Staten-Generaal

Toont alle 12 resultaten

Advies van de Commissie voor de Toetsing van Wetgevingsprojecten over wetsprocedure

A. van Veen

Sinds 1848 is de formele wetsprocedure globaal hetzelfde gebleven. Steeds luider klinkt de kritiek dat dit wetgevingsmechanisme van 'regering en Staten-Generaal gezamenlijk' traag en inefficiënt zou zijn. Eind 1992 bracht de Commissie-Kortmann een uitgebreid rapport uit over de formele wetsprocedure. In dit artikel volgt een bespreking van dit rapport.

Annotaties en wetgeving | Wetgeving
juli 1993
AA19930563

Maandbladartikel

Architect van de Nederlandse staatsinrichting

Thorbecke en de Grondwet van 1848

W.P. Secker

In dit artikel behorende bij de rode draad 'Canon van het recht' wordt Thorbecke besproken. Deze bekendste staatsman van Nederland heeft er met 'zijn' Grondwet van 1848 voor gezorgd dat Nederland een evenwichtig en gedeeltelijk democratischer Grondwet kreeg. In het artikel wordt ook ingegaan op de wetenschappelijke achtergrond van Thorbecke.

Overig | Rode draad | Canon van het Recht
september 2009
AA20090591

Maandbladartikel

De Raad van State als hoeder van de Grondwet

M. Nap

Als de regering en de Staten-Generaal van mening verschillen over lastige vragen rondom de Grondwet, kijken ze vaak naar de Raad van State. Waarom is dat eigenlijk zo, en doen ze daar verstandig aan? Dit artikel belicht de rol van de (Afdeling advisering van de) Raad van State als hoeder van de Grondwet, in het bijzonder bij de totstandkoming van wetgeving.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
december 2022
AA20220990

Maandbladartikel

De relevantie van de Nederlandse Grondwet voor Nederlands-Indië

N.S. Efthymiou

Deze Rode Draad-bijdrage gaat over de relevantie die de Nederlandse Grondwet heeft gehad voor de inrichting van de Nederlands-Indische overheidsorganisatie. Om een oordeel te geven over die relevantie wordt gekeken naar de totstandkoming in 1815 van het koloniale artikel van de Grondwet, en naar de gevolgen van de Grondwetsherzieningen van 1848 en 1922 voor dit Grondwetsartikel.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
maart 2022
AA20220216

Maandbladartikel

Grensoverschrijdend gedrag door Kamerleden

J.L.W. Broeksteeg, D.A.L. Dirksen

Grensoverschrijdend gedrag door parlementariërs haalt steeds vaker de publiciteit. Opvallend genoeg kent de gedragscode voor de Tweede Kamer hierover geen duidelijke regels. Recente gebeurtenissen, zoals het (vermeende) wangedrag van oud-Kamervoorzitter Arib en Volt-Kamerlid Gündogan in combinatie met het recentelijk verschenen rapport Kracht zonder tegenkracht, roepen de vraag op welke – preventieve en correctieve – regels omtrent wangedrag door parlementariërs wenselijk zijn. Hierbij onderzoeken wij in hoeverre de uitgebreide Britse regelgeving en procedure hiervoor wellicht inspiratie kunnen bieden voor een Nederlandse regeling.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 2023
AA20230423

Maandbladartikel

Het bestaansrecht van de Eerste Kamer

J.L.W. Broeksteeg

De Eerste Kamer ligt onder vuur; zij zou te veel een doublure zijn van de Tweede Kamer. Uit rechtsvergelijkend onderzoek blijkt dat senaatskamers op velerlei wijze zijn vormgegeven en dat het, in eenheidsstaten, vaker voorkomt dat deze kamers sterk lijken op de kamer van volksvertegenwoordigers. De door politici en juristen geponeerde stelling dat de Eerste Kamer terughoudend van haar bevoegdheden gebruik moet maken, berust op het geschreven noch het ongeschreven staatsrecht. Een terugzendrecht verandert de precaire balans tussen de Kamers.

Opinie | Opiniërend artikel
december 2014
AA20140912

Maandbladartikel

Machtsverdeling, Grondwet en conventie

G.J.A. Geertjes

Een belangrijk deel van de Nederlandse Grondwet is gedurende de afgelopen honderdvijftig jaar opvallend onveranderd gebleven: de grondwetgever heeft een groot aantal van de nog altijd geldende regels omtrent de verhoudingen binnen en tussen regering en parlement al in 1848 vastgelegd. Na die periode vinden echter belangrijke veranderingen plaats: de Nederlandse constitutie democratiseert, het kiesstelsel verandert en politieke partijen worden steeds belangrijker. Politiek gaat daardoor steeds meer draaien om de verdeling van macht, terwijl de grondwettelijke regels daarop maar in beperkte mate zijn afgestemd. Mede dankzij conventies, ongeschreven regels die (de ambten van) regering en parlement binden, blijft de Nederlandse Grondwet toch bij de tijd. In deze bijdrage wordt besproken hoe dit eigenlijk mogelijk is.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
april 2022
AA20220315

Maandbladartikel

Rechtsvraag (261) staatsrecht

C.A.J.M. Kortmann

Rechtsvraag op het gebied van het staatsrecht waarbij de ontbinding van de Tweede Kamer, instemming met ontbinding en bezwaar en beroep tegen ontbindingsbesluit van de regering.

Perspectief | Rechtsvraag
maart 1997
AA19970177

Maandbladartikel

Staatsnoodrecht: balanceren tussen democratie en slagvaardigheid

J. Doomen

Deze bijdrage is gericht op een specifiek onderdeel van de modernisering van het staatsnoodrecht. De centrale vraag is of de separate inwerkingstelling van noodwetgeving in het licht van actuele en toekomstige dreigingen en maatschappelijke ontwikkelingen aanpassing behoeft. In de analyse betrek ik de mogelijkheid van directe ministeriële inzet van separate noodbevoegdheden en de rol van de Staten-Generaal in de besluitvorming omtrent het voortduren van die separate inwerkingstelling van noodwetgeving.

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
oktober 2022
AA20220806

Maandbladartikel

Tussentijdse begrotingswijzigingen: de duivel zit in de uitvoering

J.A.M. de Kruijf

Overheden mogen geen geld uitgeven voordat een begroting of begrotingswijziging is goedgekeurd. Bij de rijksoverheid is de laatste jaren sprake van een toename van het aantal tussentijdse begrotingswijzigingen. Dit artikel bespreekt de wettelijke context, becommentarieert recente begrotingswijzigingen en doet op basis daarvan enkele suggesties.

Advertorial

Opinie | Opiniërend artikel
mei 2024
AA20240396

Maandbladartikel

Versterking van parlementaire betrokkenheid bij verdragstotstandkoming

C.B. Modderman

Op 13 juni 2018 promoveerde Coen Modderman aan de Universiteit Utrecht op zijn proefschrift Parlementaire betrokkenheid bij de totstandkoming van verdragen. In deze bijdrage vertelt hij over zijn onderzoek en focust met name op de mogelijkheden tot versterking van de betrokkenheid van het parlement bij verdragstotstandkoming.

Literatuur | Proefschriftbijdrage
december 2018
AA20181056

Maandbladartikel

Waarom bestaan de Tweede en Eerste Kamer uit 225 leden? Een grondwetshistorische verkenning

G. Karapetian

Meermalen was in het nieuws dat verschillende Kamerleden al dan niet tijdelijk hun werk neerlegden als gevolg van toegenomen werkdruk. De Tweede en Eerste Kamer bestaan uit 225 leden. In deze bijdrage wordt vanuit Grondwetshistorisch perspectief hierop ingegaan. Is deze stand van zaken toe aan verandering?

Rode draad | Grenzeloze Grondwetten
januari 2022
AA20220050

Maandbladartikel

Toont alle 12 resultaten