Wet- en regelgeving in de bouw: veiligheid als prioriteit

Als er ergens een bouwproject wordt opgestart, is veiligheid een belangrijke pijler. Hierbij is het ten eerste belangrijk dat de vaak risicovolle werkomgeving veilig is voor werknemers, maar ook dat de werkplaats veilig is afgesloten, bijvoorbeeld met bouwhekken van Thibo, zodat deze niet toegankelijk is voor indringers of spelende kinderen. Werkgevers en opdrachtgevers zijn wettelijk verplicht om de juiste veiligheidsmaatregelen te treffen. In het Arbobesluit zijn specifieke verplichtingen opgenomen voor opdrachtgevers in de bouw. Zo is het voor sommige bouwprojecten verplicht om een veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan) op te stellen en heeft de opdrachtgever een vergewisplicht. Meer weten over de wet- en regelgeving als het gaat om veiligheid in de bouw? Lees het hier.

Regels en voorschriften

In de bouw zijn veel regels en voorschriften logischerwijs gericht op het waarborgen van de veiligheid. Hierbij gaat het om regels als het verplicht dragen van een helm, veiligheidskleding en andere beschermingsmiddelen, het naleven van de instructies voor veilig gebruik van machines en het opvolgen van de procedures die gelden voor het werken op hoogtes. Deze voorschriften zijn dan ook vooral gericht op het voorkomen van ongevallen, letsel en incidenten en zijn wettelijk verplicht. Verder is het vooral de burgerlijke aansprakelijkheid van de opdrachtgever waardoor deze er tevens belang bij heeft om de bouwplaats ontoegankelijk te maken voor onbevoegden, door deze te markeren en te omgeven door afzettingen.

Vergewisplicht

In de bouw heeft de opdrachtgever een vergewisplicht. De vergewisplicht, die is vastgesteld in het Arbobesluit, bepaalt dat de opdrachtgever er op toe moet zien dat werknemers en andere betrokkenen op de bouwplaats de regels en voorschriften omtrent veiligheid en gezondheid (kunnen) naleven. In de praktijk houdt dit in dat werkgevers een zorgplicht hebben voor hun medewerkers, dat ze de arborisico’s voor hun werknemers moeten inventariseren, evalueren en vastleggen in de RI&E (Risico-inventarisatie en -evaluatie) en dat ze voorlichting en onderricht dienen te geven over arborisico’s en maatregelen.

Training en inspectie

Als je voorbij de wettelijk vastgestelde verplichtingen kijkt, zijn het voor het grootste deel natuurlijk de implementatie en de handhaving van de regels en voorschriften die de uiteindelijke effectiviteit hiervan bepalen. Voor een goed begrip en naleving van de veiligheidsvoorschriften zijn regelmatige trainingen en interventies die gericht zijn op bewustwording van cruciaal belang. Daarbij zijn routinematige inspecties belangrijk voor het controleren op risico’s als schadelijk geluid, fysieke belasting, valpreventie, trillingen en gevaarlijke stoffen. Deze inspecties worden uitgevoerd door veiligheidsinspecteurs en zijn in veel gevallen een contractuele vereiste.

Juridische implicaties

Uiteraard zijn veiligheidsvoorschriften en -regels in de bouw juridisch gezien niet vrijblijvend. Het niet naleven van de veiligheidsvoorschriften kan tot juridische consequenties als boetes en strafrechtelijke vervolging leiden. Daarnaast kunnen opdrachtgevers te maken krijgen met werknemers die civielrechtelijke claims indienen als zij letsel oplopen door nalatigheid. Zo is een bouwbedrijf recentelijk nog veroordeeld voor het nalaten zich te houden aan verschillende veiligheidsvoorschriften uit de Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit vanwege onvoldoende doeltreffend toezicht houden, onvoldoende veiligheidsmaatregelen en het nalaten van een nieuwe risicoanalyse naar aanleiding van een gewijzigde situatie - met de overtreding ‘dood door schuld’ als gevolg. Dit geeft aan hoe belangrijk doorlopende aandacht is voor veiligheid als het gaat om wet- en regelgeving in de bouw.