Toont alle 9 resultaten

De juridisering van de afwikkeling van de toeslagenaffaire

A.T. Marseille

Rb. Overijssel 25 april 2023, ECLI:NL:RBOVE:2023:1459, JB 2023/141, NLF 2023/1170, m.nt. E.J.M. Roosendaal Rb. Rotterdam 26 april 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:3475, NLF 2023/1169, m.nt. E.J.M. Roosendaal

Annotaties en wetgeving | Annotatie
september 2023
AA20230663

De sociale advocatuur is onmisbaar

S. van Oers

Post thumbnail Juist de persoonlijke en maatschappelijke impact maakt de sociale advocatuur zo’n mooi beroep. Het werk van sociaal advocaten draait veelal om grondrechten én dat raakt mensen in de kern van hun bestaan. Maar die rechtsbescherming staat op de tocht. De uitstroom van het aantal sociaal advocaten is hoger dan de instroom. De tekorten zullen op niet al te lange termijn problematisch zijn. De Nederlandse orde van advocaten maakt zich zorgen.

Perspectief | Perspectiefartikel
maart 2024
AA20240262

De trias als totaalvoetbal: Montesquieu en de spreiding der machten

L. van den Berge

Over het werk van Charles de Montesquieu (1689-1755) bestaan veel misverstanden. Zo wordt zijn naam vaak in verband gebracht met strenge machtenscheiding en slaafse rechterlijke wetstoepassing. Maar in werkelijkheid schreef Montesquieu juist over een stelsel van macht en tegenmacht waarin de wetgever, het bestuur en de rechter weliswaar elk hun eigen plaats hebben, maar elkaar vooral ook aanvullen en corrigeren waar nodig. Precies aan die opvatting van de trias politica bestaat in de huidige tijd van rechtsstatelijk verval en opkomend populisme een sterke behoefte.

Rode draad | Dissenting opinions
februari 2024
AA20240175

De valse tegenstelling tussen uniform en maatpak

P.C. Westerman

Post thumbnail

De toeslagenaffaire heeft de noodzaak tot empathie en de menselijke maat andermaal op de agenda gezet. Maar het is niet nodig – en ook niet wenselijk – om ons heil te zoeken in het persoonlijke rechtvaardigheidsgevoel van de rechter zolang we maar afstappen van de misvatting dat consistente toepassing van de wet geen keuze zou toelaten tussen verschillende mogelijke toepasbare regels en verschillende feitencomplexen.

Opinie | Opiniërend artikel
april 2022
AA20220274

De Venetië-commissie over de rechtsstaat: vreemde ogen dwingen?

Y.E.M. Cremers, R.H.T. Jansen

Naar aanleiding van de toeslagenaffaire schreef de Venetië-commissie recent een rapport over de staat waarin de Nederlandse rechtsstaat verkeert. Het rapport bevat interessant juridisch leesvoer. De probleemanalyse is gedegen, maar veel aangedragen oplossingsrichtingen zijn in de Nederlandse literatuur al eens uitgedacht. Het is nu de hoogste tijd dat de staatsmachten bij zichzelf te rade gaan hoe zij hun taakvervulling zodanig kunnen verbeteren dat vergelijkbaar onrecht wordt voorkomen. De rechtspraak is al proactief begonnen met zelfreflectietrajecten – nu de regering en het parlement nog.

Opinie | Redactioneel
december 2021
AA20211059

Hoe de trias politica technologische ontwikkeling in haar macht krijgt: het belang van de samenwerking tussen recht, politiek en technologie

L.M. Poort, C.A. Zweistra

Post thumbnail De machtsverdeling binnen de trias politica is een belangrijk uitgangspunt in de inrichting van het Nederlandse staatsbestel. Inmiddels zijn er zorgen over de wijze waarop ingrijpende technologische ontwikkelingen de traditionele machtsbalans onder druk zetten. Een concrete aanleiding is de mate waarin de uitvoerende macht vooroploopt bij het gebruik van nieuwe technologieën zoals digitale (geavanceerde) algoritmes. In dit artikel laten we zien dat een succesvolle handhaving van de trias politica een nauwe samenwerking vergt tussen de domeinen van technologie, politiek, ethiek en recht. De inzet van deze samenwerking is niet alleen om te voorkomen dat technologie zich ontwikkelt tot een vierde macht buiten de trias, nog belangrijker is dat een poging wordt gedaan om technologie te laten bijdragen aan een goede werking van de trias en de inrichting van een rechtvaardige samenleving.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 2022
AA20220457

Mag de rechtsstaat voor de burger worden gesloten?

Bouwstenen voor een meer burgervriendelijk bestuursrecht

M. Scheltema

Post thumbnail Tegen de achtergrond van een responsieve vormgeving van de rechtsstaat wordt in dit stuk nagegaan hoe wetgever, rechter en bestuursorganen kunnen bijdragen aan het meer burgervriendelijk maken van het bestuursrecht. Een groter gewicht voor algemene beginselen in verhouding tot dwingende wetsbepalingen, en een meer rechtsstaat-conforme interpretatie van artikel 120 Grondwet moeten daarbij voorkomen dat de rechtsstaat voor de burger wordt gesloten.

Verdieping | Verdiepend artikel
september 2021
AA20210809

Mag het bestuur ook wat de rechter mag?

Over de verhouding tussen bestuur en rechter (naar aanleiding van de toeslagenaffaire)

W.L. Borst

Post thumbnail Bureaucratie is een beladen term. Was bureaucratie niet de oorzaak van de kinderopvangtoeslagenaffaire? En hebben ook de rechters zich niet te veel gedragen als kille bureaucraten? Wat onderscheidt eigenlijk rechtspraak van bureaucratie? Wat bureaucratie is, heeft Max Weber ons geleerd. Wat rechtspraak is, kunnen we leren van Paul Scholten. De confrontatie van hun visies levert verrassende inzichten op.

Verdieping | Verdiepend artikel
mei 2022
AA20220384

Wie heeft baat bij de Hoge Colleges van Staat?

R.A.J. van Gestel, P.J.P.M. van Lochem

Post thumbnail De kritische adviezen van de Hoge Colleges van Staat over de wetgeving die aan de basis lag van de toeslagenaffaire hebben regering en Tweede Kamer niet (tijdig) op andere gedachten kunnen brengen. Dit roept de vraag op in hoeverre de adviezen van deze colleges meer in het algemeen het verschil kunnen maken wanneer kritiek en tegenmacht het meest nodig zijn.

Verdieping | Verdiepend artikel
juni 2021
AA20210597

Toont alle 9 resultaten