Vind een Maandblad-aflevering
Kies de maand en het jaar waarin het nummer dat je zoekt is verschenen en ga naar de aflevering.
* Van 2012 tot en met heden vind je naast de artikelen van de betreffende maand ook het volledige nummer integraal.
* Vóór 2012 vind je per nummer alleen de losse artikelen die in dat nummer zijn verschenen en kun je niet het volledige nummer integraal bekijken.
Maandblad december 2024





Hoe stevig staat een democratische rechtsstaat als steun van politici wankel is? Het kabinet-Schoof wil de rechtsstaat versterken, terwijl het de PVV, als grootste coalitiepartner, ontbreekt aan toewijding aan democratische en rechtsstatelijke kernwaarden. De ambitie van het kabinet negeert daarmee een wezenlijk punt: een goed functionerende democratische rechtsstaat vereist meer dan juridische waarborgen. Informele normen, zoals wederzijdse tolerantie en institutionele verdraagzaamheid, zijn van cruciaal belang om democratisch en rechtsstatelijk verval te voorkomen.
Van wie is vuilnis dat iemand aan de straat zet, in een afvalbak gooit of naar de gemeentelijke milieustraat brengt? Is er sprake van prijsgeving of van overdracht? Dat is niet alleen in het privaatrecht van belang, maar ook in het strafrecht: het is immers onmogelijk een zaak die van niemand is te stelen en het wegmaken van een zaak zonder eigenaar is evenmin strafbaar. Welke gezichtspunten gelden in strafrechtelijke uitspraken waarin van belang is of een zaak zonder eigenaar is of niet en of iemand daar al dan niet van uit mag gaan, en wat leren deze uitspraken voor het privaatrecht? Aanleiding voor deze bijdrage vormt een recent arrest van de Hoge Raad waarin de motivering dat sprake was van prijsgeving te wensen overlaat.
AI wordt in de strafrechtketen gebruikt om grootschalig data te verzamelen en te analyseren, waarbij soms private actoren een centrale rol vervullen. Deze verschuiving van macht van de publieke naar de private sector roept vragen op over de wenselijkheid ervan. Wenselijkheid kan echter benaderd worden vanuit verschillende invalshoeken. In deze opinie benaderen wij deze wenselijkheid vanuit een theoretisch-rechtsstatelijk perspectief.
Start-ups zijn een belangrijke bron van waardecreatie. De succesverhalen van Google, Uber en Booking.com spreken tot de verbeelding. Maar succes is niet verzekerd, start-ups zijn bijzonder risicovol en slechts een klein percentage is succesvol. In hoeverre is een (nog) meer debiteurvriendelijk insolventiesysteem een geschikt middel om het aantal succesvolle start-ups te beïnvloeden en het aantal niet succesvolle start-ups efficiënt te laten afvloeien?
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) pleit voor het invoeren van een inroepbevoegdheid voor het beoordelen van concentraties die onder de omzetdrempels van de Mededingingswet vallen. Zo wil zij kralenrijgen en sluipmoordovernames tegen kunnen gaan. Dit is in lijn met de herziening van de concentratiecontrole die nodig is na de uitspraak van het Hof van Justitie in Illumina Grail en maakt onderdeel uit van een bredere herziening van het mededingingsrecht waar ook de roep om een nieuw mededingingsinstrument deel van uitmaakt.
Het Nederlandse kabinet denkt op dit moment na over een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel. Twee voorbeelden hiervan zijn het in februari 2024 uitgegeven OCTASrapport en het in juni 2024 in internetconsultatie gegane (concept-)wetsvoorstel basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen. Aan de hand van deze twee voorbeelden wordt in deze bijdrage verdedigd dat voor een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel een goede analyse van het verleden niet kan ontbreken, omdat elementen van nu geopperde voorstellen gelijkenis tonen met wetgeving uit het verleden.
Elke lidstaat van de Europese Unie draagt een rechter voor bij het Hof van Justitie, die vervolgens door de 27 lidstaten gezamenlijk wordt benoemd. Voor Nederland is dat van 2010 tot 2024 Sacha Prechal geweest. In oktober 2024 eindigde haar termijn als rechter bij het hof en nam Ben Smulders de functie over. In dit interview spreekt de redactie van Ars Aequi met Prechal over haar tijd als EU-rechter en met Smulders over zijn komende periode bij het hof. Daarnaast bespreken we algemene ontwikkelingen binnen het Hof van Justitie en het Unierecht.