Banner Hoge Raad
Banner Raad van State
Banner RU Onderneming & Recht
Banner Maverick
Banner Hoge Raad
Banner Raad van State
Banner RU Onderneming & Recht
Banner Maverick

Vind een bijzonder nummer

Kies het jaar of thema van het bijzonder nummer en ga naar de aflevering.

Deeplink naar deze pagina:
https://arsaequi.nl/bijzondernummer/2015_recht-taal


Bijzonder nummer 2015 – Recht & taal

Ars Aequi juli-augustus 2015

Bijzonder nummer 'Recht & taal'

De betekenis van taal in het strafrecht

N. Rozemond

De taalkundige interpretatiemethode schrijft voor dat aan alle begrippen in een wettelijke strafbepaling betekenis wordt toegekend in verband met de gevallen waarin de bepaling wordt toegepast. Dat gebeurt echter niet altijd, zoals uit het Elektriciteit-arrest, het Runescape-arrest en het Belminuten-arrest blijkt. Deze arresten staan daarom op gespannen met het legaliteitsbeginsel.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150624

Het juiste verstaan

Over de plaats van de hermeneutiek in een pluriforme rechtswetenschap

M.A. Loth

Is de hermeneutiek hopeloos achterhaald door de empirische en interdisciplinaire bestudering van het recht? Of is zij van blijvende betekenis voor de rechtswetenschap, en zo ja, welke is dan die betekenis? In deze bijdrage wordt betoogd dat de kern van de hermeneutiek – het regulatieve ideaal van het juiste verstaan – zowel van betekenis is voor de interpretatie van teksten, het begrijpen van menselijk gedrag, als voor het morele inzicht in wat de situatie vereist. Daarom blijft dat ideaal van betekenis voor een moderne pluriforme rechtswetenschap, dat zowel doctrinair, comparatief als empirisch onderzoek omvat.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150560

Hoe komen de bewoordingen van vonnissen en arresten tot stand?

J.D.A. den Tonkelaar

‘Concipiëren’, zoals de vakterm luidt, is bijna dagelijks werk van alle rechters en raadsheren, de meeste leden van de juridische ondersteuning en sommige medewerkers in de administratieve ondersteuning van de gerechten. Dit concipiëren is het maken van concept-uitspraken; het op schrift stellen van een uitspraak, waarvoor uiteindelijk elke rechter of raadsheer wiens naam onder de uitspraak staat, inhoudelijk en redactioneel verantwoordelijk is. De uit deze twee zinnen naar voren komende wereld van taken, taakverdeling, delegatie en verantwoordelijkheden is een wereld waarin veel werkdruk wordt ervaren en toch constant aan alle uitspraken hoge eisen gesteld worden. Van die wereld en de vragen die daarin leven, wil dit artikel een beeld geven.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150594

Hoe komen juridische begrippen en regels aan hun betekenis?

Het belang van de taalfilosofie van de latere Wittgenstein voor de rechtsgeleerdheid

, J.W.A. Fleuren

Hoe komen begrippen als ‘rechtssubject’, ‘rechtspersoon’, ‘rechtshandeling’, ‘bestuursorgaan’ en andere abstracties aan hun betekenis? Hoe komt het dat juridische termen en wettelijke voorschriften in de loop van de tijd van betekenis kunnen veranderen? Wat verklaart dat de inhoud van het EVRM bepaald wordt door de jurisprudentie van het EHRM? De taalfilosofie van Wittgenstein is bij uitstek geschikt om dergelijke vragen te beantwoorden. Deze bijdrage biedt een inleiding in een van de belangrijkste filosofen van de 20e eeuw en maakt diens inzichten operationeel voor de rechtsgeleerdheid. Daarbij treedt een onvermoede verwantschap tussen rechtswetenschap enerzijds en logica en wiskunde anderzijds aan het licht.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150568

Recht en taal

Woord vooraf

K.H.P. Bovend'Eerdt, C.C. de Kluiver, M. Samadi, L.S.A. Trapman

In dit woord vooraf bij het Bijzonder Nummer 'Recht & taal' legt de redactiecommissie uit waarom zij voor dit onderwerp gekozen heeft en welke onderwerpen aan bod zullen komen.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150554

Recht, taal en de ordening van de werkelijkheid: grensbepalingen, grensverkenningen en grensoverschrijdingen

A.M.P. Gaakeer

Taal is het levend instrument waarmee wij recht spreken en bespreekbaar maken en, uiteindelijk, bepalen wat rechtens heeft te gelden. Het recht beoogt immers ordening, van de samenleving en in het individuele geval. De taal van het recht als vervanger van het geweld van eigenrichting heeft echter ook zijn ‘grenzen’. Deze bijdrage verkent er enige.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150602

Taal in de internationaal-strafrechtelijke praktijk

A.M.M. Orie

Welke talen spreken en schrijven de rechters en andere procesdeelnemers in de Internationale Tribunalen? In welke talen zijn de rechtsbronnen gesteld? En van welke talen bedienen de gerechten zich als instituut? Deze vragen, die overigens niet uitsluitend aan de orde zijn in de internationale strafrechtspleging, staan in deze bijdrage op de voorgrond.

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150612

Uitleg van commerciële contracten en de entire agreement clause

M.P.L. Schaink

In het handelsverkeer zijn partijen erbij gebaat om op voorhand te weten hoe schriftelijke afspraken die zij maken zullen uitwerken. Daarom wordt vaak aangevoerd dat commerciële contracten naar de letterlijke tekst moeten worden uitgelegd. Hoe kijkt de Hoge Raad aan tegen de taalkundige interpretatiemethode? En in hoeverre wijst de zogenaamde entire agreement clause in die richting?

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150632

Van juridische naar computertaal

R.G.F. Winkels

De meeste juridische beslissingen zijn simpel en kunnen beter en efficiënter machinaal uitgevoerd worden; in de praktijk gebeurt dit ook steeds meer. Hiervoor moet juridische ‘kennis’ die in rechtsbronnen zit in computersystemen worden ondergebracht. Dat is een tijdrovend en foutgevoelig proces. Is ook dat te automatiseren?

Bijzonder nummer | Recht & taal
juli 2015
AA20150585