geweld

Toont alle 12 resultaten

‘Inter armes silent leges?’

Over de moeizame verhouding van het recht tot oorlog

T.J.M. Mertens, L. Peperkamp

Ìn deze rechtsfilosofische bijdrage aan het bijzonder nummer 2009 'Oorlog en Recht' wordt ingegaan op wat oorlog eigenlijk is en wat de bijdrage van het recht bij oorlogsvoering en vrede kan zijn. Daarbij wordt eerst ingegaan op de verschillen tussen de rechtvaardige en onrechtvaardige oorlog. Hierbij komt eerst het pacifisme (afwijzen van iedere vorm van geweld op morele gronden), realisme (geweld zit nou eenmaal in de mens). Bij beide vormen van het benaderen van oorlog speelt moraal geen rol. De auteurs betogen dat er wel degelijk sprake is van morele maatstaven bij het beoordelen van een oorlog, namelijk of deze gerechtvaardigd of niet gerechtvaardigd is. Daarbij moet voldaan zijn aan de criteria om een oorlog te beginnen (ius ad bellum) en de criteria op welke wijze deze dient te worden gevoerd (ius in bello). Vervolgens wordt er ingegaan op de uitwerking van deze criteria in de Gaza-oorlog in Israël. Daarna komt het debat hierover in Nederland aan de orde waarbij de begrippen zelfverdediging, proportionaliteit en non-combattantenimmuniteit aan de orde komen.

Bijzonder nummer | Oorlog & recht
juli 2009
AA20090458

Maandbladartikel

Buffy en de democratisering van de Grundnorm

B.M.J. van Klink

In dit artikel analyseert de schrijver op een amusabele wijze de televisieserie 'Buffy the Vampire Slayer' en gaat daarbij in op de juridische elementen. De schrijver bespreekt het geweldsmonopolie dat Buffy doorbreekt op een beperkt terrein en de rechtsmacht die haar wordt toegekend. De schrijver gaat in op het bestaan van rechtsnormen en hun oorsprong. Daarnaast behandelt de schrijver de toe-eigening en overname van de rechtsmacht.

Blauwe pagina's | Recht en Cultuur
januari 2009
AA20090006

Maandbladartikel

De aanpak van SLAPPs in het procesrecht: effectieve regeling of symboolwetgeving?

T. Hartlief

In het actuele, soms giftige klimaat worden journalisten en activisten niet alleen geconfronteerd met geweld, bedreigingen of stalking maar ook met juridisch geweld: Strategic Lawsuits Against Public Participation (SLAPPs). De Europese Commissie kiest voor anti-SLAPP-wetgeving die inzet op vroegtijdige niet-ontvankelijkverklaring en een pittige kostenveroordeling voor eiser. Gaat dit goedbedoelde voorstel SLAPPs effectief aanpakken of is sprake van symboolwetgeving? In deze bijdrage zet de combinatie van beperkte meerwaarde voor de doelwitten van kwaadwillende klagers én mogelijke nadelige consequenties voor serieuze eisers de toon.

Opinie | Opiniërend artikel
januari 2023
AA20230018

Maandbladartikel

De zaak-Rodney King (1991)

Th.A. de Roos

In deze bijdrage aan de Rode Draad 'Historische Rechtszaken' wordt rechtzaak inzake Rodney King besproken.

Overig | Rode draad | Historische rechtszaken
november 2003
AA20030823

Maandbladartikel

Dienstweigeren en Vluchtelingenstatus

T.P. Spijkerboer

In het onderstaande komt de vraag aan de orde of dienstweigeraars uit landen waar geen wettelijke of feitelijke mogelijkheid tot dienstweigeren en/of vervangende dienstplicht bestaat, in Nederland aanspraak kunnen maken op de vluchtelingenstatus. Allereerst zal bekeken worden wie, naar internationale en Nederlandse maatstaven, als dienstweigeraar aangemerkt kan worden. Daarna zal de vraag aan de orde komen of dienstweigeren beschouwd kan worden als een (uitvloeisel van een) mensenrecht. Vervolgens wordt onderzocht of dienstweigeren naar geldend internationaal recht onder omstandigheden een plicht kan zijn. Tot slot wordt de kwestie behandeld wanneer het optreden van de autoriteiten van het land van herkomst tegenover een dienstweigeraar als vervolging in de zin van het Vluchtelingenverdrag moet worden aangemerkt.

Verdieping | Verdiepend artikel
december 1988
AA19880842

Maandbladartikel

Drillrap en strafrecht: mogelijkheden en grenzen

S.R. Bakker, N. Bosma, B. Groothoff

Het Nederlandse strafrecht heeft kennisgemaakt met drillrap. Het beoordelen van gedragingen die plaatsvinden in de drillrapscene is niet altijd even eenvoudig. Zo rijst onder andere de vraag van welk strafbaar feit sprake kan zijn, alsmede hoe strafrechtelijk optreden zich verhoudt tot het recht op artistieke expressie van drillrappers en erkende strafdoelen. In deze bijdrage wordt verkend wat de strafrechtelijke mogelijkheden en grenzen zijn bij de aanpak en sanctionering van gedragingen die zijn verricht in het kader van drillrap en de drillrapcultuur.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 2022
AA20220441

Maandbladartikel

Nederland is geen narcostaat: over de (on)zin van een omstreden concept

Reactie op: Sven Brinkhoff, ‘Nederland Narcostaat 2.0’ (Ars Aequi juni 2022)

D.A.G. van Toor

Onlangs werd Nederland als narcostaat gecategoriseerd, op basis van een nieuwe definitie. In Nederland zou sprake zijn van grootschalige productie en doorvoer van verdovende middelen, zou door drugscriminelen nietsontziend geweld worden gebruikt en veel door drugshandel verkregen geld worden witgewassen. In deze bijdrage worden zowel de definitie van narcostaat als de toepassing ervan kritisch besproken.

Opinie | Reactie/nawoord
november 2022
AA20220896

Maandbladartikel

Radicalisering naar gewelddadig extremisme

Het belang van de democratische rechtsstaat

K. van den Bos

‘Het moet radicaal anders, want zo gaat het niet goed!’ Wie heeft dat niet eens gedacht? Het kan inderdaad goed zijn om soms het roer radicaal om te gooien. Maar waar ligt hierbij de grens? Die grens ligt voor een belangrijk deel bij de democratische rechtsstaat. Opkomen voor en versterken van die rechtsstaat vormt daarom een belangrijke opdracht.

Opinie | Amuse
december 2021
AA20211062

Maandbladartikel

Recht, taal en de ordening van de werkelijkheid: grensbepalingen, grensverkenningen en grensoverschrijdingen

A.M.P. Gaakeer

Taal is het levend instrument waarmee wij recht spreken en bespreekbaar maken en, uiteindelijk, bepalen wat rechtens heeft te gelden. Het recht beoogt immers ordening, van de samenleving en in het individuele geval. De taal van het recht als vervanger van het geweld van eigenrichting heeft echter ook zijn ‘grenzen’. Deze bijdrage verkent er enige.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150602

Maandbladartikel

Rechtsregimes tijdens militaire operaties

P. Ducheine

In deze bijdrage wil de auteur op summiere wijze de vraag beantwoorden aan de hand van welke rechtsregimes functioneel militair geweldgebruik in uitzendsituaties beoordeeld moet worden. ‘Rechtsregime’ wordt in deze bijdrage gebruikt in de betekenis van (rechts)regels die de uitvoering van operaties beheersen, inclusief geweldsinstructies. Samen met de rechtsgrondslagen –rechtsbases – voor een operatie, bieden zij het juridische kader van operaties.

Bijzonder nummer | Oorlog & recht | Verdieping | Studentartikel
juli 2009
AA20090490

Maandbladartikel

Vechten tegen geweld

H. van der Tas, P. de Vries

In dit redactionele artikel wordt ingegaan op de plannen van de overheid om tegen te gaan dat jongeren aan geweld worden blootgesteld. Zo zou er een mediakeuring moeten komen, strengere eisen voor televisie-uitzendingen met geweld en hogere straffen bij overtreding.

Opinie | Redactioneel
juni 1997
AA19970386

Maandbladartikel

Waar loopt de grens tussen oorlog en vrede?

P.H. Kooijmans

In dit artikel wordt ingegaan op de ontwikkeling van het oorlogsrecht sinds het verschijnen van het bekende boek van de Engelsman Oppenheim (in twee delen) 'Peace’, en ‘Disputes, War and Neutrality’. Vervolgens komt de oprichting van de Volkenbond aan de orde, waarbij de verdragssluitende staten afspraken geen geweld meer te gebruiken. Hier is ook het VN Handvest op gebaseerd: een verbod op geweld tussen staten. Daar zijn een tweetal uitzonderingen op gemaakt: de VN Veiligheidsraad staat het gebruik van geweld toe of een staat houdt zich niet aan het geweldsverbod, dan is hierop reageren door middel van geweld mogelijk (zelfverdediging). Deze twee uitzonderingen worden beschreven. Vervolgens komen vredebewarende operaties aan de orde die door de VN Veiligheidsraad gelast kunnen worden en welke operaties verschillende uitwerkingen kunnen hebben. Daarnaast wordt er nog in gegaan op het gebruik van geweld tegen niet-statelijke actoren (terrorisme) en komen recente gebeurtenissen daarbij aan de orde.

Bijzonder nummer | Oorlog & recht
juli 2009
AA20090447

Maandbladartikel

Toont alle 12 resultaten