Van Monisme naar Dualisme. Een beschouwing vanuit Amsterdam

De gemeentewet dateert van 1851. Deze wet geeft een uniforme bestuursstructuur aan alle 808 gemeenten van Nederland. De gemeenteraad is het hoogste orgaan en de wethouders komen uit de raad en blijven raadslid. Het College van Burgemeester en Wethouders is belast met het dagelijks bestuur. De uniforme opzet is doorlopend onderhevig geweest aan kritiek. De theoretische opzet en de situatie in de praktijk blijken elkaar niet altijd te dekken. Met name de grote steden voelen dagelijks dat het College van B& W in feite het hoogste orgaan is geworden en dat de raad ‘gedegradeerd’ is tot een nog enkel controlerende instantie. Dit artikel gaat over die  verschuiving van, zoals dat heet, monisme naar dualisme. Na een inleiding, waarin enkele begrippen uitgelegd worden, volgt een terugblik op de totstandkoming van de huidige Gemeentewet. Hierna een inventarisatie van kritieken en analyses met betrekking tot de Gemeentewet en dan een nadere beschouwing van de situatie in Amsterdam. Tot slot een reactie op het vorig jaar uitgebrachte rapport van de Werkgroep Herziening Gemeentewet met daaraan gekoppeld enige conclusies.