuivere willekeur leiden niet tot bezit
3.2.8 Het onder het oud BW geldende vereiste dat het bezit ‘openbaar en niet dubbelzinnig’ is, is ook naar huidig recht nog van belang
3.2.9 Bezit van eigendom sluit uit dat men ten aanzien van dezelfde zaak (middellijk of onmiddellijk) bezitter is van een beperkt recht
3.2.10 Wie het recht van een ander erkent in de zin van art. 3:318 BW is geen bezitter
3.3 Bezit van verschillende soorten goederen
3.3.1 Roerende zaken, niet-registergoederen en rechten aan toonder of order
3.3.2 Onroerende zaken
3.3.2.1 Inbezitneming en bezit
3.3.2.2 Invulling bezitsvereisten in jurisprudentie in grote lijnen
3.3.2.3 Strengere bezitseisen bij publiek eigendom?
3.3.2.4 Bezit als eigenaar of als beperkt gerechtigde
3.3.2.5 Huurder of erfpachter als inbezitnemer
3.3.3 Erfdienstbaarheden
3.3.3.1 Pretentie van recht
3.3.3.2 (Niet-)voortdurende en (on)zichtbare erfdienstbaarheden
3.3.4 Erfpacht en opstal
3.3.4.1 Het recht van erfpacht
3.3.4.2 Het recht van opstal
3.3.5 Hypotheek en pand
3.3.6 Vruchtgebruik
3.3.7 Vorderingsrechten op naam
3.3.8 Aandelen op naam in een BV of NV
3.3.9 Een aandeel in een gemeenschappelijk goed
3.3.10 Oude zakelijke rechten
3.3.11 Appartementsrechten
3.4 Bezit van registergoederen en het achterwege blijven van het opmaken van de leveringsakte en/of de inschrijving daarvan in de openbare registers
3.5 Bezit te goeder trouw
3.5.1 Inleiding
3.5.2 Nadere verkenning van inhoud en betekenis van het vereiste van goede trouw
3.5.2.1 Inbezitneming leidt als regel niet tot bezit te goeder trouw
3.5.2.2 Bezitsverkrijging door overdracht of door opvolging onder algemene titel en goede trouw
3.5.2.3 Een bezitter die eenmaal te goeder trouw is, wordt geacht dit te blijven
3.5.2.4 Goede trouw wordt vermoed aanwezig te zijn
3.5.3 Goede trouw en openbare registers (i); de kadastrale kaart maakt geen deel uit van de openbare registers
3.5.4 Goede trouw en openbare registers (ii); is bezit te goeder trouw van een registergoed mogelijk, zonder inschrijving van een op de gerechtigdheid tot dit goed betrekking hebbende akte in de openbare registers?
3.5.5 Verhouding tussen art. 3:99 BW en de derdenbeschermingsbepalingen van art. 3:86 BW en art. 3:88 BW
3.6 Onafgebroken bezit gedurende drie of tien jaren
3.6.1 Stuiting en verlenging
3.6.2 Voortzetting verjaring
3.7 Overgangsrecht

4 Verkrijging door verjaring als gevolg van de bevrijdende verjaring van de rechtsvordering strekkende tot beëindiging van het bezit (art. 3:105 BW)
4.1 Inleiding
4.2 De termijn van art. 3:105 BW
4.2.1 De regeling van art. 3:105 lid 2 BW
4.3 Dief wordt eigenaar
4.3.1 Dief als bezitter
4.3.2 Pretentieloos bezit?
4.3.3 Gebrekkig bezit?
4.3.4 De affaire Noortman; Rb. Rotterdam 27 april 2010
4.3.5 De Minister van Veiligheid en Justitie; antwoorden op Kamervragen
4.3.6 Conclusie
4.4 Rechtsmiddelen van de (voormalige) eigenaar na een voltooide bevrijdende verjaringstermijn (i); schadevergoeding uit onrechtmatige daad
4.4.1 Inleiding
4.4.2 Verjaringstermijn van de vordering uit onrechtmatige daad
4.4.3 De reikwijdte van het Gemeente Heusden-arrest
4.4.3.1 Inleiding
4.4.3.2 Bezit te kwader trouw
4.4.3.3 Rechtsopvolging onder bijzondere titel aan de zijde van de gedepossedeerde
4.4.3.4 Rechtsopvolging onder bijzondere titel aan de zijde van de inbezitnemer
4.4.3.5 Schadevergoeding in natura
4.4.3.6 Instemming
4.4.3.7 Eigen schuld of ontbreken causaal verband mede in relatie tot de begaanbaarheid of toegankelijkheid van het perceel
4.5 Rechtsmiddelen van de (voormalige) eigenaar na een voltooide bevrijdende verjaringstermijn (ii); overige rechtsmiddelen
4.5.1 Ongerechtvaardigde verrijking
4.5.2 Derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid
4.5.3 Recht op eigendom; art. 1 Eerste Protocol bij het EVRM
4.6 Extinctieve verjaring, niet gepaard gaand met verkrijging door verjaring: goederenrechtelijke ‘schemersituaties’
4.6.1 Alternatieve visie op art. 3:314 BW
4.6.2 Bezitsverkrijging na verloop van meer dan twintig jaar
4.6.3 M.v.A. II bij art. 3:314 lid 1 BW; verjaring revindicatie tegen houder
4.7 Overgangsrecht

5 Enige nadere wettelijke regelingen ten aanzien van verkrijging door verjaring
5.1 Cultuurgoederen
5.2 De notariële verklaring van verjaring
5.3 De notariële akte van vaststelling
5.4 Akte van vernieuwing
5.5 Werking van rechtswege
5.6 Verjaring als originaire wijze van eigendomsverkrijging en het al dan
niet tenietgaan van beperkte rechten
5.6.1 Algemeen
5.6.2 Verkrijging op grond van art. 3:99 BW
5.6.3 Verkrijging op grond van art. 3:105 jo. 3:314 lid 2 en 3:306 BW
5.6.4 Verval van de rechten van vruchtgebruik en erfpacht
5.6.5 Verval van het recht van opstal
5.6.6 Verval van het recht van erfdienstbaarheid
5.7 Werking ex nunc of ex tunc?
5.8 Tenietgaan van beperkte rechten door verjaring op grond van art. 3:106 BW
5.9 Eigendomsverkrijging door een vinder
5.10 Verkrijgende verjaring van goederen van een nalatenschap gekoppeld aan extinctieve verjaring van hereditatis petitio